Συνήθως η Φινλανδία στο μυαλό των ακροατών συνδέεται αυτόματα με συγκεκριμένα ιδιώματα και σχήματα. Το φινλανδογκόθ μεσουρανούσε πριν 20 χρόνια, το φινλανδικό black metal καλά κρατεί με τα πριμαριστά ριφ του, ενώ οι οπαδοί της power metal έχουν τους Stratovarius, οι πιο συμφωνικοί τους Nightwish και οι melodeathάδες τους Insomnium. Για τους πιο underground, βέβαια, η τοπική hardcore/crust σκηνή είναι σημαντικό μέγεθος. Και ανάμεσα σε όλα αυτά, ως δυσταξινόμητο, ατμοσφαιρικό όνομα, υπάρχουν οι Amorphis.
Από τις στάχτες συγκροτημάτων όπως οι Abhorrence και οι Violent Solution ακούγονται για πρώτη φορά τα ονόματα των Tomi Koivusaari και Esa Holopainen. Οι δυό τους μαζί με τον Jan Rechberger και τον Oppu Laine αποφασίζουν να προχωρήσουν σε μια μουσική σύμπραξη. Το 1990 οι Amorphis ξεκινούν τη μακρόχρονη πορεία τους.
Ένα χρόνο αργότερα ηχογραφούν το demo “Disment of Soul”, ξεχνόντας ότι κανονικά η λέξη είνα Dismemberment με παραγωγό τον Timo Tolkki. Έντεκα λεπτά ερεβώδους death metal με κάκιστη παραγωγή που περιέργως ακούγεται πειστικό και καθόλου «ψεύτικο». Αφού υπογράψουν στη Relapse Records θα κάνουν το μεγαλύτερο βήμα που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς.
Το “Karelian Isthmus” είναι ένα καταραμένο κράμα death και doom metal που συμβαδίζει απόλυτα με τους «συγγενείς» από την Αγγλία. Leads που ακούγονται σαν ρέκβιεμ, τύμπανα που σέρνουν το χορό του θανάτου και βαθιά growls που εξιστορούν σκηνές μάχης από την κελτική ιστορία. Ανάλογα με το ποιόν θα ρωτήσεις, μπορεί να ακουστεί και η αιρετική γνώμη περί «κορυφής του συγκροτήματος». Αν είμαστε ψύχραιμοι, ακόμα και μετά την ακρόαση του επικού riff στο “Grail’s Mysteries”, δεν είχε έρθει ακόμα η ώρα.
Τον ίδιο ισχυρισμό, ωστόσο, «τον ακούω» εντονότερα όταν γίνεται λόγος περί του δεύτερου δίσκου. Γιατί ναι μεν το “Karelian Isthmus” είναι εκπληκτικός δίσκος, αλλά αντικειμενικά, το “Tales From The Thousand Lakes” ακόμα και σήμερα φανερώνει το μέγεθός τους. Αντλώντας από το “Έπος της Καλεβάλα” και αποφασίζοντας να πειραματιστούν, αποκτούν ένα διαφορετικό πρόσωπο. Πιο δεκτικό στη μελωδία, πιο αφηγηματικό, με λυρισμό και σκοτάδι.
Ο πληκτράς Kasper Martenson έρχεται να προσφέρει τους ήχους του και να οδηγήσει την μπάντα στο νέο της επίπεδο: αυτό του Αριστουργήματος. Κι ας μην κρυβόμαστε, όσο και να είναι ένας δίσκος ο οποίος ακούγεται από την αρχή μέχρι το τέλος, το “Black Winter Day” είναι αυτάρκης οργανισμός. Πραγματικό hit, με τη μελωδία στα πλήκτρα να μουρμουράται στα κεφάλια μας έκτοτε. Ένα τέλειο, προοδευτικό κράμα death και folk που λάμπει σαν το Βόρειο Σέλας.
Ο Martenson αποχωρεί, όπως και ο Rechberger και τις θέσεις τους σε πλήκτρα και ντραμς «γεμίζουν» ο Kim Rantala και ο Pekka Kasari αντίστοιχα. Στο δε πρόσωπο του Pasi Koskinen θα βρουν τον άνθρωπο που θα γίνει η «μελωδική» φωνή τους.
Με αυτό το lineup θα κυκλοφορήσουν και τον «ενδιάμεσό» δίσκο τους (θα φανεί αργότερα προς τι ο χαρακτηρισμός) το “Elegy” του 1996. Ενώ κρατούν κάποια διάσπαρτα death metal στοιχεία, πλέον είναι εμφανές: η πολλή ακρότητα δεν τους χωράει. Θέλουν να προχωρήσουν και να εκφραστούν διαφορετικά. Kι ας τσινίσουν και οι παλιοσχολίτες.
Οπότε με το ένα πόδι στο heavy/death και το άλλο ξεκάθαρα στο progressive, ξεκινούν τη μεταμόρφωσή τους. Kαι γράφουν μια κομματάρα σαν το “Against Widows” ή το “My Kantele”. Η Φινλανδία ποτέ δεν είχε ακουστεί πιο λαμπρή μέσα στο φολκλόρ της.
Και μετά; Τι; Τι ακολουθεί; Οι Anathema βγάζουν ένα “Alternative 4”, οι Paradise Lost ένα “Draconian Times”, μήπως πρέπει να το δουν και οι Φινλανδοί; Αλλάζει και η χιλιετία σε λίγο. Δεν πρέπει να στραφούν λίγο στα εντός τους; Nα πάρουν κι έναν πληκτρά που μπορεί να το υποστηρίξει αυτό; Να βάλουν και σαξόφωνο και φλάουτο.
Και το 1999 το “Tuonela” σοκάρει με την εμφανή μελαγχολία του. Με την ψυχεδέλειά του. Με μια σχεδόν πρωτόγνωρη κοσμοθεωρία. Πλέον ο κόσμος είναι το πεδίο τους και τα όρια καταρρίπτονται. Αν σχεδόν δεν μπορείς να φανταστείς γκοθάδες να χορεύουν στο “Morning Star”, τη βροχή να πέφτει στο ομώνυμο, να δεις το φως στην άκρη του τούνελ στο Shining, μάλλον πρέπει να αναθεωρήσεις.
Ο Oppu θα αποχωρήσει από την μπάντα και θα αντικατασταθεί από τον Niclas Etelävuori. Και αφού έχουν καταλήξει σε μια φόρμουλα με την οποία θέλουν να πειραματιστούν κυκλοφορούν το 2001 το “Am Universum”. Αποφασίζουν να «πιούν» την ψυχεδέλεια και να την κάνουν νότες όπως και να δώσουν περισσότερο χώρο στον Sakari Kukko και το σαξόφωνό του. Και αν είστε οπαδοί της ψυχεδέλειας, μετά την ενδοσκόπηση του “Tuonela”, ήρθε η ώρα να τριπάρετε.
Χρωστούν ένα ακόμα album όμως στη Relapse. Και σχεδόν ακούγεται ότι «χρωστούν». Γιατί ακόμα και με την επιστροφή του Rechberger στα τύμπανα, το “Far From The Sun” του 2003 ακούγεται κάπως κουρασμένο. Όχι ότι σε σύνολο δεν έχει και κάποιες στιγμές που χαμογελάς συνομωτικά, αλλά δεν υπάρχει η ίδια όρεξη. Kαι αυτό, χρόνια μετά, εξακολουθεί να φαίνεται. Και ο Pasi μετά από 9 χρόνια πορείας, αποφασίζει πως ο δρόμος του με τους Amorphis τελειώνει εδώ.
Η παραίτηση ενός τραγουδιστή είναι κομβικής σημασίας. Και καθώς χρειάζονται έναν αέρα ανανέωσης, ψάχνουν σχολαστικά για τον άνθρωπο τον οποίο θα έχουν ως μπροστάρη. Kαι εντελώς τυχαία, στο διάβα τους περνά ο Tomi Joutsen ο οποίος μπορεί να συνεισφέρει τα μέγιστα. Και αυτό τους αναπτερώνει το ηθικό. Σε βαθμό που δεν ντρεπομαι να πω πως το “Eclipse” κοιτάει στα μάτια το παρελθόν τους. Το κοινό τους διευρύνεται, οι πωλήσεις ανεβαίνουν, ένας νέος ύμνος γράφεται (ναι, το “House of Sleep” εννοώ) και επιτέλους, δείχνουν ότι έχει νερό η πηγή. Δεν έχει αδειάσει.
Έκτοτε, οι Amorphis έχουν βρει μια συνταγή που πάντα θα τους έχει ψηλά στην εκτίμηση του κοινού. Οι περισσότεροι δίσκοι τους θα είναι διαμάντια, αξιοζήλευτης ποιότητας. Είτε μιλάμε για το αμέσως επόμενο “Silent Waters”, είτε για το δωδέκατο κατά σειρά “Under The Red Cloud” δουλεύουν με έμπνευση και μεράκι που σπάνια συναντάται σε συγκρότημα.
Περιοδεύουν τον κόσμο είτε ως headliners είτε ως μέρη κάποιων μεγαλύτερων διοργανώσεων και επί σκηνής δεν απογοητεύουν. Και με τον τελευταίο τους δίσκο, το περσινό “Halo” να περιέχει τα γνώριμα στοιχεία τους, δεν υπάρχει λόγος να μην ελπίζουμε σε μια συναυλία-εγγύηση πάθους και δακρύων.
Artist: Sober On Tuxedos
Album: Good Intentions
Label: Heaven Music
Release Date: 11/12/2020
Genre: Nu Metal, Metalcore
Firewind: Olli-Pekka Laine (Μπάσο), Jan Rechberger (Τύμπανα), Esa Holopainen (Κιθάρα), Tomi Koivusaari (Κιθάρα), Santeri Kallio (Πλήκτρα), Tomi Joutsen (Φωνή)
Amorphis: Amorphis (OW) | Deezer | Facebook | Instagram | ReverbNation | SoundCloud | Spotify | Tidal | TikTok | Twitter | YouTube