Πριν καλά καλά ξεκινήσω, ψάχνω τον τίτλο για αυτό το αφιέρωμα στα Μωρά στη Φωτιά. Γράφω και σβήνω, σπάνιο, μιας που πάντα ο τίτλος μπαίνει στιγμιαία, δίνοντάς μου το έναυσμα για τη συνέχεια.
Εδώ, όμως, δυσκολεύουν τα πράγματα. Τα Μωρά στη Φωτιά δεν είναι μία ακόμα μπάντα. Είναι από αυτές τις κορυφαίες στιγμές στην ελληνική μουσική, που δύσκολα καταφέρνεις να μείνεις μακριά τους. Πρώτο βήμα για την παρέα από τη Βέροια, οι “Τεμπέληδες της Εύφορης Κοιλάδας”, με τον Στέλιο Παπαϊωάννου – Σαλβαδόρ στο μπάσο και στα φωνητικά, τον Δημήτρη Βασιλειάδη στην κιθάρα και τον Γιώργο Παπαϊωάννου στα τύμπανα.
Γρήγορα, και όπως είναι γνωστό, ο “Bunny” αποχωρεί για να πάει φαντάρος και τον διαδέχεται ο Παύλος Παυλίδης. Και αυτή ήταν μόνο η πρώτη από τις μεγάλες αλλαγές, που ακολούθησαν. Αλλάζουν το όνομά τους σε “Λεγεώνα των Ξένων”, αφήνουν τη Βέροια για τη Θεσσαλονίκη και ξεκινούν τα live στη συμπρωτεύουσα και σε άλλες πόλεις. Αλλά, γρήγορα, και ύστερα από την ιδέα του Γιώργου Παπαϊωάννου, η μπάντα αποκτά επιτέλους το όνομά της. Αυτό, που τη χαρακτήριζε, τη στιγμάτισε και θα την ακολουθεί για πάντα.
“Μωρά στη Φωτιά”, από το “My Baby Is On Fire” του Brian Eno και κινητήριος δύναμη για μία ορμητική δισκογραφική αρχή, η οποία και έγινε το 1988 με τον ομώνυμο δίσκο τους. Εννιά κομμάτια, ανάμεσά τους το “Μανιφέστο”, το “Κάτω στην Πόλη” και “Το Παυσίπονο”, που μέχρι και σήμερα εξηγούν με τη μουσική και τους στίχους του Σαλβαδόρ γιατί αυτό το άλμπουμ θεωρείται δικαίως ένα από τα καλύτερα στην ιστορία της ελληνικής μουσικής.
Με το βανάκι τους γυρίζουν στην Ελλάδα και σιγά σιγά ακούγονται μεν οι γνώριμες μελωδίες του πρώτου δίσκου, ξεπετάγονται δε και άλλες νέες. Όλες – όπως πάντα – του Στέλιου Σαλβαδόρ, όπως είναι το ψευδώνυμό του από το καλοκαίρι του ’86. Ιδέα της τότε κοπέλας του και εμπνευσμένο από τον Καταλανό αναρχικό Salvador Puig Antich.
Είναι, όμως, και η ίδια εποχή που ο Παυλίδης φεύγει από το συγκρότημα και τα δύο αδέρφια, με νέους μουσικούς κοντά τους πια, συνεχίζουν τα live τους. Και μπορεί οι ίδιοι να απέχουν δισκογραφικά, αλλά κομμάτια τους εμφανίζονται στο πρώτο άλμπουμ από τα Ξύλινα Σπαθιά, χωρίς μία αναφορά, συγκατάθεση ή την άδειά τους. Τα πνεύματα οξύνονται και οι συγκυρίες είναι τέτοιες που τα Μωρά στη Φωτιά δεν κυκλοφορούν επόμενο δίσκο, παρά μόνο το 1988.
Οι “Θεατρίνοι” είναι η δεύτερη ολοκληρωμένη δουλειά της μπάντας και κυκλοφορεί από τη Lazy Dogs. Και όπως έχει ξεκαθαρίσει ο Σαλβαδόρ, για όσους δεν έζησαν ή δε θυμούνται καλά εκείνη την εποχή, η αποχή τους ήταν μόνο δισκογραφική. Ο κόσμος ήταν πλάι τους και δε σταμάτησε να είναι. Ανανεωμένη παρέα πλέον, και, ανάμεσα στα 12 κομμάτια που συναντάμε στο δίσκο, υπάρχουν και τρεις μελοποιήσεις ποιημάτων.
Άλλωστε, ο Σαλβαδόρ συνέθετε πολύ περισσότερα από όσα είχαμε ακούσει έως τότε. Το 1988, μεταξύ άλλων, είχε γράψει τη μουσική για την παράσταση “Καλόγριες”, που είχε ανέβει τότε στη Θεσσαλονίκη. Πολυδιάστατος και βαθιά σκεπτόμενος, μελοποίησε τα ποιήματα: “Χαμαιλέων” του Οδυσσέα Ελύτη, “Θεατρίνοι” του Γιώργου Σεφέρη και “Εμβατήριο Πένθιμο και Κατακόρυφο” του Κώστα Καρυωτάκη.
Την ίδια περίοδο, που κυκλοφορεί ο δίσκος αυτός, το συγκρότημα διανύει μία από τις καλύτερες εποχές του και η Θεσσαλονίκη φαίνεται να ανθίζει ξανά. Πρόσκαιρα και επιφανειακά ίσως, αλλά λίγοι το παρατηρούν τότε. Η ελληνική και ελληνόφωνη ροκ μουσική παίρνει δυναμικά θέση και τα Μωρά στη Φωτιά κάνουν εμφανίσεις, η μία πιο επιτυχημένη από την άλλη.
Οι στίχοι από τα “Βαβυλωνία”, “Μόνος Σου Ξανά” κ.ά. βγαίνει από τα στόματα του κοινού τους σε σπουδαία live, όπως αυτά στο AN club και στον Mύλο, σαν καυτός άνεμος, που θα παρασύρει μαζί του τα πάντα. Ελληνικός στίχος – πάντα – από τον Σαλβαδόρ και ξεκάθαρα κοινωνικοπολιτικά μηνύματα, σε μία εποχή, που λίγοι νοιάζονταν για το τι συμβαίνει και τι θα ακολουθήσει στο μέλλον.
Και πάλι, όμως, δισκογραφικά δεν αναλώνονται. Γράφουν, παίζουν, αλλά ο τρίτος δίσκος είναι έτοιμος και φτάνει στα χέρια μας το 2005 από την Baby Records, που ανήκει στον Στέλιο Σαλβαδόρ και ιδρύθηκε στα μέσα της προηγούμενης χρονιάς. Η εποχή της απόλυτης ανάπτυξης, ευτυχίας και ονειροπόλησης για την Ελλάδα, που μύριζε πλούτο και απολαύσεις.
Τότε, τα Μωρά στη Φωτιά κυκλοφορούν το άλμπουμ “Στο Δρόμο”. Εκεί βρίσκουμε ηχογραφημένο επιτέλους και το “Αδρεναλίνη”, που ανοίγει το δίσκο και ακολουθούν ακόμα δέκα κομμάτια. Στα ίδια χνάρια, που βάδιζαν όλα αυτά τα χρόνια, συνέχισαν. Μόνο που εδώ, ακούς λίγο πιο μελωδικά πλασμένο τον κόσμο τους.
Οι μουσικοί αλλάζουν σποραδικά, αλλά ο Σαλβαδόρ μένει σταθερός εκεί. Στη μουσική και στη φιλοσοφία του, διατηρώντας τα Μωρά Στη Φωτιά ασφαλή για όσους θέλουν να τα ακούσουν. Τρία χρόνια αργότερα, το 2008, κυκλοφορεί σε διπλό CD και DVD η μεγαλειώδης συναυλία – ηχογράφηση στο Κύτταρο. Όλα τα κομμάτια, που τους οδήγησαν ανά τα χρόνια εκεί, οι ψυχές τους εκεί και ο παλμός μπάντας και κοινού, πιο ισχυρός από ό,τι άλλο, εκεί, ακλόνητος.
Όσο και να περνούν τα χρόνια, τα Μωρά Στη Φωτιά πορεύονται, όπως και την πρώτη ημέρα τους. Με σταθερά βήματα και προσωπικές αξίες. Το 2011 κυκλοφορεί το “Cougar Baby Smoking Rabbit”, το 2014 το ΕΡ, “Σκιές Στη Σελήνη” και το 2018 “Το Χρυσό Κλειδί”. Η μπάντα πια μετράει 30 χρόνια πορείας και το πάθος δε λέει να σβήσει. Οι ζωντανές εμφανίσεις μειωμένες, αλλά με την ίδια ένταση. Το κοινό αλλάζει, οι νέοι μεγαλώνουν και βρίσκονται πια μαζί με νεότερες γενιές να τραγουδάνε για τα ίδια ιδανικά και τον ίδιο ουτοπικό(;) κόσμο.
Ο Σαλβαδόρ δεν εφησυχάζεται ποτέ, ασχολείται με τη μουσική σε όλο της το φάσμα και πάντα κρατάει σε μία ξεχωριστή θέση τα Μωρά Στη Φωτιά. Το “Κάτω Στην Πόλη” του 2020, μία συλλογή κομματιών του συγκροτήματος βάζει στα σπίτια των νεότερων τις μελωδίες τους και πάλι, ενώ την ίδια χρονιά, το “Μανιφέστο” και το “Κάτω Στην Πόλη” ηχογραφούνται ξανά στο Λονδίνο.
Ερχόμαστε στο σήμερα. Πανδημίες, κρίσεις και μία χώρα σε διάλυση. Αυτό μου έρχεται σαν χαρακτηρισμός ακούγοντας για την Ελλάδα στις μέρες μας. Το ‘80 και το ‘90, πολλοί εδώ ζούσαν σε μία φούσκα, που γρήγορα θα έσκαγε. Όπως και έγινε. Σήμερα δεν υπάρχει κάτι. Η φούσκα έχει σκάσει και είμαστε έρμαια δεινών, που μόνο να σταθούμε αντιμέτωποί τους μπορούμε.
Εφαλτήριο, μεταξύ άλλων, για πολλούς; Αυτή η συναυλία, την Παρασκευή το βράδυ, στην Τεχνόπολη. Μωρά Στη Φωτιά, Panx Romana και Τσιμέντο. Μία βραδιά – γιορτή, με δύο ιστορικές μπάντες να ενώνονται και να δίνουν ρυθμό, θάρρος και δύναμη για να πετύχουμε όσα προσδοκούμε.
Να είστε όλοι εκεί.