Θυμάμαι να συζητάω με τον Σάκη των Celtefog για τα δύο καλύτερα άλμπουμ που, χωρίς να είναι black metal, καταφέρνουν να αγγίξουν την ουσία του είδους. Ένα από αυτά ήταν το “Tales From the Thousand Lakes” των Amorphis. Όταν κυκλοφόρησε το 1994, άλλαξε σημαντικά τον τρόπο που μια ολόκληρη γενιά αντιλαμβανόταν το τι μπορεί να είναι death metal. Δεν επρόκειτο για συνέχεια του ντεμπούτου τους, “The Karelian Isthmus“, αλλά για μια μετατόπιση προς μια κατεύθυνση που καμία φινλανδική μπάντα δεν είχε δοκιμάσει μέχρι τότε. Με την προσθήκη πληκτρά στη σύνθεσή τους και στίχους βασισμένους στο “Kalevala” (την, ας πούμε, φινλανδική Οδύσσεια), οι Amorphis έδειχναν ξεκάθαρα ότι είχαν άλλα σχέδια. Δεν τους ενδιέφερε να κάνουν απλά ένα πιο προσεγμένο άλμπουμ, ήθελαν να κινηθούν σε κατευθύνσεις που δεν ήταν συνηθισμένες για τη σκηνή εκείνης της εποχής.
Αυτό που κάνει την αλλαγή ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι το στούντιο όπου ηχογραφήθηκε το άλμπουμ. Το “Tales From the Thousand Lakes” ηχογραφήθηκε στα Sunlight Studios στη Στοκχόλμη, βασικό σημείο αναφοράς για τον χαρακτηριστικό σουηδικό death metal ήχο, με τον παραγωγό Tomas Skogsberg στο τιμόνι. Ο Skogsberg ήταν γνωστός για την επιθετική του προσέγγιση στην παραγωγή, έχοντας συνεργαστεί με τους Entombed και τους Dismember. Το ότι οι Amorphis διάλεξαν ακριβώς αυτό το περιβάλλον για να παρουσιάσουν το πιο μελωδικό έργο τους, δίνει μια ιδιαίτερη ειρωνική χροιά στη διαδικασία. Μπήκαν σε έναν ναό βίας και βγήκαν με ένα άλμπουμ γεμάτο αλλόκοτη ομορφιά.
Εκείνη την εποχή, τα μέλη της μπάντας ήταν μόλις είκοσι χρονών και η απόφασή τους να απομακρυνθούν από τους καθιερωμένους κανόνες του σκανδιναβικού death metal ήταν κάτι περισσότερο από τολμηρή – άγγιζε τα όρια της απερισκεψίας. Η μπάντα ένωσε μελωδικά doom στοιχεία, progressive δομές, folk επιρροές και ακόμη και ψυχεδελικές πινελιές, φτιάχνοντας κάτι που δεν έμοιαζε με το death metal όπως το ήξερε κάποιος το 1994. Ήταν κάτι πολύ πιο βαθύ, σχεδόν σαν να επανασχεδίασαν τον πυρήνα του είδους.
Μία από τις πιο καθοριστικές επιλογές στο άλμπουμ ήταν η ανορθόδοξη χρήση των πλήκτρων. Αν και η ιδέα να μπουν μελωδικά, synth στρώματα στο extreme metal δεν ήταν εντελώς καινούργια, ο τρόπος που τα μέρη του Kasper Mårtenson μπλέχτηκαν με τα τραγούδια τα έκανε κομμάτι της συνολικής ατμόσφαιρας. Κομμάτια όπως τα “Black Winter Day” και “Drowned Maid” δεν χρησιμοποιούν τα πλήκτρα σαν διακοσμητικά στοιχεία, αλλά βασίζονται σε αυτά.
Εξίσου καθοριστικό ήταν και το υλικό από το οποίο προήλθαν οι στίχοι. Αντί να ασχοληθούν με θεματολογίες που κυριαρχούσαν τότε στο death metal, όπως η βία ή ο σατανισμός, οι Amorphis στράφηκαν στο(στη) “Kalevala”, μια συλλογή φινλανδικής επικής ποίησης του 19ου αιώνα. Η επιλογή αυτή διαμόρφωσε το συναισθηματικό περιβάλλον του άλμπουμ. Τα τραγούδια μιλούν για λαχτάρα, αποτυχία, μαγεία και μεταμόρφωση, με έναν τόνο που δεν χρειάζεται να καταλάβεις το πολιτισμικό υπόβαθρο για να τον νιώσεις. Η δύναμη των εικόνων περνάει ακόμα κι αν οι αναφορές σου ξεφεύγουν.
Παρά τη φιλοδοξία του, το άλμπουμ δεν γνώρισε ομόφωνη αποδοχή όταν κυκλοφόρησε. Ορισμένοι από τους οπαδούς του “The Karelian Isthmus” ένιωσαν πως η αλλαγή τους απομάκρυνε από τη μπάντα. Άλλοι είδαν στο “Tales From the Thousand Lakes” κάτι με μεγαλύτερο βάθος και διάρκεια. Το άλμπουμ κατάφερε να μπει στα φινλανδικά charts — κάτι σπάνιο για underground metal κυκλοφορία εκείνης της εποχής — και συνέβαλε στο να διανεμηθεί η μουσική των Amorphis στις ΗΠΑ μέσω της Relapse Records.
Οπτικά, το “Tales From the Thousand Lakes” ξεχώριζε όσο και μουσικά. Το εξώφυλλο του Kristian Wåhlin (γνωστός και ως Necrolord) συνδύαζε φαντασία με τον μυστικισμό των βόρειων τοπίων, δίνοντας αμέσως έναν ιδιαίτερο τόνο. Μαζί με τις λεπτομερείς σημειώσεις και την πολυεπίπεδη ενορχήστρωση, ενίσχυε την αίσθηση πως το άλμπουμ ήταν ένα πλήρες έργο. Ανήκει σε εκείνη τη γενιά metal κυκλοφοριών των αρχών των 90s, όπου η φυσική μορφή του δίσκου – το εξώφυλλο, το ένθετο, το πακέτο – θεωρούνταν αναπόσπαστο κομμάτι της εμπειρίας. Με το πέρασμα των χρόνων, έγινε ένα από τα πιο συχνά επανεκδιδόμενα φινλανδικά metal άλμπουμ και παραμένει περιζήτητο στους συλλέκτες βινυλίου μέχρι σήμερα.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία του “Tales From the Thousand Lakes” είναι το πόσο μοναδικό αποδείχθηκε. Αν και οι Amorphis επέστρεψαν στο(στη) “Kalevala” και σε επόμενα άλμπουμ και έπαιξαν ολόκληρο το “Tales” σε επετειακές περιοδείες, η συγκεκριμένη χημεία της κυκλοφορίας του 1994 δεν επαναλήφθηκε. Μέσα σε λίγα χρόνια, βασικά μέλη αποχώρησαν από τη μπάντα. Και ενώ άλμπουμ όπως τα “Elegy” και “Tuonela” συνέχισαν την πορεία τους προς νέες κατευθύνσεις, κανένα δεν είχε την ίδια αίσθηση μιας καθαρής τομής.
Artist: Sober On Tuxedos
Album: Good Intentions
Label: Heaven Music
Release Date: 11/12/2020
Genre: Nu Metal, Metalcore
Artist: Amorphis
