Φανταστείτε μια μυστηριώδη νύχτα, από αυτές που το χλωμό φως του φεγγαριού μόλις που διαπερνά την πυκνή ομίχλη. Από εκείνες που οι σκιές μοιάζουν να απλώνονται περισσότερο απ’ όσο θα έπρεπε. Στην καρδιά αυτής της απόκοσμης ακινησίας, μια φιγούρα ανεβαίνει στη σκηνή. Ένας άντρας ψηλός, με πρόσωπο σχεδόν σκελετωμένο, σαν ο ίδιος ο χρόνος να έχει πάψει από καιρό να τον αγγίζει. Το όνομά του; Νικολό Παγκανίνι. Αλλά μέχρι τότε, οι περισσότεροι τον γνώριζαν μόνο με ένα άλλο όνομα: ο Βιολιστής του Διαβόλου.
Το κοινό συγκεντρώθηκε με σιγανό δέος, όπως έκανε πάντα όταν έπαιζε ο Παγκανίνι. Ψίθυροι και κρυφές ματιές ανταλλάσσονταν, γιατί όσες φορές κι αν έπαιζε, οι φήμες τον ακολουθούσαν. Ψίθυροι ότι το ταλέντο του δεν ήταν από αυτόν τον κόσμο, ότι η ψυχή του δεν ήταν πια δική του. Προχώρησε προς το κέντρο της σκηνής, με το βιολί στο χέρι, με τα μακριά δάχτυλά του να πιάνουν το όργανο σαν να ήταν προέκταση της ίδιας του της ύπαρξης. Κάποιοι έλεγαν ότι όταν έπαιζε ο Παγκανίνι, ήταν σαν το ίδιο το βιολί να έκλαιγε, να ούρλιαζε ή ακόμα και να γελούσε, αλλά ποτέ δεν ακουγόταν σαν οποιοδήποτε άλλο όργανο.
Λέγεται ότι κάποτε, πολύ καιρό πριν, ήταν ένας ακόμη φιλόδοξος νεαρός μουσικός, που ήθελε απεγνωσμένα να κατακτήσει το όργανο. Αλλά όσο κι αν εξασκούνταν, κάτι του έλειπε – κάτι πέρα από την ανθρώπινη αντίληψη. Και έτσι, μια μοιραία νύχτα, ο Νικολό βρέθηκε σε ένα σταυροδρόμι, τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά. Εκεί, λέει ο θρύλος, εμφανίστηκε ο Διάβολος, προσφέροντας μια συμφωνία που κανένας θνητός μουσικός δεν μπορούσε να αρνηθεί.
Δεν ήταν μόνο το ταλέντο του που τροφοδοτούσε τις φήμες, η εμφάνιση του Παγκανίνι γιγάντωσε τον μύθο
Σε αντάλλαγμα για την ψυχή του, ο Παγκανίνι θα γινόταν ο μεγαλύτερος βιολιστής που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Θα ήταν σε θέση να κάνει πράγματα που θα έκαναν ακόμη και τους καλύτερους μουσικούς να τρέμουν από δέος. Τα δάχτυλά του θα κινούνταν γρηγορότερα από ό,τι θα μπορούσε να παρακολουθήσει το μάτι, δημιουργώντας μελωδίες που θα ήταν υπέροχες, ταυτόχρονα, διανθισμένες με κάτι απόκοσμο. Ο Παγκανίνι, απελπισμένος για μεγαλείο, δέχτηκε χωρίς δισταγμό.
Από εκείνη τη στιγμή, το παίξιμό του άλλαξε. Το κοινό σε όλη την Ευρώπη γοητεύτηκε, αλλά υπήρχε κάτι στις ερμηνείες του που τους άφηνε ανήσυχους. Όταν έσερνε το δοξάρι του πάνω στις χορδές, οι νότες που έβγαιναν έμοιαζαν να φέρουν το βάρος αιώνων, σαν η ίδια η μουσική να ήταν βγαλμένη από τα βάθη ενός άλλου βασιλείου. Τα δάχτυλά του κινούνταν με αφύσικη ταχύτητα, δημιουργώντας ήχους που κανείς δεν είχε ακούσει ποτέ πριν. Κάποιοι είπαν ότι είδαν τη σκιά του να κινείται ανεξάρτητα, να τεντώνεται σε αλλόκοτα σχήματα καθώς έπαιζε.
Ωστόσο, δεν ήταν μόνο το ταλέντο του που τροφοδοτούσε τις φήμες. Η εμφάνιση του Παγκανίνι γιγάντωσε τον μύθο. Η χλωμή του επιδερμίδα, τα βαθουλωμένα μάγουλα και τα μακριά μαύρα μαλλιά του έδιναν απόκοσμη όψη. Τα μάτια του – βαθιά και σκοτεινά – έμοιαζαν να διαπερνούν όσους τολμούσαν να συναντήσουν το βλέμμα του. Κάποιοι έλεγαν ότι τον έβλεπαν να αρρωσταίνει και να αδυνατίζει με την πάροδο του χρόνου, σαν η ίδια η ψυχή μέσα του να αποσυντίθεται σιγά σιγά, μια ορατή υπενθύμιση του τιμήματος που είχε πληρώσει.
Όταν ο Παγκανίνι τελικά πέθανε, κάποιοι πίστεψαν ότι ο Διάβολος είχε έρθει να εισπράξει τα οφειλόμενα
Άλλοι πάλι, ισχυρίζονταν ότι κατά τη διάρκεια μιας παράστασης, οι χορδές του βιολιού του έσπασαν αλλά ο Παγκανίνι συνέχιζε να παίζει χωρίς να χάνει νότα. Σαν να μην τις χρειαζόταν καθόλου. Σε περισσότερες από μία περιπτώσεις, μέλη του ακροατηρίου ισχυρίστηκαν ότι είδαν κάτι -ένα φάντασμα ή μια σκιά- να στέκεται πίσω του καθώς έπαιζε, παρακολουθώντας πάνω από τον ώμο του.
Καθώς η φήμη του Παγκανίνι εξαπλωνόταν, εξαπλώνονταν και οι ιστορίες για τις υπερφυσικές του ικανότητες. Υπήρχαν εκείνοι που έλεγαν ότι τον είχαν δει σε δύο μέρη ταυτόχρονα, να παίζει σε μια πόλη ενώ τον είχαν εντοπίσει χιλιόμετρα μακριά. Άλλοι ισχυρίζονταν ότι, μετά από ορισμένες παραστάσεις, το μέρος όπου στεκόταν έμοιαζε καμένο, σαν να το είχε αγγίξει φωτιά.
Ακόμα και μετά θάνατον, ο θρύλος επέμενε. Όταν ο Παγκανίνι τελικά πέθανε, κάποιοι πίστεψαν ότι ο Διάβολος είχε έρθει να εισπράξει τα οφειλόμενα. Η σορός του αρνήθηκε να ταφεί σε καθαγιασμένο έδαφος, καθώς και η Εκκλησία φοβόταν τι θα μπορούσε να φέρει μαζί της η ψυχή του. Ο θάνατός του μόνο βάθαινε το μυστήριο γύρω από τη ζωή του. Μήπως όλα αυτά ήταν απλώς ένας μύθος, μια συλλογή ιστοριών που γεννήθηκαν από ζήλια ή δέος; Ή μήπως ο Παγκανίνι είχε πραγματικά κάνει μια συμφωνία, ανταλλάσσοντας την αιώνια καταδίκη με τη μουσική αθανασία;
Η αλήθεια, όπως συμβαίνει με όλους τους θρύλους, παραμένει θαμμένη κάτω από στρώματα σκόνης. Αλλά όταν ο άνεμος ουρλιάζει στους δρόμους μια θυελλώδη νύχτα και μια μελωδία μοιάζει να ξεπροβάλλει από το πουθενά, πολλοί εξακολουθούν να λένε ότι είναι ο ήχος του Παγκανίνι, που παίζει το βιολί του στα βάθη του κάτω κόσμου. Δεμένος για πάντα με τη μουσική από την οποία δεν μπόρεσε ποτέ να ξεφύγει.
