Δεκαπέντε χρόνια μετά, σκεπτόμενος πως με -ουσιαστικά- μόλις τρεις δίσκους κατάφεραν να θεωρούνται ως μία από τις σημαντικότερες μπάντες της σύγχρονης μουσικής, πως ανάμεσα στις κυκλοφορίες εμφανίζονταν τόσο διαφορετικοί μα και τόσο συνεπείς στον πειραματισμό, την εξερεύνηση και το μπλέξιμο θεωρητικά «ασύμβατων» ήχων από Δύση κι Ανατολή και πως το υλικό τους ακούγεται σήμερα φρέσκο, σαν να κυκλοφόρησε φέτος, στοιχειώνοντας μέχρι και τους ίδιους σε ό,τι (αξιοπρεπές) κι αν δοκίμασαν μόνοι τους στη μετέπειτα διαδρομή τους, αντιλαμβάνομαι πως οι System Of A Down, με το «κύκνειο άσμα» τους, μας άφησαν μουσική για πολλά χρόνια. Το δισκογραφικό τους κεφάλαιο έκλεισε με έναν δίπλό album. Αφού, προσωπικά, δεν μπορώ να θεωρήσω τα “Mezmerize” και “Hypnotize” ως δύο διαφορετικούς δίσκους.
Μαζί γράφτηκαν, μαζί ηχογραφήθηκαν, μαζί ενώθηκαν τα εξώφυλλα τους και έφτιαξαν ένα στο ράφι της δισκοθήκης μου, μαζί παίζονταν στις συναυλίες μέχρι και στο εξάμηνο μεσοδιάστημα από την κυκλοφορία του ενός στις 17 Μαΐου 2005 (Mezmerize) ως το κλείσιμο της δισκογραφίας τους, τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, μαζί τους άκουγα από τότε, μαζί τους ακούω και σήμερα το πρωί. Με το ίδιο τραγούδι αρχίζει ο πρώτος, με το ίδιο τραγούδι τελειώνει ο δεύτερος -και για όσα θαυμαστά συμβαίνουν στα συνολικά εβδομήντα πέντε λεπτά που μεθάνε τ’ αυτιά σου δεν έχω βρει ακόμα κάτι παρόμοιο.
O πόλεμος, ο καπιταλισμός, η πλύση εγκεφάλου, πασπαλισμένα με την αστείρευτη σουρεαλιστική μπογιά των στίχων των SOAD
Ακόμα και σήμερα δεν μπορείς (ε, δεν μπορείς) να τους κατατάξεις απόλυτα σε κάποιο υποείδος της ροκ/μέταλ σκηνής -αυτή η ανυπόφορη μανία των μουσικοκριτικών και των επίδοξων μουσικοκριτικών μουσικόφιλων με τις ταμπέλες! Κοφτερά thrashing riffs, τσιφτετέλια, οπερατικά ξεσπάσματα, disco, pop ρεφρέν, μεταλλάδικες γέφυρες και μια μόνιμη, απόκοσμη εντύπωση πως ακούς δυο συγχρονισμένες κιθάρες από έναν άνθρωπο. Kατόρθωμα τόσο του Malakian όσο και του Rubin στην παραγωγή.
Το «Τέλος Του Πολιτισμού Μας», το αγαπημένο θέμα του Tankian με το οποίο θα καταπιαστεί και αργότερα. O πόλεμος, ο καπιταλισμός, ο ιμπεριαλισμός, η γενοκτονία, η πλύση εγκεφάλου, πασπαλισμένα με την αστείρευτη σουρεαλιστική μπογιά των στίχων των System κάθε τόσο να δίνει ανάσες, ένα χορταστικό ταξίδι για όποιον και όποια γουστάρει να ταξιδεύει χωρίς να ενδιαφέρεται για τον προορισμό. Αν και ο προορισμός είναι όμορφος, ακόμα καλύτερα.
Ήταν τόσο δυνατό το σοκ από την προσγείωση του συγκεκριμένου δίσκου στ’ αυτιά μου που είχα καταφέρει να ξεπεράσω, έστω προσωρινά, την ευδιάκριτη αρχή του τέλους για την μπάντα που δήλωνε πως «έπρεπε να αρχίζει η ονομασία της από «S» για να τη βάζουν στα δισκάδικα κοντά στους Slayer».
Tο “Lonely Day” αποκάλυψε και στον τελευταίο ακροατή των SOAD πως κάπου εδώ το ταξίδι τελειώνε
Η (ακατανόητη αρχικά αλλά τίμια, όσο περνούν τα χρόνια και αθροίζονται οι απανωτές ακροάσεις) μοιρασιά των φωνητικών ανάμεσα στους δύο βασικούς τραγουδοποιούς έδωσε το πρώτο στίγμα, η κουρασμένη φιγούρα του Serj και η έντονα απομακρυσμένη εικόνα του από τους υπόλοιπους σε αντιπαραβολή με τον υπερκινητικό, ασταμάτητο και μονίμως ιδρωμένο στη σκηνή Daron ήταν αρκούντως ανησυχητικές ενδείξεις το καλοκαίρι του ’05. Tο “Lonely Day” αποκάλυψε και στον τελευταίο ακροατή των System πως κάπου εδώ το ταξίδι τελειώνει. Το τελευταίο τους τραγούδι δεν ήταν παρά ο αποχαιρετισμός: “Take your hand and walk away”.
Το “Mezmerize/Hypnotize” θεωρώ πως αποτελεί το «Μέγα Έργο» μιας από τις λίγες μπάντες στις δεκαετίες ιστορίας της «βαριάς» μουσικής που δεν μπορείς να τις κατατάξεις πουθενά. Τις κατατάσσεις με το όνομά τους, «παίζουν System Of A Down» και καμία άλλη μπάντα δεν μπορεί να παίξει έτσι.
Έχοντας γνωρίσει τους SOAD από τον πρώτο τους δίσκο, λατρεύοντας μέχρι και τις σχετικά ερασιτεχνικές, πρώτες τους απόπειρες με τραγούδια που δεν έχουν ακουστεί πουθενά πέρα από τα εκρηκτικά τους live στο Λος ‘Aντζελες των ’90ς, παθαίνοντας υστερία με την κυκλοφορία του “Toxicity“ και νιώθοντας ευχαριστημένος ακόμα κι απ’ την «εκδικητική» συλλογή “Steal This Album”, η τελευταία τους κυκλοφορία τους έβαλε στη μόνιμη θέση των μεγάλων μουσικών ηρώων της ζωής μου.
Και, σε αντίθεση με τους περισσότερους από τους υπόλοιπους ήρωες, που τους συνάντησα στην εφηβεία, το Mesmerize/Hypnotize με βρήκε στα τριάντα μου χρόνια. Και στα τριάντα σου δεν υπάρχουν περιθώρια να κάνεις λάθη από συναισθηματισμούς ή ενθουσιασμούς.
