Όταν ο Rocky Balboa συναντά το Midnight Express στη θερινή Ριβιέρα, οι παλμοί νομοτελειακά αυξάνονται. Ο Άκης Καπράνος και η κινηματογραφική κολεκτίβα του κρατούν ψηλά τη σημαία του σινεμά στην Ελλάδα, με απανωτές θρυλικές προβολές. Προ μηνών ήταν το Terminator 2: Judgment Day, και τώρα, το θερινό πρόγραμμα ξεκινά με το θρυλικό πρώτο φιλμ του επικού franchise Rocky.
Γενιές ολόκληρες γαλουχήθηκαν στο sports cinema χάρη στην ταινία-σταθμό που καθόρισε την καριέρα του Sylvester Stallone. Η rags-to-riches αφήγηση, βασισμένη στο American Dream, επιτρέπει στο σπουδαίο Rocky του 1976 να αναδείξει την ύπαρξη ευκαιριών στον ανερχόμενο σύγχρονο καπιταλισμό. Αμφότερα, ωστόσο, δίνουν τη δυνατότητα στον θεατή να αντιληφθεί πως ο πλούτος και η δόξα, μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε όπιο του φτωχού.
Το Rocky δεν είναι απλώς μια επική ιστορία ενός αθλητή που φτάνει στην κορυφή, αλλά μια μελέτη του American Dream και των σκοτεινών πτυχών του
Ο Sylvester Stallone έγραψε το σενάριο του Rocky σε διάστημα τριών ημερών. Ιστορία γνωστή σε όσους έχουν εμβαθύνει στα παρασκήνια του θρυλικού franchise. Η ταχύτητα με την οποία παρήγαγε τον βασικό κορμό του φιλμ, επιβεβαιώνει πως τα βιώματα του ίδιου του Stallone ήταν αυτά που πότισαν τις σελίδες του μικρού σε έκταση, με γιγάντιου σε νόημα, σεναρίου. Πίσω από την κάμερα, ο John G. Avildsen, στην μακράν πιο επιτυχημένη στιγμή της καριέρας του (σ.σ. σκηνοθέτησε και το Rocky V).
Ένας νεαρός Ιταλοαμερικανός εργάτης/πυγμάχος, επιλέγει το εύκολο, σκοτεινό χρήμα της διαφθοράς προκειμένου να βιοποριστεί. Όνειρό του, να πατήσει το ring και να βγει μονάχα ως πρωταθλητής. Εμπόδιο σε αυτό, η φτώχεια που καταδυναστεύει την πλειονότητα του λαού, τόσο στη Philadelphia, όσο και στο σύνολο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
Rocky | ΔΑΥΙΔ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Σε 119 λεπτά, το πρώτο Rocky κατορθώνει να τοποθετήσει τον θεατή σε ένα φρενήρες rollercoaster συναισθημάτων. Γεννά ερωτήματα τα οποία 47 χρόνια αργότερα, παραμένουν δίχως ξεκάθαρη απάντηση. Ο Δαυίδ, Rocky Balboa, δεν εντοπίζει τον δικό του Γολιάθ στον Παγκόσμιο Πρωταθλητή, Apollo Creed, ο οποίος τον προκαλεί σε αγώνα.
Το Rocky του Sylvester Stallone γεννά ερωτήματα τα οποία 47 χρόνια μετά, δεν έχουν ξεκάθαρη απάντηση
Η πραγματική, μεγάλη μάχη του νεαρού, southpaw πυγμάχου, είναι με ένα πολιτικό, κοινωνικό, και οικονομικό σύστημα που δείχνει τα δόντια του με κάθε ευκαιρία. Η ένδεια που εντοπίζουμε στον Robert Rocky Balboa, είναι η ίδια την οποία αντιμετωπίζουν εκατομμύρια κάτοικοι των ΗΠΑ εκείνη την εποχή. Αν δεν κυνηγήσεις με κάθε ρανίδα της δύναμής σου το American Dream, θα σε καταπιεί.
Το να πουλήσεις κάθε αγνό σου όνειρο, είναι μονόδρομος. Αν δεν το πράξεις, θα είσαι πάντα ένας εργάτης που χρειάστηκε να κάνει κάποια επικίνδυνη δουλειά για να επιβιώσει. Αυτό έχει αναγκαστεί να κάνει και ο Rocky, δουλεύοντας ως μπράβος που συλλέγει χρέη. Μοναδικό ηθικό αντίβαρο στην ψυχολογική κτηνωδία στην οποία σε οδηγεί κάτι τέτοιο, ο προπονητής του, Michael “Mickey” Goldmill (Burgess Meredith).
Με την καριέρα του στην πυγμαχία πρακτικά “νεκρή”, ο Rocky θα βρει τη μοναδική ευκαιρία του να ζήσει το American Dream. Υπεύθυνος για αυτό, ο παγκόσμιος heavyweight πρωταθλητής, Apollo Creed. Προκαλεί τον Rocky σε αγώνα με έπαθλο τον τίτλο, όταν ο αρχικός του αντίπαλος, Mac Lee Green, τραυματίζεται. Ουδείς άλλος πιθανός αντίπαλος είναι διαθέσιμος, και έτσι ο Creed αποφασίζει να δώσει ευκαιρία σε κάποιον άγνωστο.
Rocky | ΥΠΕΡΤΟΝΙΖΟΝΤΑΣ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ
Το… τυράκι του πειρασμού δεν αποτελεί ένα εύκολο εμπόδιο για ανθρώπους της βιοπάλης. Όταν ο μάνατζερ του Apollo, George Jergens, προσεγγίζει τον Italian Stallion, του προσφέρει 150.000 δολάρια. Δέχεται έπειτα από -κυρίως εσωτερικές, δικές του- πιέσεις και ξεκινάει προπόνηση. Όχι απλά προπόνηση, αλλά ίσως την πιο εμβληματική σεκάνς προπόνησης αθλητή στην ιστορία του σινεμά.
Χρησιμοποιεί κομμάτια κρέατος σε σφαγεία ως σάκους του μποξ. Για βάρη, σηκώνει κορμούς δέντρων. Η αντοχή του έρχεται να δοκιμαστεί στην κρύο, χιονισμένη Philadelphia. Στη διάρκεια του cardio του, κρατάει τούβλα στα χέρια αντί για βάρη γυμναστηρίου. Την ίδια ώρα, ο παγκόσμιος πρωταθλητής, Apollo Creed, βρίσκεται σε ένα ζεστό γραφείο, με το επιτελείο του. Παρακολουθούν τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ για τον Rocky.
Το αγωνιστικό κομμάτι του Rocky καταλαμβάνει -προφανώς- τον μεγαλύτερον χώρο στο φιλμ. Ο John G. Avildsen φροντίζει να υπερτονίσει τις αντιθέσεις που έχει εντοπίσει στο σενάριο του Sylvester Stallone. Η σύγκριση μεταξύ ενός φτωχού ταλέντου και ενός παγκόσμιο πρωταθλητή, δείχνει στην ουσία όλη την πορεία της rags-to-riches προσέγγισης που προαναφέρθηκε.
Οι αντιθέσεις που αναδεικνύει ο Avildsen στο Rocky υπερτονίζουν τις αδικίες που ελλοχεύουν εντός του American Dream
Από τη μια, ο Creed προπονείται με την τελευταία τεχνολογία. Απολαμβάνει το νέκταρ της κεκτημένης επιτυχίας του, και ετοιμάζεται να μπει σε έναν αγώνα που φαντάζει ως ο ευκολότερος της ζωής του. Στον αντίποδα, η κοινωνική και οικονομική ανισότητα που βιώνει ο Rocky, έρχονται να ρίξουν λάδι στη φωτιά της οργής των αδικημένων. Δεν υπάρχει στιγμή στα 119 λεπτά του φιλμ, που να μην σφίγγεις τη γροθιά σου όταν ο Rocky Balboa πετυχαίνει κάποιον στόχο.
Rocky | ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΟΤΗΤΑ, ΚΙΝΗΤΡΟ ΖΩΗΣ
Τα εν λόγω αφηγηματικά μονοπάτια δεν σταματούν όμως στο αθλητικό κομμάτι. Ο Rocky ισορροπεί μεταξύ μιας σκοτεινής, επικίνδυνης δουλειάς, του ονείρου του να γίνει πυγμάχος, και του έρωτά του. Η Adriana “Adrian” Pennino (Talia Shire), έρχεται να παίξει τον ίσως πιο καθοριστικό ρόλο στη ζωή του Rocky.
Όχι μόνο επειδή θα αποτελέσει το απόλυτο ηθικό τοτέμ στη ζωή του. Κυρίως επειδή θα γίνει η ζεστή αγκαλιά της συντροφικότητας που κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη. Θα του δείξει πως είναι να αγαπάς χωρίς όρους και όρια, και θα τον κάνει έναν από τους καλύτερους πυγμάχους που έχουν υπάρξει. Όπως άλλωστε ήταν και ο θρυλικός Rocky Marciano, στον οποίο είναι βασισμένος ο πρωταγωνιστής.
Η Adrian αποτελεί τον ισορροπιστή της ζωής του Rocky και κοινό παρονομαστή των πρώτων πέντε films του franchise
Είναι σαφές ότι η επιτυχία του Rocky δεν εξαρτάται μόνο από την Adrian. Αυτή είναι όμως που λειτουργεί ως ρυθμιστής ισορροπιών στη ζωή του. Ανά διαστήματα, θα βιώσει βαθιά προδοσία συνδυασμένη με απόγνωση. Καλείται να στηρίξει τον άνθρωπο που αγαπάει και τα όνειρά του. Όσο και αν την τρομάζουν, μιας και αυτά περιλαμβάνουν γιγάντιους αντιπάλους με γροθιές που μοιάζουν με μπάλες κατεδάφισης κτιρίων.
Ένας από τους κύριους κοινούς παρονομαστές των πρώτων πέντε ταινιών του Rocky franchise, είναι η Talia Shire. Η ερμηνεία της και το rollercoaster αλλαγών που βιώνει ο χαρακτήρας της, είναι κομβικά για το σινεμά. Σε μια βιομηχανία όπου οι θηλυκότητες ακόμη παλεύουν για εκπροσώπηση, έχουμε την Adrian Pennino να υψώνεται μέσα από το Rocky franchise. Ισορροπώντας μεταξύ του φόβου της για τη ζωή του Rocky και της εκρηκτικής της ενέργειας, λειτουργεί ως ο ισορροπιστής. Αμφισβητεί τις εμμονές του πρωταγωνιστή, παρέχοντας στήριξη, αγάπη, αλλά και σκληρή αλήθεια, ανά διαστήματα.
Rocky | Η ΠΑΤΡΙΚΗ ΦΙΓΟΥΡΑ
Όπως προαναφέρθηκε, καταλυτικό ρόλο στη ζωή του Rocky Balboa έχει και ο προπονητής του, Michael “Mickey” Goldmill. Ο Burgess Meredith φέρνει στη ζωή ένα χαρακτήρα-σταθμό για το σινεμά που επικεντρώνεται σε αθλητές. Είναι περισσότερο ένας πρώιμος life coach, παρά προπονητής πυγμαχίας. Σε ένα άθλημα όπως αυτό άλλωστε, η ισορροπία σώματος και πνεύματος, είναι αυτή που καθορίζει τα πάντα.
Ο Mickey λειτουργεί ως η πατρική φιγούρα που λείπει από τη ζωή του Rocky, ισορροπώντας μεταξύ αυστηρότητας και στοργής
Ο Mickey μετατρέπεται στην πατρική φιγούρα που εμφανώς απουσιάζει από τη ζωή του Rocky. Είναι σκληρός και δεν του επιτρέπει να πάρει ανάσα όταν συζητούν, με κάθε διάλογό τους να μοιάζει με πυριτιδαποθήκη δίπλα σε εργοστάσιο με σπίρτα. Ο Mickey θεωρεί τον Rocky ξοφλημένο ταλέντο, αποδίδοντας το πρώτο σκέλος του χαρακτηρισμού στο γεγονός ότι βιοπορίζεται ως μπράβος.
Η εσωτερική αναζήτηση του Rocky και εν τέλει η απόφασή του να επικεντρωθεί στην πυγμαχία, τον μαλακώνουν όσο χρειάζεται. Αναλαμβάνει να τον προετοιμάσει για τον αγώνα και ο Meredith δίνει ρεσιτάλ. Αφήνει ιδρώτα, αίμα, και δάκρυα στο ρινγκ, στις προπονήσεις, στα αποδυτήρια. Καθοδηγεί τον Rocky ως το ηθικό πλαίσιο που υψώνεται για να προστατεύσει το άτομο από τη διαφθορά του American Dream όπως αυτό εφαρμόζεται στο φιλμ, και εκτός αυτού.
Rocky | Ο σπουδαιος Rocky Marciano
Το Rocky αποτελεί έναν ύμνο σε όσα προαναφέρθηκαν. Αποτελεί όμως παράλληλα και μια μνεία σε έναν σπουδαίο αθλητή. Ο Rocky Marciano, γεννημένος Rocco Francis Marchegiano, είναι ένας από τους κορυφαίους πυγμάχους όλων των εποχών. Στη διάρκεια της καριέρας του, διατήρησε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή από το 1952 έως το 1956. Είναι ο μοναδικός πρωταθλητής στην ιστορία που τελείωσε την καριέρα του χωρίς να χάσει τον τίτλο.
Μεταξύ άλλων, το Rocky franchise αποτελεί μνεία στη σπουδαία, σύντομη ζωή του Rocky Marciano, αήττητου πρωταθλητή πυγμαχίας
Ο Marciano ωστόσο, μοιράζεται με τον χαρακτήρα Rocky Balboa, πολλά περισσότερα. Γεννημένος στο Brockton της Μασαχουσέτης το 1923, οι γονείς του ήταν και οι δυο οικονομικοί μετανάστες από την Ιταλία. Κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του, έκανε προπονήσεις με αυτοσχέδια όργανα για βάρη. Ο σάκος του μποξ που είχε ήταν μια υφασμάτινη τσάντα ταχυδρόμου που κρεμόταν από το κλαδί ενός δέντρου. Εργάστηκε ως διανομέας πάγου και κάρβουνου, καθώς και ως εργάτης σε σιδηρόδρομο, και ως τσαγκάρης. Υπηρέτησε στον στρατό των ΗΠΑ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κατόπιν, έγινε πυγμάχος.
Η ζωή του Rocky Marciano σταμάτησε το 1969 στην Iowa. Σε ηλικία μόλις 45 ετών, έχασε τη ζωή του σε αεροπορικό δυστύχημα. Άφησε πίσω του μια σπουδαία παρακαταθήκη, τόσο στην πυγμαχία, όσο και στη ζωή. Αποτέλεσε και αποτελεί πηγή έμπνευσης για νεαρούς πυγμάχους, και το όνομά του θα ζει για πάντα μέσα από το Rocky franchise. Το ίδιο μπορεί να πει κανείς για κάθε έναν από τους χαρακτήρες που δημιούργησε ο Sylvester Stallone στο Rocky του 1976. Παρότι γράφτηκαν σε διάστημα τριών ημερών, εξελίχθηκαν σε εμβληματικές φιγούρες της ποπ κουλτούρας.
Το Rocky franchise είναι πολλά παραπάνω από μερικές ταινίες για πυγμαχία και αθλητισμό
Το ίδιο κατόρθωσε και το ίδιο το franchise, με οκτώ ακόμη ταινίες να γεννιούνται μέσα από το φιλμ του 1976. Πιο πρόσφατη, το Creed III, τρίτο φιλμ της σειράς ταινιών με επίκεντρο τον γιό του Apollo Creed, Adonis “Donnie” Creed (Michael B. Jordan). Το Rocky δεν είναι απλώς μια ταινία πυγμαχίας. Αποτελεί ένα φανταστικό (;) case study για τις δυναμικές που αναπτύσσονται και πως αυτές αλλάζουν, στη ζωή ενός ανθρώπου που από την ένδεια, βρίσκει χώρο και τρυπώνει στο American Dream. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.