Metallica: Load | Εκεί που τελείωσε η οργή και άρχισε το ρίσκο
Το 1996, οι Metallica δεν άλλαξαν απλώς κατεύθυνση —τραβήξουν χειρόφρενο, καυέβηκαν από το φορτηγό του thrash και μπήκαν σε ένα muscle car με blues πινακίδες. Το “Load“, έκτο άλμπουμ τους, πέταξε έξω τα γνωστά riffs και τη thrash λογική για χάρη πιο αργών ρυθμών, southern/heavy rock διάθεση και στίχους που κοιτούσαν προς τα μέσα. Η απόφαση αυτή πυροδότησε διχασμό. Οι old-school fans αντέδρασαν με οργή, ενώ o Τύπος της εποχής βρήκε νέο υλικό για ανάλυση. Κάποιο το θεώρησαν αποστασία. Άλλοι το αντιμετώπισαν με το αναγκαίο reboot που έπρεπε να επιχειρήσουν. Το “Load” επέτρεψε στους Metallica να ανταπεξέλθουν σε μια εποχή όπου το thrash έπνεε τα λοίσθια και τα συγκροτήματα της γενιάς τους κατέρρεαν το ένα μετά το άλλο.
Το κουαρτέτο από το Σαν Φρανσίσκο — James Hetfield, Lars Ulrich, Kirk Hammett και Jason Newsted — δεν μπήκε συμπτωματικά σε αυτή τη φάση. Το είχαν σχεδιάσει. Η αλλαγή ξεκίνησε μέσα στο χάος του ροκ κόσμου των ‘90s. Το grunge κατάπινε το glam, το punk έφερνε ξανά κέρδη και το metal περνούσε κρίση ταυτότητας. Οι Metallica θα μπορούσαν να επαναλάβουν τη συνταγή που τους απογείωσε με το “Black Album“. Αντί γι’ αυτό, έσκαψαν βαθιά στο αρχείο τους, βρήκαν ξεχασμένα riff και διάλεξαν έναν δρόμο που στηριζόταν στις αντιθέσεις.
Ηχητικά μονοπάτια χωρίς χάρτη
Οι Metallica αυτήν τη φορά δούλεψαν πιο αυθόρμητα και με λιγότερους κανόνες. Έμοιαζαν σαν να έχουν χάσει το ενδιαφέρον τους για να ακούγονται επιθετικοί. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι προσπάθησαν να καταλάβουν τι σημαίνει το heavy σε έναν κόσμο μετά τους Nirvana. Στο “The Dungeon” – ένα υπόγειο στούντιο στο σπίτι του Ulrich στο Marin County – ξεκίνησαν να δημιουργούν το νέο τους υλικό. Έγραψαν δεκάδες riffs και ιδέες για τραγούδια. Μέχρι τις αρχές του 1995 είχαν συγκεντρώσει 27 κομμάτια. Από αυτά, τα 14 μπήκαν στο “Load”.
Τα υπόλοιπα τραγούδια κρατήθηκαν για το “Reload” του 1997. Όπως παραδέχτηκε αργότερα ο Hetfield, ο διαχωρισμός ανάμεσα στους δύο δίσκους βασίστηκε κυρίως στο ποια κομμάτια είχαν ολοκληρωθεί. Το “Load” ηχογραφήθηκε στο The Plant, στο Sausalito της Καλιφόρνια. Την παραγωγή ανέλαβε ξανά ο Bob Rock, συνεχίζοντας τη συνεργασία που είχε ξεκινήσει με το “Black Album”.
Αυτή τη φορά, η σχέση του Bob Rock με τη μπάντα δεν βασίστηκε στην αναζήτηση της τελειότητας. Επέλεξαν να αφήσουν τα κομμάτια να αναπνεύσουν, ακόμη κι αν ακούγονταν ακατέργαστα, μπλουζ και κάπως παράξενα. Μια σημαντική αλλαγή ήταν ότι ο Kirk Hammett ανέλαβε τη ρυθμική κιθάρα. Μέχρι τότε, αυτό ήταν αποκλειστικό πεδίο του Hetfield. Η μπάντα αναρωτήθηκε αν κάτι τέτοιο θα μαλάκωνε τον ήχο της. Παρ’ όλα αυτά, κράτησαν πολλές από τις ηχογραφήσεις του Hammett. Αυτό έδωσε στο “Load” μια διαφορετική αίσθηση, πιο χαλαρή, που διαπερνά ολόκληρο το άλμπουμ.
Ο πειραματισμός μπήκε και στο ίδιο το songwriting. Το πρώτο κομμάτι, “Ain’t My Bitch“, έφερε μια μπλουζ-ροκ πνοή που έλειπε από κάθε προηγούμενη κυκλοφορία των Metallica. Τα “2×4” και “Bleeding Me” χτίστηκαν πάνω σε αργά, σχεδόν σκοτεινά riff, με wah πινελιές που έφερναν πιο πολύ σε Seattle παρά σε thrash. Παράλληλα, άλλαξε και η ενορχήστρωση. Οι κιθάρες ακούγονται πιο χαμηλές, με slide, talk box και ακουστικά περάσματα να προσθέτουν νέες υφές. Αυτά τα στοιχεία δημιούργησαν ηχητικές εκπλήξεις για τις οποίες λίγοι φαν ήταν έτοιμοι.
Η εικόνα, η πρόκληση και η σύγκρουση
Η αλλαγή δεν περιορίστηκε στον ήχο. Οι Metallica ανανέωσαν πλήρως την εικόνα τους. Το γνωστό λογότυπο με τη μορφή αστραπής αντικαταστάθηκε από μια πιο απλή και καθαρή γραμματοσειρά. Τα τζιν και οι ζώνες με σφαίρες εξαφανίστηκαν. Στη θέση τους εμφανίστηκαν κοντά μαλλιά, eyeliner, μπλουζάκια σχεδιαστών και, σε μία φωτογράφιση, ένα γούνινο παλτό του Ulrich που θύμιζε περισσότερο Elton John παρά Metallica. Για το εξώφυλλο διάλεξαν το “Semen and Blood III” του Andres Serrano. Η φωτογραφία περιείχε σωματικά υγρά και λειτουργούσε και ως πρόκληση και ως συμβολισμός. Όμως, για πολλούς fans που ακολουθούσαν την μπάντα από τα πρώτα της βήματα, όλα αυτά τα εξέλαβαν σαν προδοσία.
Για τη μπάντα, η αντίδραση του κόσμου ήταν σχεδόν μέσα στο σχέδιο. Είχαν απομακρυνθεί από τον περιορισμένο ορισμό του metal όπως διαμορφώθηκε στα ’80s. Σε συνεντεύξεις, ο Hammett αμφισβήτησε την εμμονή με τα κουρέματα και τις μουσικές ταμπέλες. Ο Ulrich το πήγε πιο πέρα, χαρακτηρίζοντας το “Load” ως ένα «f*ck off” προς τις ξεπερασμένες νόρμες της metal σκηνής. Το θέμα δεν ήταν να είναι αρεστοί, αλλά να παραμείνουν ζωντανοί δημιουργικά.
Η χρονική συγκυρία έκρυβε ρίσκο. Οι Metallica κυκλοφόρησαν ένα άλμπουμ που μπέρδευε τα μουσικά είδη, σε μια εποχή όπου η βαρύτητα και το θέαμα κυριαρχούσαν στον σκληρό ήχο. Ταυτόχρονα, νέες τάσεις κέρδιζαν συνεχώς έδαφος. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το “Load” φαινόταν σχεδόν αντίθετο στη γενικότερη τάση. Κι όμως, έκανε ντεμπούτο στο νούμερο ένα του Billboard 200 και έγινε πέντε φορές πλατινένιο μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εμπορικά, ήταν καθαρή επιτυχία. Καλλιτεχνικά, όμως, συνεχίζει να διχάζει τους οπαδούς μέχρι σήμερα.
Ο Jason Newsted, αν και τότε ήταν ο μπασίστας των Metallica, δεν συμμετείχε καθόλου στη σύνθεση του άλμπουμ. Η παρουσία του στο δίσκο ήταν καθαρά εκτελεστική και ποτέ ουσιαστική. Ο αποκλεισμός του από τη δημιουργική διαδικασία προμήνυε την ένταση που θα τον οδηγούσε στην αποχώρηση το 2001. Για τους Metallica, το “Load” μπορεί να αποτέλεσε την αρχή μιας νέας εσωτερικής δυναμικής. Η μπάντα έδειχνε λιγότερο δεμένη και περισσότερο σαν ένα σύνολο με συγκρουόμενες καλλιτεχνικές επιδιώξεις.
Τραγούδια που μιλούν διαφορετικές γλώσσες
Αν δούμε τα τραγούδια ξεχωριστά, το “Load” παρουσιάζει ποικιλία που προκύπτει από συνειδητή κατεύθυνση, όχι από αστάθεια. Το “Until It Sleeps“, εμπνευσμένο από τον άλυτο πόνο του Hetfield για τη μητέρα του, έγινε το πρώτο τους νούμερο ένα στο ροκ ραδιόφωνο. Σε διαφορετική κατεύθυνση, το “Hero of the Day” φλέρταρε με την αισθητική της εναλλακτικής ροκ μπαλάντας. Το “King Nothing” εξερευνά τη ματαιότητα της επιθυμίας για δύναμη, αφήνοντας μια αίσθηση παραίτησης που χτίζεται μεθοδικά μέχρι το φινάλε. Υπήρξαν και στιγμές αδυναμίας. Τα “Cure” και “Ronnie” συχνά περιγράφονται ως οι αδύναμοι κρίκοι του “Load”. Παρόλα αυτά, με κομμάτια όπως το “The Outlaw Torn“, οι Metallica απέδειξαν ότι μπορούσαν να κρατήσουν την ένταση για σχεδόν δέκα λεπτά χωρίς να χάσουν το νήμα της αφήγησης.
Το “Load” σηματοδότησε μια συνειδητή απόφαση των Metallica να μη σκληρύνουν περισσότερο. Ξεκίνησαν ως outsiders στο thrash, αλλά για να επιβιώσουν στο mainstream έπρεπε να ρισκάρουν. Η αποδοχή του κινδύνου της αποξένωσης έγινε κομμάτι της ταυτότητάς τους. Τα μακριά μαλλιά, τα δερμάτινα μπουφάν και τα βίαια riffs δεν ήταν ποτέ ιερά. Ήταν εργαλεία έκφρασης. Έτσι, όταν αυτά δεν εξυπηρετούσαν πια το όραμά τους, τα εγκατέλειψαν. Η επιλογή αυτή δίχασε, αλλά έδειξε μια μπάντα που προτίμησε την εξέλιξη από την επανάληψη.
Αυτή η επιλογή είχε το δικό της τίμημα. Το “Load” δεν γνώρισε τη λατρεία του “Master of Puppets“, ούτε την ευρεία αποδοχή του “…And Justice for All“. Όμως, έδωσε στους Metallica χώρο για να αναπνεύσουν και να συνεχίσουν. Άνοιξε δρόμους που ως τότε έμοιαζαν απαγορευμένοι. Χωρίς αυτό το βήμα, πολλά επόμενα δεν θα είχαν υπάρξει. Το “Load” λειτούργησε σαν μηχανισμός απελευθέρωσης. Έβγαλε στην επιφάνεια κομμάτια της ταυτότητάς τους που δεν χωρούσαν στο thrash παρελθόν τους.
Το "Load" με τα μάτια του σήμερα
Σήμερα, οι νεότεροι ακροατές πλησιάζουν το “Load” χωρίς βαρίδια. Δεν το βλέπουν σαν προδοσία του παρελθόντος, αλλά σαν ένα στιγμιότυπο μετάβασης. Για εκείνους, το άλμπουμ αποτυπώνει μια περίοδο αλλαγής, χωρίς να κουβαλά τα φορτία των συγκρίσεων. Έτσι, το “Load” φαίνεται πλέον ώριμο. Δεν μοιάζει με λάθος βήμα, αλλά με καταγραφή μιας δημιουργικής διαδρομής. Ο Kirk Hammett έχει παρομοιάσει τις αντιδράσεις με εκείνες στο “Led Zeppelin III”. Τότε, πολλοί οπαδοί, όπως και ο ίδιος αρχικά, είχαν απορρίψει την ακουστική στροφή των Led Zeppelin. Αργότερα, όμως, εκτίμησαν την καινοτομία που έφερε.
Η καταξίωση μπορεί εύκολα να γίνει παγίδα, ειδικά όταν δεν αμφισβητείται για καιρό. Με το “Load”, οι Metallica βρήκαν τρόπο να σπάσουν αυτόν τον κύκλο. Το ρίσκο τους δεν άρεσε σε όλους — και αυτό ήταν αναμενόμενο. Όμως, τους χάρισε ξανά τον έλεγχο του ίδιου τους του ονόματος. Και η ελευθερία, μέσα στον κόσμο της heavy μουσικής, είναι ίσως το πιο σπάνιο νόμισμα που υπάρχει.
Artist: Sober On Tuxedos
Album: Good Intentions
Label: Heaven Music
Release Date: 11/12/2020
Genre: Nu Metal, Metalcore
Artist: Metallica
Album: Load
Release Date: 04/06/1996
Genre: Hard Rock, Heavy Rock, Heavy Metal
1. Ain’t My Bitch
2. 2×4
3. The House Jack Built
4. Until It Sleeps
5. King Nothing
6. Hero of the Day
7. Bleeding Me
8. Cure
9. Poor Twisted Me
10. Wasting My Hate
11. Mama Said
12. Thorn Within
13. Ronnie
14. The Outlaw Torn
Producer: James Hetfield, Bob Rock, Lars Ulrich
Metallica: James Hetfield (Φωνή, κιθάρα), Kirk Hammett (Κιθάρα), Jason Newsted (Μπάσο), Lars Ulrich (Τύμπανα)
Metallica (OW) | Deezer | Facebook | Instagram | Live Metallica | Spotify | TikTok | Twitter | YouTube
