Ο
ρισμένες ταινίες είναι ξεκάθαρα συνδεδεμένες με τα Χριστούγεννα λόγω των εμφανών αναφορών τους και του βάρους που δίνουν στο εορταστικό κλίμα. ‘Αλλες, ωστόσο, είναι περισσότερο ταυτισμένες με αυτήν τη γιορτή επειδή τη χρησιμοποιούν ως αφορμή για να διηγηθούν μια διαφορετική ιστορία ειδωμένη μέσα από λαμπιόνια χριστουγεννιάτικων δέντρων. ‘Αλλο το The Grinch κι άλλο το Die Hard, άλλο το A Christmas Story κι άλλο το Black Christmas. Στην τέλεια ισορροπία μεταξύ των δύο ταινιών στέκεται το Gremlins.
Προκειμένου να φτάσουμε στην ίδια την ταινία, πρέπει πρώτα να δούμε τι σημαίνει το όνομα των τεράτων που πρωταγωνιστούν σε αυτή. Κατά τη δεκαετία του 1920 τα Gremlins ήταν τα πλάσματα στα οποία τα μέλη της Βρετανικής Πολεμικής Αεροπορίας αστειευόμενα απέδιδαν τις δυσλειτουργίες των αεροσκαφών.
Ο όρος Gremlins αξιοποιήθηκε τόσο από τον Roald Dahl ο οποίος βάσισε ένα βιβλίο του σε αυτά όσο. Επίσης, χρησιμοποιήθηκε και από τους δημιουργούς του Bugs Bunny όπου έπαιζαν κεντρικό ρόλο σε μια από τις μικρού μήκους ταινίες του.
Τη δεκαετία του 1980, ο σκηνοθέτης Joe Dante ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του δίπλα στον σπουδαίο Roger Corman αποφασίζει να βασίσει μια ταινία που θα ισορροπεί μεταξύ κωμωδίας και τρόμου με πρωταγωνιστές τα πλάσματα του τίτλου. Το σενάριο υπογράφει ο Chris Columbus και η ιδέα φτάνει μέχρι τα χέρια του Steven Spielberg. Ο Spielberg ενθουσιάζεται τόσο με την πρωτοτυπία της ώστε αποφασίζει να εκτελέσει χρέη παραγωγού. Και έτσι τα Gremlins γυρίζονται και τελικά κυκλοφορούν τον Ιούνιο του 1984.
Gremlins | Μεταξυ γλυκου & γκροτεσκου
Ο πρωταγωνιστής της ταινίας, Billy, λαμβάνει ένα χριστουγεννιάτικο δώρο από τον πατέρα του. Ο οποίος για να το βει χρειάστηκε να επισκεφθεί ένα κατάστημα με αντίκες στην Chinatown. Οι τρεις «οδηγίες χρήσης» που λαμβάνει είναι: να μην το βρέξει με νερό, να μην το φέρει σε επαφή με το φως του ήλιου και κυρίως να μην το ταϊσει μετά τα μεσάνυχτα. Τι είναι όμως αυτό το δώρο; Ένα mogwai. Το mogawi είναι ένα μικροσκοπικό, αλλόκοσμο αλλά συνάμα γλυκύτατο πλάσμα το οποίο ο Billy ονομάζει Gizmo. Σύντομα όμως ένα ποτήρι νερό θα σταθεί ως αιτία για την αρχή ενός μεγάλου κακού για την πόλη του Billy και μαζί με τη φίλη του, Kate, θα κάνουν ό, τι μπορούν για να το περιορίσουν.
Τοποθετώντας την πλοκή στο κέντρο μιας πόλης ντυμένης σε Χριστουγεννιάτικα χρώματα, ο Dante βρίσκει την αφορμή για να πλάσει μια ιστορία η οποία θα ακροβατεί μεταξύ του γλυκού και του γκροτέσκου. Τρυφερού και «ανίερου». Γιατί τα δικά του Gremlins παρά τα καρτουνίστικα χαρακτηριστικά τους δεν αστειεύονται. Σπέρνουν τον όλεθρο στην πόλη και τον θάνατο σε ορισμένους κατοίκους. Βασίζοντας μεγάλο μέρος της ταινίας ακόμα και στον exploitation κινηματογράφο, βρίσκει τον τρόπο να «βεβηλώσει» τη γιορτινή περίοδο και να δείξει ένα πνεύμα σχεδόν αναρχικό. Ένα πνεύμα που άλλοτε απολαμβάνει την καταστροφή και άλλοτε δείχνει απόλυτη επίγνωση του ότι είναι μια ταινία στην οποία προσπαθεί να χωρέσει τόσο μια σειρά από αναφορές όσο και αρκετό ενήλικο χιούμορ για όσους από το κοινό θα το πιάσουν.
Gremlins | Βεβηλη ταινια ή Χριστουγεννιατικη αγκαλια;
Είναι, όμως, τα Gremlins αποκλειστικά μια βέβηλη ταινία με καννιβαλιστική διάθεση; Κατηγορηματικά όχι! Όταν απογυμνώνεται από τα στοιχεία που την καθιστούν άτυπο outsider στις «τυπικές» λίστες χριστουγεννιάτικων ταινιών, άλλο τόσο έχει μια πιο θερμή, ανθρώπινη πλευρά που αγκαλιάζει τη μαγεία των Χριστουγέννων.
Μιλά για τους παρίες που ψάχνουν κάπου να ανήκουν, για τους ψυχικά τραυματισμένους που προσπαθούν να προχωρήσουν στη ζωή τους. Καταλήγει να νοιάζεται για αυτούς τους πρωταγωνιστές, χωρίς να τους καθιστά μια χάρτινη κινηματογραφική σύμβαση για να απολαύσουμε τόνους κωμικής καταστροφής. Και εν τέλει τα καταφέρνει και μένει στην ιστορία ως μια ταινία συνυφασμένη με τη γιορτή στην οποία εκτυλίσσεται, ενώ παράλληλα «γεννά» μια από τις πιο ιδιαίτερες κινηματογραφικές μασκότ που έχουν περάσει από το σελιλόιντ.
Την ταινία ακολούθησε ένα sequel του 1990 το οποίο πατά πολύ περισσότερο στην αποδόμηση και την αυτοαναφορικότητα. Εστιάζει περισσότερο στην κωμική πλευρά των Gremlins και αφήνοντας τα πραγματικά ελεύθερα να καταστρέψουν τα πάντα στο πέρασμά τους. Ενώ ο ίδιος ο Dante θα αυτοσαρκαστεί παρωδώντας την πρώτη ταινία.
Εκεί που η πρώτη ταινία πατά σταθερά στο σύμπαν που χτίζει, το sequel είναι μια πανέξυπνη παρωδία. Την οποία βλέπει κανείς για την έμμεση κριτική που ασκεί και όχι για να κοινωνήσει λίγο από το εορταστικό κλίμα. Και για τους Slayer επίσης που ακούγονται στο soundtrack.
Τα Gremlins ήταν μια από τις πρώτες μου επαφές με τον κινηματογράφο τρόμου λίγο πριν την εφηβεία μου. Για αρκετά Χριστούγεννα ήταν μια καθιερωμένη προβολή, είτε μέσω ενοικιασμένου DVD είτε από κάποιο κανάλι που θα την πρόβαλλε. Και όσο με τρόμαζε στα παιδικά μου χρόνια, άλλο τόσο αποτελεί μια τρυφερότατη ανάμνηση πλέον. Και η ευκαιρία να ζήσουμε τα Gremlins στο Σινεάκ την ερχόμενη Παρασκευή, μισή ώρα πριν τα μεσάνυχτα είναι από τις πλέον πολύτιμες.