Πότε-πότε με πιάνει μια «διαστροφή» και διαβάζω για την ελληνική mainstream σκηνή. Νομίζω ότι αυτό υπάγεται σε κάποια μορφή κρυμμένου μαζοχισμού. Θαρρώ πως το «έχω ανοιχτούς ορίζοντες» σημαίνει να δίνω κάθε τόσο στον εαυτό μου να διαβάζει πράγματα για αυτή τη σκηνή. Δε μου φταίει κανείς· μόνος μου το προκαλώ και είναι ακόμα εντυπωσιακότερο αν σκεφτούμε ότι έχει περάσει μία δεκαετία από τότε που το ξεκίνησα και τα αποτελέσματα δεν άλλαξαν ποτέ, αλλά επιμένω. Ωστόσο, ανάμεσα σε αυτά που διαβάζω, αυτό που πάντα ξεχωρίζω είναι το «Έτοιμος για διεθνή καριέρα ο τάδε». Και πάντα αναρωτιόμουν: αν εγώ το διαβάζω και γελάω, ο Σάκης των Rotting Christ, αν το διάβαζε, θα γελούσε ή θα έκλαιγε;
Θα μου πεις, πώς κατάφερες να τα συνδέσεις όλα αυτά, ρε μεγάλε; Τι σχέση έχουν οι Rotting Christ με αυτούς; Κι από τη μία θα συμφωνήσω, από την άλλη όμως, όταν αυτό περνάει σε θεσμικό επίπεδο, το πράγμα δεν είναι ακριβώς έτσι. Αλλά ας τα πάρω από την αρχή και ελπίζω να καταφέρω να καταλήξω σε αυτό που θέλω να σας πω.
Διαβάζεις λοιπόν στα media για μεγάλες καριέρες Ελλήνων καλλιτεχνών στο εξωτερικό και εννοούν πέντε συναυλίες στις ΗΠΑ, δύο στην Αυστραλία και μία στον Καναδά. Και όλες σε ομογενείς. Δεν ξέρω αν το καταλάβατε, αλλά κάποιοι το ορίζουν αυτό ως διεθνή καριέρα. Μία ακόμα πλευρά αυτής της διεθνούς καριέρας είναι το «Στο νούμερο 13.675 το single της δείνα» και αν ήσουν εξωγήινος, θα πίστευες ότι δεν υπάρχει μουσικός ελληνικής καταγωγής που να τον ξέρουν και να τον αναγνωρίζουν στο εξωτερικό.
Παράλληλα, στην ίδια χώρα, έχεις ένα συγκρότημα που έχει δώσει πάνω από 1.000 συναυλίες ανά τον πλανήτη και πιθανότατα έχει ξεπεράσει τις 100 χώρες. Αυτά τα νούμερα, από μόνα τους, μπορεί να φαντάζουν εντυπωσιακά, όμως η ανάλυσή τους έχει ακόμα μεγαλύτερη ουσία. Μία απλή διαίρεση μάς λέει ότι οι Rotting Christ έχουν παίξει κατά μέσο όρο δέκα φορές σε κάθε χώρα. Σας ακούγεται υπερβολικό; Αν πούμε ότι έχουν παίξει σε 50 χώρες (πραγματικά δεν ξέρω, υποθέσεις κάνω), τότε ο παραπάνω λόγος γίνεται 20 συναυλίες ανά χώρα. Αυτό μας φανερώνει δύο πολύ σημαντικά πράγματα: πρώτον, το πόσους διαφορετικούς πολιτισμούς ενώνουν κάτω από κάθε riff τους (το πλήθος των χωρών) και, δεύτερον, πόσο σφιχτά τους αγκαλιάζουν αυτοί οι πολιτισμοί (το πλήθος των συναυλιών).
Τα παραπάνω νούμερα μπορούν πράγματι να σκιαγραφήσουν μία διεθνή καριέρα και, το σημαντικότερο όλων, είναι ότι αν τα πούμε και παραέξω, δε θα μας πάρουν με τις ντομάτες. Και αφού έπιασα τα νούμερα, ας μιλήσω και για τους αριθμούς που θεωρητικά είναι εναντίον της επιχειρηματολογίας μου. Έχεις από τη μία πλευρά καλλιτέχνες που παρουσιάζονται ως επιτυχημένοι επειδή συγκεντρώνουν μερικά εκατομμύρια streams, και από την άλλη τους Rotting Christ, για τους οποίους το να φτάσει ένα κομμάτι το ένα εκατομμύριο streams γίνεται είδηση. Όμως, αυτή η σύγκριση δεν είναι ακριβώς σωστή ή, καλύτερα, δεν είναι πλήρης. Οι Rotting Christ μπορούν να γεμίζουν συναυλιακούς χώρους με χιλιάδες κόσμο, όποτε το αποφασίσουν· από την άλλη, για να συγκεντρωθεί αντίστοιχο πλήθος, χρειάζεται να εμφανιστούν μαζί καμιά δεκαριά καλλιτέχνες.
Οι αριθμοί στα streams δίνουν μια γρήγορη εικόνα δημοφιλίας, αλλά η ουσία κρύβεται αλλού: στη διάρκεια, στο πόσοι ταξιδεύουν να σε δουν, στο πόσοι κρατούν τη μουσική σου στα χέρια τους.
Και ακόμα, αν είναι να μιλήσουμε με όρους πωλήσεων, ας αναρωτηθούμε το εξής: έχει την ίδια αξία ένα stream ή ένα view με την actual αγορά ενός δίσκου; Δε λέω, η εποχή αλλάζει, οι τρόποι κατανάλωσης της μουσικής εξελίσσονται, όμως το να πατήσεις το play για τρία δευτερόλεπτα ή να δεις ένα βιντεοκλίπ στο YouTube μετράει, τελικά, όσο το να βάλεις το χέρι στην τσέπη και να αγοράσεις ένα άλμπουμ; Το ένα είναι στιγμιαίο, γρήγορο, ανώδυνο, μπορεί και τυχαίο. Το άλλο δηλώνει επιλογή, αφοσίωση, επένδυση. Και αυτή η διαφορά έχει αξία, γιατί κάποιος που αγοράζει δίσκο στηρίζει πραγματικά τον καλλιτέχνη, μπαίνει στη διαδικασία να αποκτήσει κάτι χειροπιαστό, να ακούσει έναν δίσκο ολόκληρο, να τον βάλει στη συλλογή του. Αυτό δεν αντικαθίσταται από τα streams, όσο κι αν τα τελευταία έχουν γίνει το νόμισμα της εποχής.
Το πρόβλημα όμως είναι πως αυτή η στρεβλή λογική δεν μένει μόνο στο επίπεδο της μουσικής πιάτσας ή του διαδικτύου, αλλά τελικά διαμορφώνει και τις ίδιες τις επίσημες πολιτισμικές επιλογές των θεσμών.
Όλα τα παραπάνω δεν προέρχονται από κάποια επιστημονική έρευνα· είναι πληροφορίες που εύκολα μπορεί να βρει ο καθένας. Και τώρα έρχομαι σε αυτό που υποσχέθηκα εξ αρχής: ποια είναι η σημασία όλων αυτών. Δεν γίνεται να έχει θέση στο Ηρώδειο ο Σάκης Ρουβάς και όχι ο Σάκης Τόλης. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται το θεσμικό ζήτημα που ανέφερα. Δε με νοιάζει αν κάποιοι προκαλούνται από το όνομά τους· ας το πάρουν απόφαση ότι ο μεσαίωνας τελείωσε και η Ιερά Εξέταση μας άφησε χρόνους. Με ποιον τρόπο επιβραβεύεις έναν από τους σημαντικότερους πολιτισμικούς σου πρεσβευτές; Και είναι ακόμα πιο αστείο αν σκεφτούμε για ποια χώρα μιλάμε και τι παράδοση έχει στον πολιτισμό.
Θα μου πεις, ενδιαφέρει αυτό τους Rotting Christ; Σε καμία περίπτωση. Άλλωστε, πλέον έχουν φτάσει σε ένα σημείο που «δεν τους βλέπουν». Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί την πραγματικότητα. Και να πεις ότι είχαμε πολλούς τέτοιους, να το καταλάβαινα, αλλά δύο-τρεις νοματαίοι είναι σε αυτή την κορυφή. Βλέπεις τη Γαλλία με τους Gojira και η θλίψη γίνεται ακόμα μεγαλύτερη. Κι αν νομίζεις ότι το 2004 οι Rotting Christ δεν θα μπορούσαν να σταθούν, να σου πω ότι είχαν πετύχει το ένα τρίτο όσων έχουν καταφέρει σήμερα, το οποίο είναι δέκα φορές περισσότερο απ’ ό,τι έχουν κάνει όλοι αυτοί. Έλα, ξέρετε ποιους εννοώ.
Ίσως όλα αυτά να μην αλλάξουν ποτέ, αλλά έχει σημασία να ξέρουμε τη διαφορά ανάμεσα σε όσους παράγουν αληθινό έργο και όσους απλώς παίζουν τον ρόλο τους στο εκάστοτε σύστημα. Κάποια στιγμή, οι πράξεις και η διαδρομή θα πρέπει να μετρήσουν πολύ περισσότερο από την εικόνα.
Artist: Sober On Tuxedos
Album: Good Intentions
Label: Heaven Music
Release Date: 11/12/2020
Genre: Nu Metal, Metalcore
ΥΓ: Στα αρχαία ελληνικά, ο «δαίμων» δεν σήμαινε απαραίτητα κάτι κακό ή διαβολικό, όπως στη σύγχρονη χρήση της λέξης. Αντιθέτως, ήταν ένα πνευματικό ον, μια αόρατη δύναμη που συνδέει το ανθρώπινο με το θείο και συχνά καθοδηγεί ή εμπνέει τον άνθρωπο. Γι’ αυτό και ο τίτλος «Ιαχή δαίμονος» λειτουργεί εδώ ως αναφορά στη φωνή μιας δύναμης που ξεπερνά τα συνηθισμένα όρια και διαπερνά σύνορα, ακριβώς όπως η μουσική των Rotting Christ.
