Metallica: Master of Puppets | And we still obey
“Taste me, you will see, more is all you need…” Η φράση αυτή δεν ανήκει σε κάποιον θρύλο του παρελθόντος, αλλά στους Metallica, και στις 3 Μαρτίου 1986 έγινε κάτι παραπάνω από στίχος – έγινε πραγματικότητα. Εκείνη τη μέρα, τα δισκοπωλεία σε όλο τον κόσμο έζησαν σκηνές που έμοιαζαν περισσότερο με συναυλία παρά με κυκλοφορία άλμπουμ. Ένα πλήθος κόσμου σχημάτιζε ουρές έξω από καταστήματα δίσκων, με την ανυπομονησία ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους. Ο λόγος; Το “Master of Puppets“, το τρίτο άλμπουμ των Metallica.
Η φρενίτιδα της κυκλοφορίας
Ο Mike Shannon, ιδιοκτήτης ενός δισκοπωλείου στο Λονδίνο, είχε προειδοποιηθεί από τη Music For Nations, τη βρετανική δισκογραφική των Metallica, ότι η ζήτηση για αυτόν τον δίσκο θα ήταν πρωτοφανής. Παρόλα αυτά, δεν περίμενε τέτοια κοσμοσυρροή. Το Σαββατοκύριακο πριν από την κυκλοφορία, το προσωπικό είχε ετοιμάσει 1.000 αντίτυπα, μαζί με τις αποδείξεις, για να γλιτώσει χρόνο. Μέχρι το μεσημέρι, δεν είχε μείνει τίποτα. Ο κόσμος πλημμύρισε το υπόγειο κατάστημα, αφήνοντας τσαλακωμένα χαρτονομίσματα στο ταμείο και αρπάζοντας το δικό τους κομμάτι από αυτό που χαρακτηρίστηκε ως «πάνω από 50 λεπτά metal τελειότητας».
Βλέποντας τη φρενίτιδα να εξελίσσεται μπροστά του, ο Martin Hooker, διευθυντής της Music For Nations, έμεινε άφωνος. Ο Kirk Hammett αργότερα θυμήθηκε εκείνη τη στιγμή, λέγοντας πως ήδη από τη φάση της σύνθεσης ήξεραν ότι το “Master of Puppets” ήταν κάτι ξεχωριστό. «Μπορούσαμε να το νιώσουμε. Υπήρχε μια μοναδική ενέργεια στο δωμάτιο όταν δουλεύαμε αυτά τα τραγούδια, σαν να είχαμε βρει κάτι που θα άλλαζε τα πάντα», είπε. «Απλά πουλάγαμε χιλιάδες αντίτυπα όλη μέρα», θυμήθηκε. «Κοιτούσα τα νούμερα και το σαγόνι μου άγγιζε το πάτωμα. Ήταν απίστευτο».
Μπορεί σήμερα όλα αυτά να μας ακούγονται λογικά για τους Metallica, ωστόσο τότε ήταν μία μπάντα που μπορεί να είχε καταξιωθεί στην Αμερική, στην Ευρώπη, όμως, παρέμενε underground. Ο Marty Friedman αργότερα μίλησε για αυτό, λέγοντας: «Ήμουν οπαδός των Metallica από τη στιγμή που άκουσα το πρώτο τους demo. Όμως, όταν βγήκε το “Master of Puppets”, κατάλαβα ότι το metal μπορούσε να φτάσει στη “μεγάλη κατηγορία”. Μπορεί να μπει στο mainstream, χωρίς να χάσει τον underground χαρακτήρα του. Γεφύρωσε αυτό το χάσμα και απέδειξε πως η heavy μουσική δεν χρειάζεται να μειώσει την έντασή της για να προσεγγίσει περισσότερο κόσμο».
Η γέννηση στο γκαράζ
Παρά τα αποτελέσματά του, η δημιουργία του “Master of Puppets” ξεκίνησε σε ένα από τα πιο ταπεινά μέρη: το γκαράζ του 3132 Carlson Boulevard. Ένας μικρός, γεμάτος μπύρες, χώρος πρόβας, που έγινε το σημείο μηδέν για μερικά από τα πιο διάσημα riff που γράφτηκαν ποτέ. Εκεί, οι Metallica—James Hetfield, Lars Ulrich, Kirk Hammett και Cliff Burton—δούλεψαν πάνω σε ένα άλμπουμ που θα άλλαζε ριζικά τη μουσική. Ζούσαν και ανέπνεαν μέσα σε αυτό το γκαράζ, δοκιμάζοντας ιδέες με μια σχολαστικότητα που άγγιζε την εμμονή.
Η μπάντα είχε έναν ξεκάθαρο στόχο: να ξεπεράσει το “Ride the Lightning” σε κάθε επίπεδο. Ήθελαν να το κάνουν πιο βαρύ και πιο γρήγορο, τελειοποιώντας ταυτόχρονα την τραγουδοποιία τους. Τα τραγούδια έγιναν μεγαλύτερα, βαρύτερα και πιο σκοτεινά, αγγίζοντας θέματα όπως ο εθισμός, ο πόλεμος και η τυφλή πίστη. Ο James Hetfield το είχε εξηγήσει ξεκάθαρα: «Το “Master of Puppets” ασχολείται λίγο-πολύ με τα ναρκωτικά. Πώς τα πράγματα αλλάζουν, και αντί να ελέγχεις εσύ τι παίρνεις και τι κάνεις, είναι τα ναρκωτικά που σε ελέγχουν». Τα λόγια του συμπύκνωσαν τον πυρήνα του άλμπουμ, που περιστρεφόταν γύρω από τη χειραγώγηση, κάνοντας το μήνυμα του “Master of Puppets” τόσο ισχυρό όσο και η μουσική του.
Όταν μπήκαν στα Sweet Silence Studios στην Κοπεγχάγη, τον Αύγουστο του 1985, με τον παραγωγό Flemming Rasmussen, το όραμά τους είχε ήδη διαμορφωθεί πλήρως. Οι ηχογραφήσεις ήταν εξαντλητικές και κράτησαν τέσσερις μήνες. Ο Lars Ulrich επέμενε σε αμέτρητες λήψεις για τα ντραμς, ενώ το χέρι του Hetfield από το ασταμάτητο downpicking δοκιμάστηκε στα όριά του. Έφτασε σε σημείο να το παγώνει κάθε βράδυ, ώστε να αντέχει την επόμενη μέρα—απόδειξη της καθαρής σωματικής φθοράς του παιξίματός του.
Το στιβαρό δεξί του χέρι επηρέασε αμέτρητους metal κιθαρίστες, ανάμεσά τους και ο Adam Dutkiewicz των Killswitch Engage. Ο ίδιος μάλιστα είχε πει κάποτε ότι η τεχνική του Hetfield ήταν «ένας από τους καλύτερους ήχους σε ολόκληρο τον γ@μημένο κόσμο». Την ίδια στιγμή, τα σόλο του Kirk Hammett ήταν «θανατηφόρα όπλα», έτοιμα να απογειώσουν την ένταση του άλμπουμ.
Αργότερα, ο Ulrich μίλησε για τη νοοτροπία τους κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του άλμπουμ. «Θα ήθελα να πω ότι υπήρχε κάτι μαγικό στον αέρα εκείνο το καλοκαίρι, αλλά η αλήθεια είναι πως ήμασταν απλά εξαιρετικά σίγουροι. Ξέραμε ότι είχαμε βρει κάτι σπουδαίο και πιέσαμε τους εαυτούς μας περισσότερο από ποτέ». Ο Rasmussen είχε ήδη δει τι μπορούσαν να κάνουν οι Metallica στο “Ride the Lightning”, αλλά αυτή τη φορά ακόμα και εκείνος έμεινε έκπληκτος από την ένταση της προσέγγισής τους. «Είχαν αυτή τη νεανική αυτοπεποίθηση του “είμαστε καλύτεροι από όλους τους άλλους σε όλο τον κόσμο” και ήθελαν απλά να κόψουν μερικούς κώλους», είπε χαρακτηριστικά.
Η σφραγίδα του Cliff Burton
Η επιρροή του δεν περιορίστηκε μόνο στη μουσική. Διαμόρφωσε το ήθος, την αισθητική και τη στάση του συγκροτήματος, ενισχύοντας ένα επαναστατικό πνεύμα που αμφισβητούσε τις νόρμες του heavy metal. Η «υπαίτια» μορφή για αυτό ξεχώριζε από την τζιν καμπάνα μέχρι τη σκέψη του. Ξεχώριζε επίσης για τα ακούσματά του που ξεκινούσαν από την κλασική μουσική και έφτανα μέχρι τους R.E.M.. Ο λόγος για τον Burton ο οποίος έδειξε στους Metallica ότι δεν χρειάζεται να περιοριστούν στα στερεότυπα του metal. Τους έκανε να αγκαλιάσουν τη μελωδία και να χαράξουν τον δικό τους δρόμο, αντί να ακολουθήσουν τις προσδοκίες του χώρου.
Η προσέγγιση του στη σύνθεση, σε συνδυασμό με την αγάπη του για περίπλοκες μελωδίες, έκανε τους Metallica να διευρύνουν τον ήχο τους με τρόπους που καμία άλλη thrash μπάντα δεν είχε τολμήσει. Η παρουσία του στο “Master of Puppets”—ιδιαίτερα στο “Orion”, όπου οι μπασογραμμές του αγγίζουν ορχηστρικά επίπεδα—αποκαλύπτει έναν καλλιτέχνη που έβλεπε τη heavy μουσική ως κάτι πολύ περισσότερο από απλή επιθετικότητα. Η κληρονομιά του δεν είναι μόνο οι νότες που, αλλά και η ελευθερία που εμφύσησε στους Metallica.
Ο Derek Engemann των Cattle Decapitation θυμήθηκε το σοκ που ένιωσε όταν ανακάλυψε ότι ένα από τα σόλο στο Orion παιζόταν στο μπάσο και όχι στην κιθάρα. «Αυτό μου τίναξε το μυαλό στον αέρα. Η δουλειά του Cliff στο μπάσο είναι διαχρονική σε αυτόν τον δίσκο», είπε, τονίζοντας πόσο αναντικατάστατος ήταν ο Burton στην εξέλιξη των Metallica. Ο ίδιος ο Burton είχε δηλώσει κάποτε: «Το αγαπημένο μου τραγούδι είναι το “Master of Puppets”. Νομίζω ότι είναι το καλύτερο τραγούδι των Metallica μέχρι σήμερα». Η αγάπη του για το άλμπουμ αποτύπωνε τη βαθιά προσωπική του επένδυση στη δημιουργία του, κάνοντας τη συμβολή του ακόμα πιο συγκινητική.
Άλλωστε αυτός ο δίσκος και ο αποχαιρετισμός του Cliff. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1986, το λεωφορείο των Metallica ξέφυγε από τον δρόμο στη Σουηδία. Ο Cliff Burton εκτινάχθηκε από την κουκέτα του και παγιδεύτηκε κάτω από τα συντρίμμια. Ήταν μόλις 24 ετών. Η απώλειά του συγκλόνισε τα πάντα. Ο Burton δεν ήταν απλώς ο μπασίστας των Metallica—ήταν η ψυχή τους. Με πολλούς τρόπους, το “Master of Puppets” έγινε το μνημείο του. Ήταν η τελευταία του συνεισφορά σε ένα είδος που είχε βοηθήσει να επαναπροσδιοριστεί.
Εξώφυλλο και αιώνια κληρονομιά
Όμως, το “Master of Puppets” δεν χάθηκε μέσα στη θλίψη. Η ουσία του αποτυπώθηκε όχι μόνο στη μουσική, αλλά και στην εντυπωσιακή οπτική του ταυτότητα. Το εξώφυλλο, σχεδιασμένο από τον Don Brautigam, παραμένει ένα από τα πιο εμβλητικά στην ιστορία του metal. Ένα ατελείωτο πεδίο από λευκούς σταυρούς, ο καθένας δεμένος με σκοινιά σε έναν αόρατο μαριονετοπαίχτη, απλώνεται στο βάθος. Μια εικόνα τόσο σκληρή όσο και ασφυκτική, που συμπυκνώνει απόλυτα το μήνυμα του άλμπουμ.
Ο James Hetfield συνέλαβε την αρχική ιδέα: μια απεικόνιση του ελέγχου και της χειραγώγησης. Οι σταυροί, που θυμίζουν στρατιωτικούς τάφους, συνδέονται άμεσα με τα “Disposable Heroes” και “Damage, Inc.”. Εκεί, οι στρατιώτες μετατρέπονται σε πιόνια, παγιδευμένοι σε ένα παιχνίδι που ελέγχουν απρόσωπα κέντρα εξουσίας. Πάνω από το νεκροταφείο, ο βαθύς κόκκινος ουρανός ενισχύει το αίσθημα της απειλής, υποδηλώνοντας πως ο κύκλος του ελέγχου δεν τελειώνει ποτέ.
Ο Brautigam, που είχε δημιουργήσει εξώφυλλα βιβλίων για τον Stephen King, ολοκλήρωσε το έργο σε μόλις τρεις ημέρες. Χρησιμοποίησε τεχνικές αερογράφου και ακρυλικά χρώματα για να πετύχει το απόκοσμο βάθος που ταίριαζε απόλυτα στο άλμπουμ. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν τόσο εμβληματικό όσο και η μουσική του “Master of Puppets”. Μια οπτική προειδοποίηση, και παράλληλα ένα κάλεσμα για να βουτήξεις.
Με το πέρασμα των ετών, αντί να ξεχαστεί, το “Master of Puppets” γιγαντώθηκε. Έγινε σημείο αναφοράς στην ιστορία του metal, ξεπερνώντας κατά πολύ την εποχή του. Δεν είχε μουσικά βίντεο. Δεν είχε ραδιοφωνικά singles. Κανέναν συμβιβασμό. Κι όμως, έφτασε σε εκατομμύρια χέρια. Όχι λόγω επιθετικής προώθησης, αλλά επειδή το κοινό το χρειαζόταν. Από στόμα σε στόμα, βρήκε τον δρόμο του σε ανώγεια και υπόγεια.
Η κληρονομιά του “Master of Puppets” είναι αδιαμφισβήτητη. Μόνο το 2015 πούλησε 202.000 αντίτυπα—29 χρόνια μετά την κυκλοφορία του. Το 2022 γνώρισε μια νέα αναγέννηση, όταν το Stranger Things το σύστησε σε μια ολόκληρη γενιά, στέλνοντάς το ξανά στα charts. Αλλά ακόμα και πριν από όλα αυτά, το άλμπουμ ήταν αθάνατο. Οι Metallica προχώρησαν, όμως το “Master of Puppets” έμεινε. Ποτέ δεν γέρασε, ποτέ δεν έχασε τη δύναμή του.
Ο Mike Portnoy, μιλώντας για την κληρονομιά των Metallica και τη διασκευή του άλμπουμ από τους Dream Theater, τόνισε το πόσο σημαντικό παραμένει. Το χαρακτήρισε ένα σημείο αναφοράς για κάθε metalhead—έναν δίσκος που σε πιάνει και δεν σε αφήνει ποτέ.
The puppeteer still pulls the strings. And we still obey.
Artist: Sober On Tuxedos
Album: Good Intentions
Label: Heaven Music
Release Date: 11/12/2020
Genre: Nu Metal, Metalcore
Artist: Metallica
Album: Master of Puppets
Label: Elektra
Release Date: 03/03/1986
Genre: Thrash Metal
1. Battery
2. Master of Puppets
3. The Thing That Should Not Be
4. Welcome Home (Sanitarium)
5. Disposable Heroes
6. Leper Messiah
7. Orion
8. Damage, Inc.
Producer: Flemming Rasmussen, Metallica
Metallica: James Hetfield (Φωνή, κιθάρα), Kirk Hummett (Κιθάρα), Cliff Burton (Μπάσο), Lars Ulrich (Τύμπανα)
Metallica (OW) | Deezer | Facebook | Instagram | Live Metallica | Spotify | TikTok | Twitter | YouTube
