Είσαι στην εφηβεία σου, εκεί γύρω στα μέσα των ’00s. Μαγεμένος από το coolness του hip hop, του street style και του urban σκηνικού. Είναι η εποχή που μεσουρανεί ο 50 Cent, o Eminem, με παραγωγό τον Dr. Dre, o Game και o Ludacris. Κανείς μας δεν ξέρει αν όλα αυτά θα συνέβαιναν χωρίς τον Tupac.
Επιστρέφουμε όμως στο παρελθόν, τότε που το hip hop ήταν σε όλα τα clubs. Σε όλους τους ραδιοφωνικούς σταθμούς και σε όλα τα αυτοκίνητα. Κάτι δεν πήγαινε καλά όμως τότε. Όλη αυτή η επίδειξη πλούτου, οι γυναίκες, τα κοσμήματα, τα ακριβά αμάξια, ναι μεν σε έκαναν να λες “τι ωραία φάση”, αλλά αισθητικά ήταν πολύ kitsch, ενώ ηθικά είχε τρύπες. Μεγαλώνοντας το συνειδητοποιείς αυτό, τότε απλώς ξένιζε.
Thank God, είναι οι πρώτες εποχές adsl, το internet ήταν στο 90% των σπιτιών. Όπότε σου δινόταν η δυνατότητα, αν είχες μουσική “φαγουρίτσα”, να googlάρεις δύο-τρία πράγματα. Κι εκεί είναι που ένας ολόκληρος κόσμος και οι ήρωές του ανοίγονται μπροστά σου. Rakim, N.W.A., Ice – T, Public Enemy. Κολώνες του είδους. Όσο προχωράς την έρευνά σου και φτάνεις στη δεκαετία του ’90, ένα είναι το όνομα. Ίσως του πολύπλευρα επιδραστικοτερου rapper όλων των εποχών. Του Τupac.
Τα ’90s είναι η Χρυσή εποχή του είδους. Eίναι η περίοδος που το hip hop έχει κατασταλάξει στον ρόλο που θέλει να παίζει και έχει βρει και τη θέση του στο ευρύτερο μουσικό στερέωμα. Εκείνη λοιπόν, η φάση έχει στιγματιστεί από μία κόντρα που μνημονεύουμε ακόμα και σήμερα. Την κόντρα μεταξύ της Ανατολικής και της Δυτικής ακτής.
Ο Tupac, αν και γέννημα – θρέμμα της Νέας Υόρκης, είναι ο μπροστάρης της West Coast. Υπολοχαγοί του είναι οι Snoop Dogg και Dre και κρατούν κρατώντας τη σημαία της Death Row Records. Υποκινητής όλης αυτής της κατάστασης, το κεφάλι της Death Row, ο μεγαλύτερος gangster που έχει γνωρίσει η μουσική βιομηχανία, ο Suge Knight. Αυτή η κατάσταση κι οι συναναστροφές ήταν που τον έκαναν στόχο πολλών. Έτσι, τα ξημερώματα της 8ης Σεπτεμβρίου του ’96, θα δεχτεί τις σφαίρες που τελικά θα τον σκοτώσουν.
Ο Tupac όμως ήταν πολλά άλλα. Δεν ήταν μόνο το κεντρικό πρόσωπο μιας gansta rap δισκογραφικής και δεν του αξίζει να τον θυμόμαστε γι’ αυτό. Αν και πέθανε μόλις στα 25 του, το έργο του ήταν μπόλικο και όχι μόνο μουσικό, αλλά και κινηματογραφικό. Όπως είναι λογικό, η πορεία του Pac, στο μυαλό των περισσότερων χωρίζεται σε προ Death Row και μετά και έτσι θα το χωρίσουμε κι εμείς.
Ο Tupac Amaru Shakur λοιπόν, γεννήθηκε 16 Ιουνίου του 1971 στο Harlem. Με τον πατέρα του είχαν ελάχιστες σχέσεις. Η μητέρα του ήταν εκείνη που τον ανέθρεψε, η Afeni Shakur. Η οποία ήταν και εξέχον μέλος του κινήματος των Μαύρων Πανθήρων που αγωνιζόταν για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών.
Το μεγάλωμά του δύσκολο, σε μια Νέα Υόρκη, όπου το κρακ ήταν σε κάθε γωνία. Το κυνήγι που ασκούσε το κράτος στη μητέρα του και τον κύκλο της, λόγω της κοινωνικής της δράσης, ήταν ανελέητο. Αυτά τα βιώματα φαίνεται να οδήγησαν τον Pac σε βαθιές ανησυχίες και στην ανάγκη να τις εκφράσει.
Με το rap πρωτοξεκίνησε να ασχολείται όταν μετακόμισαν οικογενειακώς στη Βαλτιμόρη. Εκεί, θα ξεκινήσει το καλλιτεχνικό σχολείο και θα ανακαλύψει το ταλέντο του στην υποκριτική. Τα οικογενειακά προβλήματα, όμως, τον ανάγκασαν να μετακομίσει εκ νέου και να πάει αυτή τη φορά, στην Καλιφόρνια. Κι εδώ είναι που το ταλέντο του αρχίζει να ξεδιπλώνεται ραγδαία. Μια δασκάλα ποίησης που είχε πιστέψει τόσο σε εκείνον έγινε manager του. Τότε είναι που θα βρεθεί και στον δρόμο των Digital Underground.
Oι Digital Underground τότε δεν ήταν παίξε-γέλασε. Ήταν σχήμα με πολύ κοινό, οι Shock G και Money B ήταν οι main rappers και killer lyricists της εποχής και γέμιζαν clubs σε όλες τις Η.Π.Α.. Ο Tupac μαζί τους ξεκινά ως χορευτής, backing vocalist, roadie, πετσετιέρης, τα πάντα. Ό,τι χρειαζόταν στο tour. Γρήγορα θα ζητήσει το δικό του spot στο σχήμα κι αυτό θα γίνει με ένα verse στο “Same Song”.
Όλο αυτό το cheesiness των D.U. δεν αντιπροσώπευε αυτά που ο Pac ήθελε να πει μέσα από την τέχνη του. Στο ίδιο studio λοιπόν που έγραφε με το γκρουπ, ξεκινά να γράφει τα πρώτα κομμάτια του 2pacalypse Now.
Το πρώτο single που κυκλοφορεί είναι το “Brena”s Got A Baby”. Ένα τραγούδι το οποίο αναφέρεται σε ένα 12χρονο κορίτσι που μένει έγκυος από τον ξάδερφο της. Αναγκάζεται να καταφύγει στην πορνεία για να συντηρήσει το παιδί και στην πορεία δολοφονείται από έναν από τους πελάτες της. Πολύ σκληρό και ώμο. Φανταστείτε τι impact είχε και τι σοκ προκάλεσε ένα τέτοιο κομμάτι στο κοινό που γνώριζε τον Pac ως μέλος ενός funky hip hop συγκροτήματος. Επίσης και το πόσο ρίσκο ήταν για έναν newcomer να μπει με ένα τέτοιο κομμάτι στην αγορά.
Το 1991, κυκλoφορεί το 2Pacalypse Now, το οποίο περιέχει και το “Brenda”s Got A Baby”. Μέσω αυτού του album ασκεί έντονη κοινωνική και πολιτική κριτική και εξερευνά διάφορες μάστιγες της Αμερικανικής κοινωνίας, όπως η αστυνομική βία, η πολιτική διαφθορά, ο ρατσισμός, η εφηβική εγκυμοσύνη και η βία των συμμοριών.
Λίγο αφότου κυκλοφόρησε το άλμπουμ, ο Αντιπρόεδρος των H.Π.Α., Dan Quayle, επέκρινε δημόσια τον δίσκο, διότι ο δικηγόρος του Ronald Ray Howard, ενός Αφροαμερικανού που είχε δολοφονήσει έναν αστυνομικό, είχε ισχυριστεί το album ήταν το κίνητρο για να διαπραχθεί το έγκλημα. Παρ’ όλα αυτά, το 2pacalypse Now έφτασε στο #64 του Billboard κι έγινε χρυσό.
Παράλληλα με τη δισκογραφία, ο Tupac κάνει ακίνητο ντεμπούτο του στη μεγάλη οθόνη. Το Juice ήταν η πρώτη του κινηματογραφική δουλειά, ταινία-σταθμός για την μαύρη κουλτούρα, με φοβερό soundtrack. Ψάξτε το. Αμέσως μετά, συμπρωταγωνίστησε με την Janette Jackson στο Poetic Justice και το 1993 κυκλοφορεί το Strictly 4 My N.I.G.G.A.Z…
Το δεύτερο album του περιέχει τα singles “Keep Ya Head Up”, ένα τραγούδι για τον σεξισμό και την βιαιότητα που βιώνουν οι γυναίκες στα ghetto και το “I Get Around”, ένα τραγούδι για τις ερωτικές κατακτήσεις του και των Shock G και Money B, οι οποίοι συμμετέχουν στο τραγούδι. Το album έχει λιγότερο σκοτεινό τόνο από το προηγούμενο και πολύ περισσότερες συνεργασίες με άλλους καλλιτέχνες, όπως τον Ice Cube και τον Ice-T. Όπως και το πρώτο του album, το Strictly 4 My N.I.G.G.A.Z… έχει έντονο κοινωνικό και πολιτικό υπόβαθρο. Αυτήν τη φορά φτάνει στο νούμερο #24 και γίνεται άμεσα πλατινένιο.
Όλα πήγαιναν καλά στην καριέρα του, χρήμα, δόξα, επικοινωνία, έκφραση. Όλα. Είχε και την πολυτέλεια να κάνει και αποτυχίες, χωρίς να τον επηρεάσουν ιδιαίτερα, όπως το σχήμα Thug Life που έκανε με κάτι δικούς του. Όλα πήγαιναν πρίμα, αν και είχε αρκετά μπλεξίματα με το νόμο γενικότερα. Οπλοχρησία, βιαιοπραγίες και έναν σωρό ακόμα υποθέσεις για τις οποίες όμως είχε αθωωθεί. Όλα αυτά, μέχρι εκείνη την κατηγορία για βιασμό.
Στα τέλη του 1994, δύο φίλοι και ο manager του κατηγορήθηκαν για βιασμό, ενώ ο ίδιος για σεξουαλική κακοποίηση και άλλες κατηγορίες. Σύμφωνα με τo θύμα, ο Pac την είχε καλέσει στο δωμάτιο ξενοδοχείου του και λίγο μετά αποχώρησε. Οι δύο φίλοι του rapper της επιτέθηκαν και την βίασαν, ενώ ο manager του δεν έκανε τίποτα για να αποτρέψει την πράξη. Ο ίδιος κατέθεσε ότι ο κοιμόταν σε ένα διπλανό δωμάτιο και δε γνώριζε τίποτα. Παρόλα αυτά, ο Tupac και ο manager του ήταν οι μόνοι που καταδικάστηκαν για το αδίκημα και οδηγήθηκαν στην φυλακή στις 14 Φεβρουαρίου 1995.
Μια μέρα πριν την καταδίκη του έπεσε και θύμα επίθεσης και ληστείας έξω από studio, όπου τον είχαν καλέσει για την ηχογράφηση ενός τραγουδιού ο Biggie και ο Puff Daddy. Η αστυνομία πιστεύει ότι για την επίθεση είναι υπεύθυνοι οι Haitian Jack και James Richmond (ο πρώτος από τους δύο ήταν και ένας από τους κατηγορουμένους στην υπόθεση βιασμού).
Ο 2pac ξεκίνησε να κατηγορεί τον B.I.G. για την επίθεση. Κι έτσι ξεκινάει η μεγάλη κόντρα. Ειχε ήδη ξεκινήσει η διαμάχη μεταξύ των δύο ακτών, αλλά πλέον έχει και εμπλεκόμενα πρόσωπα τους δυο πιο επιτυχημένους hip hop καλλιτέχνες της εποχής. Μετά από εκείνη την επίθεση, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο.
Ενώ βρισκόταν στην φυλακή, κυκλοφόρησε το “Me Against the World” και γίνεται ο πρώτος καλλιτέχνης παγκοσμίως που ένα album του καταφέρνει να φτάσει στο νούμερο ένα των Αμερικανικών charts ενώ βρίσκεται στη φυλακή. Συγκεκριμένα κυκλοφόρησε στις 14 Μαρτίου του 1995, ήταν #1 στο Billboard από την 1η Απριλίου εώς τις 28 Απριλίου του ίδιου έτους. Τότε έλαβε και τις δύο πρώτες του υποψηφιότητες για Grammy, σε ηλικία μόλις 24 ετών.
Η επιτυχία του, αλλά και αυτά που πρέσβευε, είχαν φέρει πολλούς ανθρώπους κοντά του. Αρκετοί από αυτούς κατάφεραν να γίνουν φίλοι του, ένας εκ των οποίων ήταν ο Suge Knight, το αφεντικό της Death Row Records. H συμφωνία μεταξύ τους επετεύχθη, όσο ο Pac ήταν ακόμα φυλακή. Ο Knight του πληρώνει την εγγύηση, συμφωνούν για τρία album με τρελά λεφτά, τον βγάζει από την “στενή” και τον πάει κατευθείαν στο studio. Εκεί τον περιμένουν beats του Dre και το, θρυλικό πλέον, “California Love”.
Στις 13 Φεβρουαρίου 1996, κυκλοφόρησε το “All Eyez On Me”, το οποίο έφτασε στο νούμερο ένα και μάλιστα την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας του.
Γρήγορα – γρήγορα ξεκινάει να γράφει για το The Don Killuminati: The 7 Day Theory, album που θα ολοκλήρωνε την δέσμευση του στον Knight για τρεις κυκλοφορίες ( το All Eyez On Me ήταν διπλός δίσκος), ώστε να ξεκινήσει κάτι δικό του, μια δική του εταιρεία παραγωγής. Τότε είναι που ο Big Suge του προτείνει να αναλάβει την επέκταση της Death Row στην Ανατολική Ακτή και ξεκινάνε να το διαφημίζουν.
Εν μέσω όλων αυτών των γεγονότων, η παρέα της Death Row πάει στο Vegas για έναν αγώνα του Mike Tyson, επίσης φίλου του Pac. Μετά το match, το ραντεβού είχε δοθεί στο Club 662. Ο Pac κι ο Suge μπαίνουν στη μαύρη BMW του δεύτερου. Στις 23:17, καθώς περίμεναν στο φανάρι, μία άσπρη Cadillac σταμάτησε δίπλα τους και από το πίσω παράθυρο πυροβόλησαν πέντε φορές τον 2pac. Αμέσως εξαφανίστηκαν.
Ο Suge Knight τους παίρνει στο κυνήγι και συγκρούεται λίγο μετά στο πεζοδρόμιο στην απέναντι λωρίδα του δρόμου. Επιτόπου, έφτασαν στο σημείο οι αστυνομικοί και τα ασθενοφόρα για να μεταφέρουν τους τραυματίες στο νοσοκομείο και να διερευνήσουν τη σκηνή του εγκλήματος.
Ο Pac πέφτει σε κώμα και μετά από έξι ημέρες στο νοσοκομείο, στις 13 Σεπτεμβρίου, πεθαίνει από εσωτερική αιμορραγία. Δύο μήνες μετά τον θάνατό του, κυκλοφορεί το The Don Killuminati: The 7 Day Theory.
Ό,τι και να πούμε εμείς για καλλιτέχνες μεγέθους 2pac θα είναι λίγο. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι άνοιξε δρόμους που άλλοι δεν θα άνοιγαν ποτέ για αυτήν τη μουσική. Το flow και το style του επηρέασαν rappers που αργότερα έγιναν υπερεπιτυχημένοι και πάμπλουτοι. Έτσι, η κληρονομιά του βάρυνε και θα “σκεπάζει” για πάντα το hip hop. Πέρα από κάθε κόντρα και κάθε μικροβλακεία που είχε δημιουργηθεί, όσο ήταν ζωντανός, από όλους πλέον αντιμετωπίζεται ως ένας εκ των G.O.A.T..
Φυσικά, κανένας δεν λέει ότι είναι άγιος. Οπλοχρησία, οπλοκατοχή στο full, εμπορευόταν ναρκωτικά στα νιάτα του, σεξιστής και υπέρ της βίας. Αν δεν είχε αυτό το ταλέντο κι την ευχέρεια να επικοινωνεί αυτά που έχει στο κεφάλι του, πιθανότατα να ήταν το κατακάθι της κοινωνίας. Παρόλα αυτά, το έργο του παραμένει αξεπέραστο και Βίβλος για τους λάτρεις και τους καλλιτέχνες του hip hop.
Υ.Γ.1: Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αναφορά σε posthumous δισκογραφία. Υπάρχει, αλλά, στο κάτω – κάτω, τι σημασία έχει;
Επίσης, καμιά αναφορά στο καραγκιοζιλίκι του Coachella με το ολόγραμμα.