Το 2004, οι Soulfly κυκλοφόρησαν το τέταρτο στούντιο άλμπουμ τους με τίτλο “Prophecy”. Πρόκειται για έναν δίσκο που λειτουργεί σαν κομβικό σημείο στη διαδρομή τους. Εκείνη την εποχή, αν και ανήκαν στο groove metal, είχαν ήδη διαμορφώσει ταυτότητα πέρα από την αρχική τους σύνδεση με τον Max Cavalera και τους Sepultura. Το “Prophecy” δείχνει μια δημιουργική πορεία που κινείται προς πιο απρόβλεπτες κατευθύνσεις. Ο ήχος και η δομή του άλμπουμ ακολουθούν μια συγκεκριμένη σκέψη. Οι Soulfly επέλεξαν να διαλύσουν ό,τι τους καθόριζε μέχρι τότε και να το επαναδομήσουν μέσα από μια νέα προσέγγιση στο metal.
Το “Prophecy” είναι το πρώτο άλμπουμ όπου ο Cavalera ακολουθεί ξεκάθαρα μια λογική συνεχών αλλαγών στη σύνθεση της μπάντας. Μέχρι τότε, οι Soulfly είχαν αλλάξει περισσότερα μέλη απ’ όσα αντέχουν συνήθως συγκροτήματα που θέλουν να επιβιώσουν. Αντί όμως να προσπαθήσει να φέρει σταθερότητα, ο Max έκανε την εναλλαγή βασικό στοιχείο της μπάντας.
Ο Joe Nunez επέστρεψε στα τύμπανα, έχοντας παίξει και στο “Primitive”. Ο Marc Rizzo, πρώην κιθαρίστας των Ill Niño, συμμετείχε για πρώτη φορά. Έφερε μαζί του επιρροές από flamenco και μια τεχνική ακρίβεια. Αυτά τα στοιχεία θα στήριζαν τον ήχο των επόμενων άλμπουμ των Soulfly. Στο μπάσο, η δουλειά μοιράστηκε. Ο Bobby Burns από τους Primer 55 και ο David Ellefson των Megadeth έπαιξαν σε διαφορετικά κομμάτια. Αυτό έδωσε στο άλμπουμ έναν χαρακτήρα σχεδόν «κολάζ». Ο Cavalera το είπε ξεκάθαρα: οι Soulfly δεν λειτουργούσαν ως δημοκρατική μπάντα. Τους έβλεπε περισσότερο σαν πλατφόρμα.
«Ποτέ δεν ήθελα οι Soulfly να λειτουργούν όπως οι Metallica», είχε πει τότε ο Cavalera. «Δεν με ενδιέφερε να παίζουν για πάντα οι ίδιοι τέσσερις άνθρωποι. Αυτό που ήθελα ήταν μια συλλογικότητα. Για μένα, κάθε άλμπουμ είναι μια νέα ένωση από φυλές».
Ουσιαστικά, το “Prophecy” είναι κυρίως ένα world music άλμπουμ, στο οποίο κυριαρχεί το metal ως γλώσσα
Παρόλο που αυτό ήταν το αρχικό πλάνο, η σύνθεση στο “Prophecy” κράτησε περισσότερο απ’ όσο περίμενε κανείς. Ο μόνος που λειτούργησε ως προσωρινός συνεργάτης ήταν ο Ellefson. Αντίθετα, οι Rizzo, Nunez και Burns έμειναν στη μπάντα για αρκετά άλμπουμ. Έτσι, χωρίς να το σχεδιάσουν, ανέτρεψαν την αρχική ιδέα. Είναι κάπως ειρωνικό πως η σταθερότητα ήρθε μέσα από ένα μοντέλο που την απέκλειε.
Οι Soulfly ηχογράφησαν το “Prophecy” σε δύο διαφορετικές ηπείρους. Τα πιο βαριά κομμάτια έγιναν στη Mesa της Αριζόνα. Από την άλλη, τα μέρη με παγκόσμιες μουσικές επιρροές, με πιο ατμοσφαιρικά και μη δυτικά στοιχεία, ηχογραφήθηκαν στη Σερβία. Εκεί, ο Max είχε ήδη έρθει κοντά με την τοπική μουσική σκηνή.
Μία από τις πιο γνωστές συνεργασίες ήταν με τους Eyesburn, μια σερβική μπάντα που έπαιζε punk και reggae. Ο τραγουδιστής τους, ο Nemanja “Hornsman Coyote” Kojic, είχε βασικό ρόλο στο κομμάτι “Moses”. Εκεί, το dub, το metal και η πνευματικότητα μπλέκονται σε κάτι που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα. Τα πνευστά, οι ιδιαίτεροι ρυθμοί και το γρέζι του Cavalera δένουν με τρόπο που ακούγεται σχεδόν εξωγήινος — αλλά με καλό τρόπο.
Στο άλμπουμ μπήκαν και όργανα που σπάνια συναντάμε στο metal, όπως γκάιντες από δέρμα προβάτου, μεσαιωνικά φλάουτα και περίεργα κρουστά. Κάποιοι από αυτούς τους ήχους δεν ξεχωρίζουν εύκολα, εκτός αν προσέξεις πολύ. Παρ’ όλα αυτά, η παρουσία τους επηρεάζει έντονα την ατμόσφαιρα. Ουσιαστικά, το “Prophecy” είναι κυρίως ένα world music άλμπουμ, στο οποίο κυριαρχεί το metal ως γλώσσα.
Είναι σαν ο Cavalera να σχεδίασε τη σειρά των κομματιών για να θυμίζει ένα εσωτερικό ταξίδι
Αυτό που ξεχωρίζει το “Prophecy” από τις προηγούμενες δουλειές των Soulfly δεν είναι μόνο η ενορχήστρωση ή η σύνθεση. Είναι και η ξεκάθαρη πνευματική κατεύθυνση. Ο Max Cavalera δεν έκρυψε ποτέ τις πεποιθήσεις του. Όμως εδώ, για πρώτη φορά, τις έκανε κεντρικό στοιχείο του άλμπουμ. Το ομώνυμο κομμάτι δεν περιγράφει μια προφητεία. Είναι η ίδια η προφητεία — ή, τουλάχιστον, η εκδοχή του Max. Το “I Believe”, ένα από τα πιο πειραματικά κομμάτια του δίσκου, περιέχει spoken word αποσπάσματα όπου ο Max μιλά ανοιχτά για την πίστη του.
Αυτό ίσως ξενίσει όσους ακούνε metal για να νιώσουν ένταση και κάθαρση, όχι για επιβεβαίωση ή υπέρβαση. Ωστόσο, στο άλμπουμ δεν υπάρχει ούτε κήρυγμα ούτε προσπάθεια να πείσει κανέναν. Ο Cavalera δεν προσπαθεί να προσηλυτίσει. Απλώς βάζει τις πεποιθήσεις του μέσα στις συνθέσεις του, χωρίς να το κάνει θέμα. Το λιοντάρι του Ιούδα στο εξώφυλλο, τα tribal τύμπανα και η αναφορά στη Σιών δεν είναι τυχαία. Δεν πρόκειται για απλές αισθητικές επιλογές. Είναι σημεία σε έναν χάρτη. Ο Cavalera δεν γράφει μουσική για να προωθήσει κάποια ιδεολογία. Αντίθετα, καταγράφει τον δικό του εσωτερικό κόσμο.
Ένα στοιχείο που σπάνια συζητιέται στο “Prophecy” είναι το πόσο μελετημένη είναι η δομή του. Το πρώτο μισό του δίσκου είναι βαρύ, γεμάτο riff και άμεσο χαρακτήρα. Τραγούδια όπως τα “Living Sacrifice”, “Execution Style” και “Defeat U” είναι επιθετικά και χτυπάνε με έντονα κρουστά. Ρυθμικά και φωνητικά, πλησιάζουν τον ήχο του hardcore punk. Στη συνέχεια, το άλμπουμ μεταλλάσσεται.
Τα προηγούμενα άλμπουμ των Soulfly συχνά θύμιζαν mixtapes που είχε φτιάξει ο ίδιος ο Cavalera
Το “Mars” ξεκινά ως ένα καθαρόαιμο metal κομμάτι, αλλά στη μέση αλλάζει τελείως. Μπαίνουν κιθάρες φλαμένκο και dub ρυθμοί. Η στροφή είναι απότομη και δεν καταλήγει κάπου συγκεκριμένα — απλώς εξελίσσεται. Το “I Believe” συνεχίζει σε ψυχεδελικό ύφος. Όταν φτάνεις στο “Moses”, νιώθεις ότι έχεις περάσει σε άλλη ηχητική ήπειρο. Έπειτα έρχεται το “Born Again Anarchist” και σε τραβά απότομα πίσω, σε μια punk-metal σύγκρουση. Είναι σαν ο Cavalera να σχεδίασε τη σειρά των κομματιών για να θυμίζει ένα εσωτερικό ταξίδι: πίστη, αμφιβολία, έκσταση, βία και στο τέλος, υπέρβαση.
Κάθε άλμπουμ των Soulfly μέχρι τότε περιλάμβανε ένα ορχηστρικό κομμάτι με το όνομα της μπάντας: “Soulfly”, “Soulfly II” και πάει λέγοντας. Το “Prophecy” συνεχίζει αυτή την παράδοση με το “Soulfly IV”, όπου ακούγονται σιτάρ, tribal κρουστά και ambient στοιχεία. Αυτά τα κομμάτια, που συνήθως μπαίνουν προς το τέλος του δίσκου, λειτουργούν σαν «καθάρισμα» του αυτιού ή σαν μουσικά διαλείμματα με πιο ονειρική διάθεση.
Στο “Prophecy”, ακόμα και τα ιντερλούδια δεν μπαίνουν απλώς για ξεκούραση — εξυπηρετούν το μήνυμα. Το “Soulfly IV” δεν έχει μόνο χαλαρωτικό ρόλο. Κατευθύνει ξανά την ακρόαση. Αμέσως μετά έρχεται το “Wings”, με έντονα γυναικεία φωνητικά και μια απρόσμενη εκτέλεση του “Marš na Drinu”, ενός σερβικού στρατιωτικού εμβατηρίου. Εκεί, το άλμπουμ δεν τελειώνει με τον κλασικό τρόπο. Απλώς διαλύεται. Δεν νιώθεις ότι πήρες ένα κλείσιμο. Νιώθεις ότι σου άνοιξε κάτι. Ίσως αυτό να ήθελε εξαρχής.
Τα προηγούμενα άλμπουμ των Soulfly συχνά θύμιζαν mixtapes που είχε φτιάξει ο ίδιος ο Cavalera. Υπήρχαν featuring καλλιτέχνες σχεδόν παντού, και κάποιες φορές κάλυπταν ακόμη και το ίδιο το συγκρότημα. Στο “Prophecy”, αυτό αλλάζει. Πέρα από τους Eyesburn και μερικά δευτερεύοντα φωνητικά, το άλμπουμ έχει μία ξεκάθαρη φωνή που κυριαρχεί. Αυτή η επιλογή στρατηγική. Αυτή τη φορά, oι φωνές μέσα στο κεφάλι του Max ήταν ήδη αρκετά δυνατές για να τον καθοδηγήσουν.
Το “Prophecy” δίχασε, ρίσκαρε, δεν κυριάρχησε εμπορικά, αλλά σημάδεψε μια μοναδική καμπή για τους Soulfly
Οι κριτικοί δεν συμφώνησαν μεταξύ τους. Μερικοί εκτίμησαν τη φιλοδοξία του άλμπουμ και την κατεύθυνσή του. Άλλοι θεώρησαν πως οι πνευματικές αναφορές και ο μουσικός πειραματισμός το έκαναν να φαίνεται χωρίς σαφή προσανατολισμό. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και όσοι το κριτίκαραν, παραδέχτηκαν ότι το “Prophecy” αποτέλεσε σημείο καμπής.
Ο John Serba από το AllMusic μίλησε με θετικά λόγια για το άλμπουμ. Το χαρακτήρισε ίσως την καλύτερη δουλειά του Max μετά τους Sepultura. Ο Don Kaye από το Blabbermouth ήταν πιο συγκρατημένος, αλλά παραδέχτηκε ότι το άλμπουμ έδειχνε μια μπάντα που ψάχνει νέα μονοπάτια. Ακόμα και ανάμεσα στους ίδιους τους οπαδούς, το “Prophecy” συνεχίζει να διχάζει. Είναι πολύ βαρύ για όσους αγαπούν την world music και πολύ ανοιχτό για τους metal οπαδούς. Αλλά η πόλωση δεν είναι αδυναμία. Είναι ένα υποπροϊόν του ρίσκου.
Το “Prophecy” δεν έκανε μεγάλη επιτυχία στα charts των ΗΠΑ. Έφτασε μέχρι το #82 στο Billboard 200 και έμεινε μόνο για μία εβδομάδα. Στην Ευρώπη όμως, και ειδικά σε χώρες όπως η Αυστρία, η Πορτογαλία και η Πολωνία, τα πήγε πολύ καλύτερα. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς το ευρωπαϊκό κοινό δείχνει συχνά μεγαλύτερη αποδοχή σε πειραματισμούς μέσα στο metal. Μέχρι σήμερα, το άλμπουμ έχει πουλήσει πάνω από 275.000 αντίτυπα. Μπορεί να μην εντυπωσιάζουν ως αριθμοί, όμως είναι αξιοσέβαστοι.
Το Prophecy ήταν το τελευταίο άλμπουμ όπου οι Soulfly άφησαν τα πάντα ανοιχτά. Πειραματίστηκαν χωρίς φρένο και δοκίμασαν διαφορετικές κατευθύνσεις. Στη συνέχεια, στράφηκαν σε πιο ευθύ και βαρύ ήχο, με δίσκους όπως τα “Dark Ages” και “Conquer”. Εκεί, ο πειραματισμός έμεινε πίσω. Η επιθετικότητα πέρασε μπροστά. Οι πνευματικές αναφορές μειώθηκαν, και τα tribal στοιχεία έπαιξαν μικρότερο ρόλο.
Το “Prophecy” ήταν τολμηρό, ατελές και συγκινητικό, μια σπάνια στιγμή όπου οι Soulfly έγιναν αίσθηση, όχι εξήγηση
Με αυτή τη λογική, το “Prophecy” είναι ένας μεταίχμιος δίσκος. Είναι η στιγμή λίγο πριν κλείσει η πόρτα στην πειραματική πλευρά των Soulfly. Λειτουργεί ταυτόχρονα σαν κορύφωση και σαν αποχαιρετισμός. Αν το ακούσει κανείς προσεκτικά, θα νιώσει τον απόηχο από όλα τα μονοπάτια που τελικά δεν ακολούθησαν.
Το “Prophecy” δεν είναι τέλειο άλμπουμ. Έχει σκαμπανεβάσματα και κάποιες ιδέες δεν λειτουργούν πάντα. Όμως, παραμένει συνεπές στη φιλοδοξία του. Είναι ένας δίσκος που νοιάζεται περισσότερο για την πορεία παρά για τον προορισμό. Είτε σε άγγιξε, είτε σε προβλημάτισε, είτε σε μπέρδεψε, ένα είναι σίγουρο: δεν ήταν ποτέ βαρετός. Μέχρι σήμερα, παραμένει μια από τις πιο ιδιαίτερες κυκλοφορίες των Soulfly. Ένα στιγμιότυπο όπου, για μία φορά, η μπάντα έδειχνε λιγότερο ενδιαφέρον να γίνει κατανοητή και περισσότερο να γίνει αισθητή. Μπορεί να μην είναι προφητικό. Όμως σίγουρα έχει δύναμη που δεν μπορείς να αγνοήσεις.
Artist: Morrissey
Album: I Am Not a Dog on a Chain
Label: BMG
Release Date: 20/03/2020
Genre: Indie Rock
Artist: Soulfly
Album: Prophecy
Label: Roadrunner Records
Release Date: 30/03/1982
Genre: Groove Metal
1. Prophecy
2. Living Sacrifice
3. Execution Style
4. Defeat U
5. Mars
6. I Believe
7. Moses
8. Born Again Anarchist
9. Porrada
10. In the Meantime (Helmet cover)
11. Soulfly IV
12. Wings / Marš na Drinu (Stanislav Binički cover)
Producer: Max Cavalera
Soulfly: Max Cavalera (Φωνή, κιθάρα, σιτάρ, μπερίμπο), Marc Rizzo (Κιθάρα), Bobby Burns (Μπάσο, κρουστά), Joe Nuñez (Τύμπανα, κρουστά)
Soulfly (OW) | Facebook | Instagram | SoundCloud | Spotify | TikTok | X/Twitter | YouTube