Η 25η Μαΐου 1977 δεν έφερε απλώς μια ταινία στις αίθουσες. Έφερε μια αλλαγή πολιτισμού. Το “Star Wars” δεν άλλαξε μόνο το πώς βλέπουμε τον κινηματογράφο. Άλλαξε και το πώς κατανοούμε τις ίδιες τις ιστορίες.
Η δημιουργία της πρώτης ταινίας ήταν ένα στοίχημα που κανείς δεν πίστευε ότι θα κερδηθεί. Ο George Lucas δούλευε ατελείωτες ώρες, φτιάχνοντας έναν κόσμο που συνδύαζε το μέλλον με το παρελθόν. Τα στούντιο θεωρούσαν το project καταδικασμένο. Οι ηθοποιοί γέλαγαν στα γυρίσματα με τους διαλόγους. Στο πρώτο μοντάζ, το υλικό φαινόταν ερασιτεχνικό. Ο ίδιος ο Lucas αρρώστησε από το άγχος.
Η ομάδα των ειδικών εφέ, γνωστή ως ILM, έφτιαξε μηχανές λήψης από το μηδέν για να πετύχει τα διαστημικά πλάνα. Πριν το “Star Wars”, τα ειδικά εφέ στον κινηματογράφο ήταν στατικά και προοριζόταν για ελάχιστες σκηνές. Το “Star Wars” έφερε την κίνηση, την ταχύτητα και τη φυσικότητα στα εφέ, κάνοντάς τα αναπόσπαστο μέρος της αφήγησης. Η ιδέα του “used future”, ενός κόσμου φθαρμένου και ζωντανού, επηρέασε για πάντα τα σκηνικά της επιστημονικής φαντασίας.
Στα γυρίσματα, ο ήχος του lightsaber προέκυψε από συνδυασμό κινητήρα προβολέα και τηλεοπτικών καλωδίων. Το εμβληματικό “breathing” του Darth Vader ηχογραφήθηκε με ειδικό μικρόφωνο σε αναπνευστική μάσκα κατάδυσης. Ακόμα και η επιλογή του John Williams για τη μουσική δεν ήταν δεδομένη. Ο Lucas ήθελε μια συμφωνική προσέγγιση όταν όλα τα υπόλοιπα blockbuster πήγαιναν προς ηλεκτρονικά soundtracks. Το αποτέλεσμα ήταν ένα μουσικό θέμα που αναγνωρίζεται μέσα σε δευτερόλεπτα και συγκινεί μέχρι σήμερα.
Ο George Lucas δανείστηκε μοτίβα από την παγκόσμια μυθολογία για να χτίσει το δικό του σύμπαν. Η θεωρία του “ταξιδιού του ήρωα” του Joseph Campbell διατρέχει κάθε στιγμή της πρώτης ταινίας. Ο Luke Skywalker δεν είναι απλώς ένας χαρακτήρας. Είναι το αρχέτυπο του ανθρώπου που ανακαλύπτει τη δύναμή του μέσα από δοκιμασίες.
Το Star Wars χτίζει ένα σύμπαν όπου η ελπίδα, η πίστη και η αντίσταση γίνονται τα εργαλεία της αλλαγής. Η Αυτοκρατορία δεν είναι απλώς ένας φανταστικός εχθρός. Αντιπροσωπεύει τη διαφθορά, τον φόβο και την απώλεια της ελευθερίας. Η Συμμαχία των Επαναστατών αποτελεί μια άμεση αναφορά σε κάθε άνθρωπο που σηκώνεται απέναντι σε έναν καταπιεστικό κόσμο.
Η κουλτούρα της αντίστασης που διέπει το Star Wars δεν περιορίζεται σε μάχες και διαστημόπλοια. Αντανακλά τη βαθιά ανθρώπινη ανάγκη για δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια και πίστη σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό μας. Ακόμα και η ίδια η Δύναμη (The Force) λειτουργεί ως μεταφορά για την εσωτερική ηθική και πνευματική ισορροπία. Δεν υπάρχει θρησκεία ή φιλοσοφία που να μην αναγνωρίζει αυτήν τη διαρκή πάλη μέσα μας.
Η επιτυχία του Star Wars δεν ήρθε αμέσως. Την πρώτη εβδομάδα, ελάχιστοι πίστευαν ότι η ταινία θα σταθεί. Σιγά σιγά, οι ουρές έξω από τα σινεμά άρχισαν να μεγαλώνουν. Η φήμη μεταδιδόταν από στόμα σε στόμα. Η τακτική του Lucas να παραχωρήσει τα δικαιώματα του merchandising αποδείχτηκε επαναστατική. Κανείς άλλος σκηνοθέτης μέχρι τότε δεν είχε εκμεταλλευτεί εμπορικά τον κόσμο του με τέτοια διορατικότητα. Τα παιχνίδια, τα μπλουζάκια και τα posters έγιναν μέρος της καθημερινότητας εκατομμυρίων παιδιών και ενηλίκων. Η ιδέα ότι ένα franchise μπορεί να είναι μια ολοκληρωμένη εμπειρία γεννήθηκε εκείνη την εποχή.
Το Star Wars δεν αρκέστηκε στο να φτιάξει έναν κόσμο για να τον κοιτάξουμε. Μας κάλεσε να τον ζήσουμε. Οι γλώσσες, οι πολιτισμοί, οι πλανήτες και οι θρησκείες του σύμπαντος του Star Wars μοιάζουν αληθινοί. Αυτό οφείλεται στην εμμονή του Lucas στη λεπτομέρεια. Κανένα στοιχείο δεν εμφανίζεται χωρίς λόγο. Ακόμα και το background ενός εξωγήινου σε μια σκηνή μπορεί να έχει ολόκληρη ιστορία πίσω του.
Το ίδιο το concept της Δύναμης πέρασε στον καθημερινό λόγο. Φράσεις όπως “May the Force be with you” ή “Feel the Force” ξεπέρασαν το σινεμά και μπήκαν στην κουλτούρα. Το Star Wars, πέρα από επική περιπέτεια, πραγματεύεται αιώνιες θεματικές: πίστη, απώλεια, λύτρωση και αναγέννηση. Δεν υπήρχε ποτέ η ανάγκη να γράφεται μόνο για το διάστημα. Γραφόταν για τον άνθρωπο, την ανάγκη του να βρίσκει φως στο σκοτάδι και νόημα στο χάος.
Η ιδέα της ελπίδας επιστρέφει ξανά και ξανά σε κάθε ταινία, σε κάθε αφήγηση του franchise. Ακόμα και οι σκοτεινότερες στιγμές πάντα αφήνουν μια χαραμάδα για κάτι καλύτερο. Το Star Wars μας υπενθυμίζει ότι οι μικρές πράξεις γενναιότητας χτίζουν τους μεγαλύτερους θρύλους. Ο Luke, ο Han, η Leia δεν ξεκίνησαν ως ήρωες. Έγιναν ήρωες επειδή ακολούθησαν την εσωτερική τους πυξίδα.
Στη σύγχρονη εποχή, όπου οι ιστορίες βομβαρδίζουν τον θεατή με κυνισμό, το Star Wars αντιστέκεται. Προτείνει ότι υπάρχει ακόμα χώρος για αρετή, για καθαρή πρόθεση, για πίστη σε κάτι ανώτερο. Η ίδια η πορεία του Anakin Skywalker θυμίζει ότι η πτώση και η λύτρωση είναι επιλογές που κάνουμε ξανά και ξανά. Το καλό και το κακό δεν εμφανίζονται σε καθαρές γραμμές. Πηγάζουν μέσα από τις καθημερινές μας αποφάσεις.
Το Star Wars, τελικά, απέδειξε ότι οι μεγαλύτερες αλλαγές έρχονται όταν κάποιος τολμά να δει αλλιώς το προφανές. Σήμερα, 48 χρόνια μετά, ο κόσμος του Star Wars συνεχίζει να γεννάει νέες ιστορίες και νέες φωνές. Γιατί το Star Wars δεν ήταν ποτέ μόνο ταινίες. Ήταν πάντα ένα σύμπαν φτιαγμένο από πίστη, ελπίδα και δύναμη.
