Το αποτύπωμα του Edgar Allan Poe στο Φανταστικό του τρόμου και του μυστηρίου είναι αδιαπραγμάτευτο. Λογοτεχνία, μουσική, κινηματογράφος, όλα τους οφείλουν τα μέγιστα στη μορφή του και στον τρόπο που προσέγγισε το σκοτάδι. Συγκεκριμένα ο κινηματογράφος μπορεί να ραίνει τον τάφο του συγγραφέα με κονιάκ για πολλά από τα παιδιά του. Από τον Roger Corman μέχρι και τον Alex Proyas, ουκ ολίγοι διασκεύασαν ή έστω εμπνεύστηκαν από το έργο του. To “Fall of the House of Usher” είναι μία από αυτές τις περιπτώσεις.
Ο Mike Flanagan από την άλλη είναι ο σκηνοθέτης που όλοι οι φανς του τρόμου του οφείλουν ευγνωμοσύνη. Σε μια «κουρασμένη» δεκαετία για το φιλμικό ιδίωμα, πρόσφερε μερικές από τις πιο φρέσκιες ιδέες όπως το “Oculus” και το “Hush”. Η δε σκηνοθεσία του μυρίζει αγνή αγάπη και σεβασμό για τον τρόμο από χιλιόμετρα. Ξέρετε, επιπλέον, εσείς άνθρωπο που να σκηνοθέτησε τη μοναδική καλή ταινία σε ένα άθλιο franchise τρόμου όπως το Ouija; Και δε μιλάμε για την πρώτη της σειράς αλλά για ένα spin off prequel που έδειξε στους δημιουργούς πως γίνεται.
Μοιραία, λοιπόν, όταν ανακοινώνεται πως θα σκηνοθετήσει μια σειρά για το Netflix εμπνευσμένη από τις ιστορίες του Poe, μόνο αισιόδοξοι μπορούμε να είμαστε. Ακόμα και αν αυτή δεν αποτελεί μια ευθεία μεταφορά τους αλλά το συνεκτικό αρμό μιας μεγαλύτερης ιστορίας. Και μετά το τελευταίο επεισόδιο του “Fall Of The House of Usher”, το ένστικτό μας αποδεικνύεται ορθό.
Ο μεγιστάνας της φαρμακευτικής Roderick Usher βλέπει τα έξι παιδιά του να ενταφιάζονται κάτω από μυστήριες για το κοινό συνθήκες. Ο επιθεωρητής C. Auguste Dupin ο οποίος έχει παρελθόν με τον Usher, λαμβάνει μια πρόσκληση. Να τον συναντήσει σε ένα εγκαταλειμμένο σπίτι και να λάβει την πολυπόθητη ομολογία που θα τον ενοχοποιεί για μεγάλα σκάνδαλα της εταιρείας του. Μόνο που η ομολογία του θα φανερώσει μια ιστορία αλλόκοτη. Τόσο αλλόκοτη, που κάποια από τα γεγονότα μοιάζουν παράλογα. Και τότε θα φανερωθεί πως η ανθρώπινη απληστία ελκύει τη φρίκη του μεταφυσικού.
Το εγχείρημα του να χτίσει κανείς μια σειρά εμπνευσμένη από τις ιστορίες του Poe χωρίς να αποτελείται από αυτοτελή επεισόδια είναι ριψοκίνδυνο από μόνο του. Ειδικά όταν της αφαιρεί την παλαιική αισθητική και τη μεταφέρει στο πολυτελές παρόν. Τότε όμως είναι που γίνεται ο προφανής συνειρμός: τα έργα του Poe παρέμειναν διαχρονικά και εντυπωσιακά γιατί ως επί το πλείστον αφορούσαν στην ανθρώπινη φρίκη. Ακόμα κι όταν το στοιχείο του μεταφυσικού εισρέει σε αυτές, οι ίδιοι οι άνθρωποι το ζωντάνεψαν με τις νοσηρές τους πράξεις.
Ο Flanagan την αντιλαμβάνεται αυτήν την παράμετρο. Και ποιό θα μπορούσε να είναι το καλύτερο τοπίο σήψης από τον κόσμο των δισεκατομμυριούχων; Εκεί, λοιπόν, μεθοδικά θα χτίσει μια ιστορία δεκαετιών. Θα τη βουτήξει στο πηχτό σκοτάδι και θα καταραστεί τους πρωταγωνιστές για τη δίψα τους για χρήμα και φήμη. Θα εισχωρήσει στην υπερβολή τους και το τίμημά της και σταδιακά θα μοιάζει να δικαιολογεί το θάνατο ακριβώς με τον τρόπο που τον δικαιολογούσε και ο Poe.
Ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα του σκηνοθέτη είναι το πώς θα χειριστεί αυτές τις ιστορίες. Δεν είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό και οι αναγνώστες του Poe από τους τίτλους και μόνο μπορούν να καταλάβουν που θα το πάει, ποιό θα είναι το τέλος του κάθε Usher. Όμως ο Flanagan αποδεικνύεται ευρηματικός γιατί ναι, θα διασκευάσει αυτές τις ιστορίες. Θα τις εμπλουτίσει με λεπτομέρειες και μεθοδολογία η οποία είναι «έξω από το κουτί» και θα εκπλήξει ευχάριστα. Έτσι, ακόμα και η ιστορία του Χρυσού Σκαραβαίου θα είναι απλά μια πρόφαση για να εισχωρήσουν σε αυτή στοιχεία πλοκής μιας άλλης ιστορίας του. Δε θα πω ποιά όμως, γιατί θα στερήσει την έκπληξη που, όπως ο ντετέκτιβ στο Κλεμμένο Γράμμα, δε βλέπαμε γιατί ήταν μπροστά στα μάτια μας.
Ολόκληρη η σειρά σφίζει από αναφορές στο έργο του Poe. Από τις άμεσες απαγγελίες στίχων των ποιημάτων του ως τα ονόματα των πρωταγωνιστών, είναι ένας οργασμός για τους φίλους του έργου του. Σε καμία περίπτωση, όμως, αυτό δε γίνεται επιτηδευμένα και στα πλαίσια του fanservice. Κάθε φόρος τιμής έχει ουσιαστικό λόγο ύπαρξης μέσα στη σειρά. Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο «χώνονται» στην αφήγηση ακόμα περισσότερες ιστορίες από τις κεντρικές. Και το τελικό ψηφιδωτό καταλήγει ένας από τους κορυφαίους φόρους τιμής στον «πατέρα» αυτού του τρόμου.
Ακόμα και να μην είναι κανείς φαν του Poe και να μην έχει επαφή με το έργο του, και μόνο η σκηνοθεσία αλλά και οι ερμηνείες των ηθοποιών αρκούν για να παρακολουθήσει τη σειρά. Ο Flanagan καταφέρνει να αναμείξει το σύγχρονο δραματικό στοιχείο με το γοτθικό σκοτάδι και τους giallo φωτισμούς με εκπληκτική φαντασία. Ο Bruce Greenwood μοιάζει να είναι ο ίδιος ο Poe και έχει εμβαθύνει απίστευτα στις ερμηνείες του Vincent Price. Η μυστηριώδης, μεφιστοφελική Carla Gugino σαγηνεύει όπως και τρομάζει με μια πολυσχιδή ερμηνεία πάνω στην αρχτυπική εκδικητική φιγούρα. Και φυσικά ο larger than life Mark Hamill σε μια λιγομίλητη, βαρύθυμη ερμηνεία του δικηγόρου Arthur Pym, φανερώνει την ισχύ του ανθρώπου που «καθαρίζει το σκηνικό» των εγκλημάτων των πλουσίων.
Εν όψει Halloween δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερη νέα κυκλοφορία για να συνοδεύσει τις τελευταίες του Οκτώβρη. Οχτώ ώρες που καθηλώνουν. Απολαυστικά γκροτέσκες και με ατμόσφαιρα που θα χορτάσει τους αδηφάγους του κλασσικού τρόμου.
