Υπάρχουν πολλές ταινίες κινουμένων σχεδίων που, πριν ακόμη τις παρακολουθήσεις, γνωρίζεις σχεδόν με βεβαιότητα πως αποτελούν αριστουργήματα. “The Land Before Time”, “Lion King”, “Toy Story”, “Shrek”, “Nemo” και άλλες παρόμοιες ανήκουν αναμφίβολα σε αυτή την κατηγορία, αλλά δεν αποτελούν το αντικείμενο της σημερινής συζήτησης.
Σήμερα στρέφουμε το βλέμμα σε εκείνα τα κρυμμένα διαμάντια που δεν έχουν λάβει ποτέ τη θέση που τους αξίζει στην ιστορία του animation. Σε εκείνες τις ταινίες που σε κάνουν να αναρωτιέσαι: «Ρε, πώς δεν έχω δει αυτό το έπος;». Κακό marketing; Λανθασμένο timing; Ή μήπως απλώς έργα που βρήκαν κοινό μόνο σε λίγους; Η απάντηση παραμένει ασαφής. Καλώς ήρθατε, λοιπόν, σε 5+1 από τις προσωπικά αγαπημένες μου underrated animation movies, και, φυσικά, κρατάω υλικό για sequel.
The Secret of NIMH
Από πού να ξεκινήσω; Από το σχέδιο; Το σκοτάδι; Την ατμόσφαιρα; Τα επικά backgrounds; Τους ξεχωριστούς χαρακτήρες; Μιλάμε για ένα αριστούργημα.
Η ιστορία εξελίσσεται σε μια εποχή όπου επιστήμη και μαγεία συνυπάρχουν. Οι χαρακτήρες είναι όλοι ένας και ένας, με πρωταγωνίστρια τη χήρα ποντικό Mrs. Brisby. Εκείνη και τα τρία της παιδιά πρέπει να φύγουν άμεσα από το αγρόκτημα όπου κατοικούν, όμως η αρρώστια του μικρού Timmy τον καθιστά ανίκανο να μετακινηθεί. Τότε η Mrs. Brisby αναλαμβάνει δράση και εμείς γινόμαστε θεατές μιας πραγματικά επικής περιπέτειας.
Γιατί δεν έγινε τόσο γνωστή; Δεν είναι και τόσο παιδική. Το σκοτάδι, το δράμα, τα στιγμιαία θριλερικά ξεσπάσματα, καθώς και το κακό – έως ανύπαρκτο – marketing εν έτει 1982 (την ίδια χρονιά με τον “E.T.”, να θυμίσω) συνέβαλαν σημαντικά στο να μη διαδοθεί όσο άξιζε. Πρόκειται για ένα ΑΠΟΛΥΤΟ MUST WATCH. Ίσως το πιο underrated animation ever (σύμφωνα με την αποψάρα μου, πάντα).
All Dogs Go to Heaven
Έχουμε 1989 και ο Donald Virgil Bluth (“The Secret of NIMH”, και μέλος της ομάδας του “Anastasia”) βάζει το χεράκι του σε μια ακόμη ταινιάρα. Ο τύπος είναι ξεκάθαρα επιπέδου Disney, ακόμη και αφότου αποχώρησε από τις τάξεις της. Το marketing όμως είναι marketing, και αυτό εμείς δεν το έχουμε και πολύ.
1989, λοιπόν. Ο γερμανικός ποιμενικός Charlie σκοτώνεται από τον φίλο και συνεργάτη του στο έγκλημα, τον Carface (ΟΝΟΜΑΤΑΡΑ). Αν και τρομακτικό λαμόγιο, ο Charlie πάει στον παράδεισο γιατί “all dogs go to heaven“. Αλλά, επειδή όπως είπαμε δεν είναι και ο καλύτερος χαρακτήρας, κλέβει το ρολόι του χρόνου του και επιστρέφει στη ζωή με μοναδικό σκοπό να εκδικηθεί τον Carface. Πρώτος στόχος του Charlie είναι να αρπάξει από τον Carface (ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡΟΧΟ ΤΟ ΟΝΟΜΑ) τη μονάκριβη του Anna-Maria, το ορφανό κοριτσάκι που έχει το χάρισμα να μιλάει με τα ζώα.
Το background, η ατμόσφαιρα και το σχέδιο είναι φανταστικά. Οι χαρακτήρες καλογραμμένοι και ιδιαίτεροι. Η ταινία σε κερδίζει με τον ίδιο τρόπο που το κάνει και το “NIMH”. Το σενάριο είναι απίστευτο. Γιατί δεν πήγε; Αααχ, αυτό το marketing… Για καλή τύχη του φίλου Donald, πάντως, τα πήγε εξαιρετικά σε κυκλοφορία VHS.
Anastasia
Το 1997 κυκλοφορεί η “Anastasia“, μια ταινία/musical που ΔΕΝ είναι της Disney, είναι της FOX. Ο Ρασπούτιν κάνει ντου στους Ρομανώφ, το «Αναστασάκι» χάνεται, η γιαγιά του μετά από χρόνια το αναζητά έναντι αμοιβής, δύο τυπάδες ψάχνουν σωσία της για να παντελονιάσουν τα φράγκα, βρίσκουν την πραγματική Αναστασία, η οποία δε θυμάται Χριστό, και τη βάζουν να υποδυθεί τον… εαυτό της, χωρίς να γνωρίζουν πως είναι το αυθεντικό Αναστασάκι. Το έργο έχει ΜΟΥΣΙΚΑΡΑ (πάτα YouTube: “Once Upon a December”, σε παρακαλώ), πολύ καλό σχέδιο, καλοφτιαγμένους χαρακτήρες, έναν υπέροχο Ρασπούτιν (με τη φωνή του Christopher Lloyd) και μια ακόμη πιο τέλεια albino bat για κατοικίδιο.
Γιατί δεν έπιασε τόσο; Έπιασε αρκετά, No28 στο worldwide box office, με δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ, αλλά όχι σε βαθμό που να πείσει τη FOX να συνεχίσει με τέτοιου τύπου animation. Απορώ πώς ένα must-watch animated musical έχει ξεχαστεί τόσο πολύ.
The Brave Little Toaster
Το 1987 η Disney μας παρουσιάζει τη θαρραλέα τοστιέρα. Μία φρυγανιέρα, μία κουβέρτα, ένα λαμπατέρ, ένα τρανζιστοράκι και μία σκούπα αποφασίζουν να φύγουν από το μικρό γραφικό σπίτι στον λόφο, όπου τα έχει φάει η σκόνη, με σκοπό να βρουν το μικρό τους αφεντικό, το οποίο έχει γίνει πια κοτζάμ μαντράχαλος και ζει πλέον στη μεγαλούπολη
Το σχέδιο είναι μεν νεωτεριστικό, αλλά δείχνει αρκετά πρόχειρο. Την ίδια στιγμή, η ατμόσφαιρα, τα χρώματα, τα backgrounds, η μουσική και οι χαρακτήρες ξεχειλίζουν από κατάθλιψη. Τα περισσότερα άψυχα αντικείμενα έχουν αγριόφατσα, ενώ οι κακοί σπέρνουν πραγματικά, μιλάμε για στιγμές τρόμου, όχι αστεία (ειδικά η σκηνή με τον Clown). Το έργο είναι τρομερό. Νιώθεις την εγκατάλειψη, τη μιζέρια και το άγχος των πρωταγωνιστών σε όλο σου το πετσί. Γιατί δεν; Ε, ρε φίλε, δεν ήταν, ούτε είναι, για παιδιά. Άσε που φάνταζε προχειράτζα για Disney. Κατ’ εμέ, πολύ μπροστά από την εποχή της.
FernGully: The Last Rainforest
Φοβερό cast (Tim Curry, Robin Williams, Christian Slater κ.ά.). Σύγχρονο για την εποχή, σχέδιο με έντονο χρώμα, φοβερά σκηνικά, πολύ τραγούδι και καλογραμμένοι χαρακτήρες. Μία τρομερή προσπάθεια κάποιου να πάει κόντρα στη Disney, στο μακρινό 1992.
Η θεματολογία; Αριστούργημα. Το 1992 μιλάμε για τη μόλυνση του περιβάλλοντος μέσα από ξωτικά του δάσους που καβαλάνε σκαραβαίους, δέντρα της ζωής και μία νυχτερίδα που έχει “On/Off” διακόπτη στο κεφάλι της. Η φάση είναι «ήρθαν οι άνθρωποι να μας αλλοιώσουν τον πολιτισμό στο παρθένο δάσος, αλλά εμείς τα ξωτικά θα τους δείξουμε πόσο λάθος έκαναν». Το όλο πατιρντί ξεκινάει όταν εμείς (οι άνθρωποι) κόβουμε το δέντρο μέσα στο οποίο είχε φυλακιστεί ο Hexxus, το κακό πνεύμα που αποξένωσε τον άνθρωπο από τη μητέρα φύση, την οποία μισούσε (σικ).
Δεν πήγε καλά. Δεν έχει “γιατί”. Δεν πήγε. Κόστισε πολλά, έβγαλε πολύ κάτω από τα αναμενόμενα και κρίθηκε αυστηρά λόγω cast. Παρ’ όλα αυτά, επιμένω ότι είναι ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ για να δει ένα παιδί. Δεν μας ενδιαφέρουν τα κόστη και τα βραβεία όταν θέλουμε να δει κάτι ένα παιδί, το μήνυμα μας ενδιαφέρει, και αυτή η Αυστραλοαμερικανιά έχει ένα σπουδαίο μήνυμα να του μεταφέρει.
Οι δώδεκα Άθλοι του Αστερίξ
(ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΕΠΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΓΛΩΤΤΙΣΗ)
Στο +1 της αγωνιστικής βλέπουμε τον Αστερίξ να “αντιγράφει” τον Ηρακλή. Η ταινία αυτή δεν βρίσκεται εδώ για το σχέδιο, την ατμόσφαιρα, τα σκηνικά ή το σενάριό της. Βρίσκεται εδώ γιατί πρόκειται για την καλύτερη ελληνική μεταγλώττιση που έχει υπάρξει ποτέ.
Σπύρος Μπιμπίλας, Τάσος Κωστής, Χρυσούλα Διαβάτη κ.ά. δίνουν ρεσιτάλ για το πώς γίνεται μια μεταγλώττιση γεμάτη μεράκι. Οι άνθρωποι ΠΑΙΖΟΥΝ στο animation κανονικότατα. «Μα πού είναι αυτός ο μάγειρας; Μου άνοιξε την όρεξη με τα ορεκτικά και με άφησε μπουκάλα», «δεκαπέντε σύνολο», «πιστοποιητικό άλφα 38», «Βροῦτε, σταμάτα να παίζεις με αυτό το μαχαίρι, θα τραυματίσεις κανέναν στο τέλος» είναι ελάχιστες από τις εκατοντάδες απίθανες ατάκες που ακούγονται.
Το εννοώ… μιλάμε για ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ. Δεν έχω να πω κάτι για το έπος. Ο οίκος της τρελής; Ο μάγειρας; Τα φαντάσματα; Το θηρίο; Το γέλιο είναι ατελείωτο. Το έχω δει τουλάχιστον 50 φορές. 51, γιατί όσο γράφονται αυτές οι λέξεις, παίζει από πίσω. Γιατί δεν έπιασε; Έβγαλαν νέα, ξενέρωτη μεταγλώττιση. Όχι απλό must watch – δες το ΤΩΡΑ.
