Το “Surfer Rosa” ήταν η πρώτη κυκλοφορία των Pixies στην οποία συμμετείχε ο θρυλικός πλέον παραγωγός, Steve Albini. Γενικά, αν και είναι αποδεκτό ως μία επαναστατική κυκλοφορία, δεν ήταν αυτό που εκτόξευσε στα ύψη τη δημοτικότητα της μπάντας. Η επόμενη κυκλοφορία των Pixies ήταν πραγματικά το κορυφαίο επίτευγμα του συγκροτήματος. Το “Doolittle” συχνά χαρακτηρίζεται ως ένα από τα σπουδαιότερα ροκ άλμπουμ που έγιναν ποτέ. Το άλμπουμ διαφέρει από το “Surfer Rosa” με ποικίλους τρόπους, όπως η λιγότερο «ωμή» παραγωγή του Gil Norton, συγκριτικά με αυτή του Albini. Συνοπτικά, θα λέγαμε ότι το “Doolittle” κατάφερε να διορθώσει τις ανεπάρκειες που παρουσιάστηκαν στον προκάτοχό του.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Βρισκόμαστε στον απόηχο της κυκλοφορίας του “Surfer Rosa” με τους Pixies να βρίσκονται στο επίκεντρο του τότε μουσικού τύπου. Τα βρετανικά μουσικά περιοδικά Melody Maker και Sounds το είχαν ψηφίσει ως το άλμπουμ της χρονιάς.
Έτσι, όταν ήρθε η ώρα να γίνει ο επόμενος δίσκος, το “Doolittle”, υπήρχαν περισσότερα χρήματα στα ταμεία της δισκογραφικής εταιρείας 4AD και μια μεγάλη συμφωνία με την Elektra στις ΗΠΑ. Και πάλι, ο Albini προτάθηκε ως παραγωγός, αλλά η μπάντα ήθελε κάτι άλλο. «Ο Steve Albini μας είχε προταθεί από τη δισκογραφική εταιρεία», θυμάται ο Black Francis. «Αλλά είχε όλες αυτές τις μποέμ απόψεις. Αποκαλούσε τον εαυτό του μηχανικό. Εκείνη την εποχή, οι άνθρωποι αυτού του είδους ταύτιζαν την παραγωγή με το ξεπούλημα και το να είσαι mainstream. Έτσι, όταν πρότειναν τον Gil Norton – έναν πραγματικό μουσικό παραγωγό – ήμασταν αρκετά σύμφωνοι».
O Norton όμως ήταν πολύ πιο παρεμβατικός από τον Albini. «Πολλές από τις ενορχηστρώσεις ήταν αρκετά σύντομες και ο Gil ήθελε να επιμηκύνουμε», διήγειται ο Francis. «Έτσι, σύμφωνα με τον Gil, βγήκα έξω, πήρα έναν δίσκο του Buddy Holly και του έπαιξα ένα από τα τραγούδια, το οποίο ήταν περίπου ένα λεπτό και δεκατέσσερα δευτερόλεπτα. Είπα: “Gil, ορίστε. Δεν γίνεται πιο κλασικό από αυτό το rock‘n‘roll εδώ. Κοίτα πόσο σύντομες είναι αυτές οι ενορχηστρώσεις”.
Αποφάσισε να μη με πολεμήσει σε αυτό το σημείο. Στη συνέχεια, ήμουν ευτυχής να τον αφήσω να ηγηθεί όλων των άλλων. Ο ήχος που δημιούργησε ήταν περισσότερο ψυχρός και παγωμένος παρά παχύς και ακατάστατος. Στα αυτιά μου ήταν πιο εξωτικός. Δεν είχαμε όραμα και νομίζω ότι ο Gil έκανε τα πράγματα λίγο πιο αγαλματένια».
Δεν ήταν όμως μόνο ο Francis που είχε τις διαφωνίες του με τον Norton. Ο Santiago είχε επίσης ένα δικό του θέμα. «Ανησυχούσα λίγο για το ότι υπήρχε πολύ reverb στις κιθάρες. Μια μέρα ήρθε ο Gil και είχα σκεπάσει τα ντουλάπια των Marshall με κουβέρτες, για να βεβαιωθώ ότι το θέμα μου ήταν κατανοητό».
«Είχαν μερικές πραγματικά σπουδαίες ιδέες για τραγούδια, αλλά για μένα δεν έμοιαζαν να έχουν ολοκληρωθεί. Προσπαθούσα να το κάνω αυτό και ο Charles απογοητεύτηκε. Τότε ήταν που μου έφερε το κομμάτι του Buddy Holly. Ο Charles ήταν αρκετά ισχυρογνώμων, ενώ η Kim από την άλλη, πολύ πιο cool», θυμάται ο Norton.
«Είχε πάντα ξεκάθαρη άποψη για το τι θέλει και τι δεν της αρέσει. Δεν ήταν εύκολη υπόθεση, αλλά αυτό που μου αρέσει στις καλές μπάντες είναι ότι ακούνε και δοκιμάζουν πράγματα και βλέπουν πού τους οδηγεί. Οι Pixies, συνολικά, ήταν λίγο διαφορετικοί από αυτό».
Πριν μπουν στο στούντιο και συναντήσουν τον Norton, οι Pixies είχαν ξεκινήσει να δουλεύουν πυρετωδώς τα κομμάτια τους και σύμφωνα με τον Santiago, ήταν «πολύ έτοιμοι». Για δύο εβδομάδες, δούλευαν ένα κομμάτι την ημέρα. Ωστόσο, τους περίμενε μία περίεργη έκπληξη όταν θα έμπαιναν στο studio.
Θέλοντας να ηχογραφήσουν το “Hey” όσο το δυνατόν πιο ζωντανά, ο Francis αναγκάστηκε να ηχογραφήσει τη φωνή του σε ένα ντουλάπι για να μην “πνίγεται” η φωνή του από τον ήχο των τυμπάνων: «Ήταν μια πολύ μικρή ντουλάπα σκούπας», θυμάται ο Norton. «Έπρεπε να παίζει την κιθάρα με το λαιμό στραμμένο προς το ταβάνι, ενώ έπαιζε και τραγουδούσε ζωντανά. Ήμουν τόσο χαρούμενος όταν πήραμε μια λήψη που με ικανοποιούσε».
Η ικανοποίηση του Norton ήταν αδύνατο να προβλέψει αυτό που θα συνέβαινε. Το “Doolittle” μετέτρεψε το συγκρότημα σε σύμβολα μιας ολόκληρης γενιάς, καθώς το “Debaser” κυριάρχησε στα ηχεία των indie clubs, το “Monkey Gone to Heaven” τρύπωσε στα αμερικανικά rock charts και η χαρακτηριστική δυναμική κομματιών όπως “Gouge Away” και “Tame” ενσωματώθηκε στην τότε εκκολαπτόμενη grunge σκηνή. Ο Kurt Cobain θα ισχυριζόταν ότι το “Smells Like Teen Spirit” ήταν η προσπάθειά του να γράψει ένα Pixies τραγούδι.
Βέβαια, παρά την επιτυχία του, το “Debaser” παραλίγο να μην μπει καν στον δίσκο. «Σε κάποια φάση ο Charles δεν το ήθελε στο άλμπουμ», θυμάται ο Norton. «Εγώ έλεγα: “Αστειεύεσαι, αυτό πρέπει να μπει στο άλμπουμ, είναι ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια”.» To κομμάτι βασίζεται σε μια σουρεαλιστική ταινία που δημιούργησαν ο Luis Buñuel και ο Salvador Dali.
Το “Debaser”, όμως, ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου σε επίπεδο περίεργης θεματολογίας. Τα “Dead” και “Gouge Away” παρέπεμπαν στις βιβλικές ιστορίες του Δαυίδ και της Βηθσαβεέ και του Σαμψών και της Δαλιδά. Ενώ το “Wave Of Mutilation” περιγράφει την παρακμή αποτυχημένων επιχειρηματιών της Ανατολής.
Η συμπερίληψη πιο προσιτών τραγουδιών όπως τo “Here Comes Your Man” έδωσαν στο άλμπουμ μεγαλύτερη απήχηση στο mainstream κοινό. Αυτό σε συνδυασμό με την παραγωγή του Norton εκτόξευσαν το άλμπουμ στο νούμερο οκτώ των βρετανικών charts και πέτυχε εξαιρετικές πωλήσεις στις Η.Π.Α., ξεπερνώντας τις 100.000 πωλήσεις σε έξι μήνες από την κυκλοφορία του. Το μέγεθος αυτής της επιτυχίας ήταν σχετικά απροσδόκητο για τους Pixies.
«Σχεδόν στο τέλος, την τελευταία νύχτα των ηχογραφήσεων, η μπάντα είχε φύγει για να πάει σπίτι της και ήμουν στο στούντιο μόνος μου για ένα βράδυ», περιγράφει ο Norton. «Είχα την κασέτα και την έβαλα και θυμάμαι να την ακούω και να σκέφτομαι “αυτό θα γίνει κλασικό άλμπουμ”. Δεν είχα συνειδητοποιήσει τη μακροβιότητά του, αλλά είχα καταλάβει ότι είχαμε δημιουργήσει κάτι ξεχωριστό». Την αίσθηση αυτή επιβεβαίωσε και ο Santiago χρόνια αργότερα μιλώντας στο Alt Press: «Ήξερα ότι είχαμε κάνει κάτι ξεχωριστό, δεν περίμενα όμως ότι θα είχε αυτόν τον αντίκτυπο».
Τη σημασία του “Doolittle” o Black Francis την κατάλαβε μέσα από ένα μάλλον δυσάρεστο σκηνικό. «Οδηγούσα την Cadillac μου, με τη φίλη μου, στο Τέξας, αρκετά κοντά στα σύνορα με το Μεξικό. Στις τρεις τα ξημερώματα με σταμάτησε η συνοριακή αστυνομία. Ήταν έξι από αυτούς και είχα αυτό το τεράστιο κίτρινο αυτοκίνητο με πινακίδες εκτός πολιτείας. Δεν είχα πάει στο Μεξικό, αλλά είχα αγοράσει στη Βοστώνη μερικές πινιάτες για τα μικρά ξαδέλφια μου, αλλά είχα ξεχάσει να τους τα δώσω. Και βρίσκονταν στο πορτμπαγκάζ μου, με ένα μεγάλο “Μεξικό” γραμμένο ενοχοποιητικά πάνω τους. Είχα επίσης λίγη μαριχουάνα κολλημένη σε μια κιθάρα στο πορτ μπαγκάζ. Σκεφτόμουν: “Σκατά!”»
«Αυτοί οι τύποι με ανέκριναν και ετοιμάζονταν να διαλύσουν το αυτοκίνητο. Τότε τελικά ο αρχηγός είπε: “Έι, δεν σε έχω δει στο MTV;”. Είπα: “Ναι, κύριε αστυνόμε. Είμαι σε μια μπάντα που λέγεται The Pixies”. Με κάποιο τρόπο είχε δει το βίντεό μας και με αναγνώρισε. Τότε ξαφνικά βγήκαν οι φωτογραφικές μηχανές Polaroid και με έβγαζαν φωτογραφίες ποζάροντας κυριολεκτικά με μια καραμπίνα. Μου έδιναν τα χέρια σαν να ήμουν μεγάλος σταρ. Μετά με άφησαν να συνεχίσω το δρόμο μου».
Όταν το Doolittle κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1989, τύπος και κοινό το λάτρεψαν. Ήταν ένας δίσκος που παρείχε κάποια επιβεβαίωση για την επιλογή της ζωής σε μια rock’n’roll μπάντα. «Αρχικά προσπαθούσα να γίνω αρχιτέκτονας», λέει ο Santiago, «οπότε σίγουρα επικύρωσε την καριέρα που οι γονείς μου δεν πίστευαν ότι είχα. Όταν με είδαν για πρώτη φορά στο MTV, πήγαν: “Α, εντάξει. Δεν παίζεις μόνο σε νυχτερινά καταγώγια!”».
Ο Lovering από την πλευρά του θυμάται μια ασυνήθιστη μέρα που πέρασε παρέα με έναν θαυμαστή του και τον Kurt Cobain. «Γνώρισα τον Kurt μια φορά, όταν αυτός και η γυναίκα του Courtney ήρθαν μαζί μου σε ένα θεματικό πάρκο στο Six Flags, λίγο έξω από το Λος Άντζελες. Πήγαμε εκεί στα τέλη Ιανουαρίου, την Κυριακή του Super Bowl, και κανείς άλλος δεν ήταν εκεί. Ο Kurt περπατούσε με το παντελόνι της πιτζάμας του. Δεν μίλησε πολύ, αλλά είπε: “Eίστε τόσο σπουδαία μπάντα“. Περπατούσαμε εκεί και ένα παιδί ήρθε και είπε: “Θεέ μου, αυτός είναι ο Dave Lovering από τους Pixies!”. Και ο Kurt στέκεται εκεί και κανείς δεν του είπε ούτε μια λέξη».
Οι επόμενες γενιές οπαδών και μουσικών συμφώνησαν με το συγκεκριμένο παιδί. Η διαμορφωτική επιρροή του “Doolittle” είναι εμφανής στο grunge και την επιτυχία των Nirvana. Είναι ένας δίσκος που γέννησε μιμητές σε όλο το φάσμα του rock. Ακούμε την επιρροή του στο παρασκήνιο των πρώτων δίσκων των Radiohead, των Blur, των Pavement, των Weezer και της PJ Harvey.