Χάος. Ως χάος ορίζουμε την κατάσταση κατά την οποία κάθε μορφή τάξης έχει καταρρεύσει και το αναμενόμενο έχει δώσει τη θέση του στο απρόβλεπτο. Δεν είναι απλώς σύγχυση· είναι η σιωπηλή αποκάλυψη του πόσο εύθραυστη είναι η κανονικότητα. Είναι ο κόσμος χωρίς ιεραρχία, χωρίς πυξίδα. Και μέσα σε έναν κόσμο που θέλει απεγνωσμένα να πιστεύει πως είναι ακόμη λογικός, εμφανίζεται ο Joker του Heath Ledger. Η ίδια η προσωποποιήση του χάους. Ένα πρόσωπο που γελά καθώς όλα γύρω του καίγονται, γιατί ξέρει κάτι που αρνούμαστε: πως όλοι κρύβουμε μέσα μας μια σπίθα που αρκεί για να τινάξει τα πάντα στον αέρα.
Ο Ledger “γέννησε” ένα τέρας, που τρέφεται από την ίδια τη κοινωνία που το “φοβάται”.
Όταν ο Heath Ledger ανακοινώθηκε ως Joker, σχεδόν κανείς δεν πίστεψε ότι θα τα καταφέρει. Ήταν πολύ όμορφος, πολύ ήπιος, πολύ… ανθρώπινος. Ο Nicholson είχε ήδη φτιάξει έναν Joker με βλέμμα καρικατούρας και χαμόγελο διαβρωτικό. Ποιος θα χρειαζόταν κάτι άλλο; Ο Nolan όμως δεν ήθελε διαβολικότητα. Ήθελε χάος. Λέξη κλειδί για το άρθρο μας. Όχι σαν ιδέα. Σαν παρουσία. Κι ο Ledger ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του σκηνοθέτη του. Πως; Με το να σταματήσει να υπάρχει και να γεννήσει ένα “τέρας”. Ένα τέρας, που τρέφεται από την ίδια τη κοινωνία που το “φοβάται”.
Για να προσεγγίσει τον ρόλο, ο Ledger αποφάσισε να απομονωθεί. Νοίκιασε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στο Λονδίνο και παρέμεινε εκεί για περισσότερο από έναν μήνα. Χωρίς παρέες, χωρίς εξόδους, χωρίς περισπασμούς. Μόνος του, με ένα σημειωματάριο, μια τράπουλα και ένα αντίγραφο του A Clockwork Orange. Οι μέρες περνούσαν με μοναδική δραστηριότητα το γράψιμο φράσεων στο σημειωματάριό του: ατάκες του Joker, λογοπαίγνια, ιδέες για γέλια και τρόπους να τον κάνει απρόβλεπτο. Κατέγραφε όλα όσα τον τρόμαζαν, τον ενοχλούσαν, τον προκαλούσαν.
Δεν έκανε ποτέ πρόβες. Δεν άφησε πίσω του σκηνοθετικές σημειώσεις ή αναλύσεις ρόλου. Μόνο το ημερολόγιο. Κείμενα που με την πάροδο του χρόνου, εξελίσσονταν σε σελίδες γεμάτες εικόνες, σκίτσα, λέξεις αποκομμένες από νόημα. Παιδικά παιχνίδια δίπλα σε φωτογραφίες θυμάτων. Ένα χάος που προσπαθούσε να οργανωθεί. Και κάπου εκεί μέσα, ένα χαμόγελο. Σαν του Joker. Όχι γιατί ήθελε να μιμηθεί κάτι. Αλλά γιατί κάτι μέσα του είχε ήδη σπάσει.
Ο Joker του Ledger έμεινε μόνος. Μοναδικός. Άλυτος. Όπως έπρεπε.
Ψυχικά, ο ηθοποιός ήταν εξουθενωμένος. Οι αυπνίες τα βράδια τον βασάνιζαν. Είχε βαθιά κόπωση από την ύπαρξη. Το κόστος αυτής της ψυχικής του εξομολόγησης ήταν μεγάλο. Η ιστορία γράφτηκε με συνέπειες. Ένα κομμάτι του Heath Ledger δεν γύρισε ποτέ από εκείνο το ξενοδοχείο του Joker. Έμεινε εκεί. Καθισμένο. Να κοιτάζει το κενό. Και να γελάει. Ο Nolan το κατάλαβε. Δεν υπήρχε περίπτωση να τον “ξεπεράσει” ή να τον “εξηγήσει” στο επόμενο φιλμ. Δεν προσπάθησε καν.
Ο Joker του Ledger έμεινε μόνος. Μοναδικός. Άλυτος. Όπως έπρεπε. Γιατί κανείς δεν μπορεί να ξανακάνει αυτή τη “βουτιά”. Όχι επειδή είναι δύσκολη. Αλλά γιατί κανείς δεν θα τολμήσει να την πάρει τόσο σοβαρά. Να αφεθεί έτσι. Να παραδώσει τα όρια του εαυτού του σε κάτι που σε καταβροχθίζει. Στο πλατό, η παρουσία του άλλαξε τα δεδομένα. Οι ηθοποιοί ένιωθαν μια περίεργη αμηχανία απέναντί του. Ο Michael Caine, στην πρώτη του σκηνή με τον Joker, ξέχασε τα λόγια του. Ο Gary Oldman δήλωσε πως δεν ήξερε ποτέ αν ο Ledger υποκρινόταν ή απλώς παρέμενε στον ρόλο
Το αποτέλεσμα όλων όσων αναφέραμε; Μια θρυλική ερμηνεία. Όλοι μιλούν ακόμη και σήμερα για έναν από τους καλύτερους κακούς στο παγκόσμιο σινεμά. Ο Heath Ledger, έφυγε τραγικά από την ζωή στις 22 Ιανουαρίου του 2008, κερδίζοντας μετά θάνατον, το Oscar Β’ Ανδρικού Ρόλου. Άλλαξε το πως βλέπει ο κόσμος τις comic book movies. Δεν υπήρχε πλέον ως σταθερά το “campy” για να τις συνοδεύει. Όσοι μιλούν για τον Joker του Ledger σήμερα, στέκονται στο πόσο “καλός” ήταν. Αλλά δεν ήταν καλός. Ήταν αληθινός.
Ο Heath Ledger παραδόθηκε στον ρόλο του. Κι εμείς δεν μπορούμε ποτέ να τον ξεχάσουμε.
Δεν έκανε τον Joker “δικό του”. Τον αφαίρεσε από τον εαυτό του, τον άφησε μπροστά μας, και μας ανάγκασε να τον κοιτάξουμε. Όχι σαν κακό. Αλλά σαν αντανάκλαση. Όσο τον κοιτούσες, τόσο καταλάβαινες ότι αυτό το χαμόγελο δεν ήταν προσωπείο. Ήταν πληγή. Μια πληγή που την αποδέχτηκε. Αυτό που ακριβώς αντιπροσωπεύει το χάος. Ο άνθρωπος που εκτίθεται σε αυτό, παύει να είναι ίδιος· και το χειρότερο είναι ότι δεν καταλαβαίνει πότε ακριβώς άλλαξε. Στην αρχή γελάει με τον παραλογισμό, ύστερα τον αποδέχεται και τελικά τον υπηρετεί.
Ο κόσμος περίμενε έναν καρικατουρίστικο αντίπαλο του Batman. Ο Ledger τούς έδωσε κάτι άλλο: μια φιγούρα που μας κοιτούσε πίσω και μας ρωτούσε “Why so serious?”,όχι σαν αστείο, αλλά σαν υπαρξιακή πρόκληση. Ο Heath Ledger παραδόθηκε στον ρόλο του. Κι εμείς δεν μπορούμε ποτέ να τον ξεχάσουμε. Όχι μόνο γιατί μας τρόμαξε. Αλλά γιατί, βαθιά μέσα μας, φοβηθήκαμε πόσο δίκιο είχε.
Χάος. Δεν μπορείς να το προβλέψεις, δεν μπορείς να το ελέγξεις και, το χειρότερο, δεν μπορείς να το ξεχάσεις όταν σε αγγίξει. Δεν χρειάζεται να σε σκοτώσει για να σε νικήσει — αρκεί να σε κάνει να αμφισβητήσεις ό,τι ήξερες, να στραφείς εναντίον των ίδιων σου των αρχών.
