George Harrison | The Light that has Lighted the World
George Harrison, o άνθρωπος που έχει γενέθλια δύο φορές. Η μητέρα του έλεγε ότι γεννήθηκε μερικά λεπτά μετά τα μεσάνυχτα στις 25 Φλεβάρη 1943. Ο ίδιος, με το αφοπλιστικό του πνεύμα έλεγε, “εντάξει, στις 24 τότε“. Για να μπερδέψει τους μελλοντικούς μελετητές της pop μουσικής, έλεγε ότι ανακάλυψε πιστοποιητικό που έδειχνε ώρα γεννήσεως δέκα λεπτά πριν τα μεσάνυχτα. Για χρόνια έφερε την ταμπέλα του “ο ήσυχος Beatle”.
Ο George Harrison ήταν ίσως ο πρώτος που ένιωσε μία τάση υπονόμευσης της ταυτότητας που σου δίνει η διασημότητα. Και εν μέρει τα κατάφερε. Όσο μπορεί δηλαδή να τα καταφέρει ένας άνθρωπος που με το ένα πόδι είναι στη maya του υλικού κόσμου (“Living in the Material World“, 1973) και με το άλλο στην πνευματική γαλήνη του Ινδουισμού.
Ο “ήσυχος Beatle” και το μουσικό του αποτύπωμα
Ο μικρότερος των Beatles. Ο γιος οδηγού λεωφορείου στο μεταπολεμικό Λίβερπουλ. Εκείνος που βρέθηκε στο πίσω μέρος ενος λεωφορείου μαζί με τον καλό του φίλο Paul McCartney να παίζει το “Raunchy” του Bill Justis τέλεια. Κι αυτό, θα ήταν το εισιτήριό του για μια μικρή μπάντα που θα άλλαζε τα πάντα.
Τότε, Quarrymen, μετά Beatles. Έφερε στο συγκρότημα ντελικάτο παίξιμο, όχι υπερβολικά τεχνικό, αλλά συνάμα ούτε απλοϊκό. Μετρημένο, με σωστά σόλο, υπέροχα ξεχωριστό τόνο κιθάρας. Αργότερα θα διάνθιζε και με μπόλικες ethnic πινελιές τις δημιουργίες της μπάντας, τόσο στιχουργικά όσο και ηχητικά.
“Create and preserve the image of your choice”, μία ατάκα που αποδίδεται στο Μαχάτμα Γκάντι. Ήταν από εκείνες που ο Χάρισον συχνά-πυκνά επαναλάμβανε. Αλλά δεν αρκούταν σε αυτό, φρόντιζε να το κάνει και πράξη. Πάντοτε ευρισκόμενος στην άβολη θέση του να είναι ο lead κιθαρίστας μιας μπάντας που είχε για συνθέτες το άχαστο δίδυμο Lennon/McCartney. Ο Ringo ήταν ο ντράμερ κι ο Τζόρτζ πάσχιζε να σπάσει το μπλοκ για να βγει μπροστά ως τραγουδοποιός.
Ως εκ τούτου, συγκέντρωνε ισόποσα απογοήτευση, αλλά και τραγούδια, τα οποία ήθελε να τα βγάλει προς τα έξω. Αρχικά βολεύτηκε με τα δύο ή τρία τραγούδια ανά άλμπουμ. Αργότερα δάνειζε δεξιά κι αριστερά σε φίλους, αλλά με το τέλος των Beatles, η δημιουργικότητα του George Harrsion είχε πια φτάσει το επίπεδο του διδύμου. Κι αν υπήρξαν αμφιβολίες τόσο από την πλευρά Lennon-McCartney-George Martin, ήταν πια παρελθόν. Δυστυχώς όμως, το ίδιο και η μπάντα.
Ο πνευματικός δρόμος και η Ινδία
Ο ινδικός πολιτισμός, που θα σημάδευε τόσο την πορεία της ζωής του Harrsion, εμφανίζεται -ως συνήθως- από μια περίεργη περίσταση. Το 1965, στην ταινία “Help!“, όπου η μπάντα -και ειδικά ο Ringo- διώκεται από μια Ινδική αίρεση, γίνεται η πρώτη επαφή. Έστω κι από μια καρικατουρέ εκδοχή.
Ακολούθησε το σιτάρ, η καρμική φιλία με το Ράβι Σάνκαρ και το Norwegian Wood. Ένα από τα πρώτα δυτικά pop κομμάτια που έχουν τη χρήση του παραδοσιακού οργάνου. Μία Lennon-ική μπαλάντα για κάποιο χαμένο ερωτικό μπλέξιμο, γίνεται ένα από τα κομμάτια που ξεχωρίζουν στο δίσκο-ωρίμανση του συγκροτήματος: Το “Rubber Soul“. Θα ακολουθούσε η εμβάθυνση στην Ινδουιστική φιλοσοφία και θρησκεία. Σε αυτό συμβάλλει, με την επιρροή της, και η γυναίκα του Pattie Boyd. Βέβαια, επίσης σημαντικό, ρόλο έπαιξε και η καταβύθιση στον κόσμο των ψυχεδελικών.
LSD, ψυχεδέλεια και υπερβατικός διαλογισμός
Η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή. Σε κάποιο σουαρέ, το ζεύγος Lennon και το ζεύγος Harrsion δοκίμασε LSD. Fun fact, το οποίο είχε βάλει επίτηδες στον καφέ τους ο οδοντίατρός τους. Οι εικόνες από εκείνο το βράδυ, θα ξεδιάλυναν το υπαρξιακό μονοπάτι για το Harrsion. Θα συνέχιζε για λίγα χρόνια και με αρκετή ζέση το LSD. Από κόντα και οι υπόλοιποι Beatles και ειδικά ο Lennon. Πολύ σύντομα, όμως, θα επένδυε σε κάτι άλλο, στον υπερβατικό διαλογισμό.
Ο Harrison πάντοτε ακολουθούσε επικοινωνιακή νοοτροπία και μοιραζόταν τις δικές του εμπειρίες. “Hey, you can all experience this”, συνοψίζοντας εν πολλοίς το γενικότερο πνεύμα που θέλησε να φέρει ο χιππισμός, άσχετα αν το κατάφερε ή όχι. “Αν υπάρχει Θεός, οφείλουμε να τον δούμε. Κι αν υπάρχει ψυχή, οφείλουμε να την αφουγκραστούμε”. Η φράση αυτή, του Ινδού μοναχού Σουάμι Βιβεκανάντα αποτέλεσε οδηγό για τη μεταστροφή της πίστης του. Μεγαλωμένος ως Καθολικός, θεώρησε υποκριτικές τις πρακτικές του Χριστιανισμού και στράφηκε προς την Ανατολή.
Κι ως συνήθιζαν οι τέσσερις Beatles, αρχικά ακολούθησαν όλοι τη ροπή προς το διαλογισμό τον Αύγουστο του 1967. Πήγαν πρώτα στη Μπανγκόρ της Ουαλίας για να παρακολουθήσουν το σεμινάριο του Μαχαρίσι Μάχες Γιόγκι, θιασώτη του υπερβατικού διαλογισμού κι έπειτα να ακολουθήσουν στο Ρισικές της Ινδίας, στις διακοπές που θα σχημάτιζαν εν πολλοίς την αρχή του τέλους της μπάντας. Ήταν η πρώτη ξεκάθαρη φορά που άρχιζαν να παίρνουν διαφορετικούς δρόμους και διαφορετικές επιρροές, κάτι που θα αποτυπωνόταν άλλωστε στο περίφημο “White Album“, με διαφορά τον πιο πολυσυλλεκτικό και ιδιαίτερο δίσκο τους.
Η διάλυση των Beatles και η προσωπική κρίση
Στην πραγματικότητα, η μετάβαση σήμανε και την κατάρρευση του προηγούμενου κόσμου του. Η μπάντα ήταν παρελθόν, ο γάμος του με την Πάττι είχε ήδη πολλά προβλήματα και ο ίδιος υπήρξε εξαιρετικά άπιστος. Παρότι έχει μείνει στην ιστορία ότι η Πάττι τον άφησε για τον φίλο του, Eric Clapton.
Περνούσε φάσεις, πότε πολυγαμίας και πότε πλήρους αποχής από το σεξ, με σημείο καμπής το 1974. Ο γάμος του τελείωσε, η περιοδεία του στη Βόρειο Αμερική με το “Dark Horse“, στέφθηκε με μερική αποτυχία, λόγω ενός προβλήματος στη φωνή, αλλά και της έντονης Ινδικής επιρροής, σε μια εποχή που ο πνευματισμός των ‘60s είχε αρχίσει να φθίνει.
Η αναζήτηση γαλήνης μακριά από τη δόξα
Παρόλ’ αυτά, η γνωριμία του με την Olivia Arias (μετέπειτα Χάρισον) ήταν αυτή που τον έβαλε σε μια πιο ήρεμη και σταθερή πορεία. Πάντοτε απών από το ροκσταριλίκι, προσπαθούσε να κάνει αυτό που θέλει. Να ασχολείται με την κηπουρική και τη μουσική. Την κινηματογραφική παραγωγή (η Handmade Films, υπεύθυνη για μερικά σπουδαία βρετανικά φιλμ στις δεκαετίες του εβδομήντα κι ογδόντα κυρίως) και τον γιο του Dhani.
Αυτό που όμως κυρίως ήθελε, ήταν η ηρεμία ως επίκεντρο ζωής. Γεγονός θαυμαστό εν μέσω του τυφώνα Beatles, κατάφερε να γλιτώσει και να βρει την ηρεμία που τόσο επιζητούσε. Στον αχανή κήπο του Friar Park, ελάττωσε τις δημόσιες εμφανίσεις, σε σημείο να θεωρείται ένας νέος ερημήτης τύπου Howard Hughes.
Το τέλος και η πνευματική κληρονομιά
Εν μέρει αληθές, είχε δηλαδή αναπτύξει έντονη απέχθεια για τις βραβεύσεις και τη δημοσιότητα. Ωστόσο, υπήρχε κι ένα άλλο, πιο σοβαρό ζήτημα. Ο καρκίνος στις φωνητικές χορδές που τον ταλαιπωρούσε από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 κι ο οποιός θα εντεινόταν μετά και την επίθεση που δέχθηκε το Δεκέμβρη του 1999 στο σπίτι του από κάποιο τρελαμένο προφήτη. Έφυγε το Νοέμβρη του 2001 σε ηλικία 58 ετών, με τη μεταθανάτιο κυκλοφορία του Brainwashed να είναι ίσως από τα ωραιότερα αποχαιρετιστήρια άλμπουμ όλων των εποχών.
Η ζωή του George Harrison, ίσως η πιο ιδιαίτερη εκ των τεσσάρων, σύντομη, επιδραστική τόσο μέσω λέξεων όσο και πράξεων. Αποτελεί την ίσως πιο προσγειωμένη αντιμετώπιση της δόξας κι ένα καλό παράδειγμα γι’ αποφυγή της ματαιότητας που κουβαλάει η φήμη.
