Το ημερολόγιο έδειχνε 18 Σεπτεμβρίου 1970 όταν οι Black Sabbath κυκλοφορούσαν το “Paranoid”. Ίσως τότε κανείς να μην καταλάβαινε ότι οι Βρετανοί μέσα σε 365 ημέρες είχαν καταφέρει να κυκλοφορήσουν δύο δίσκους, ακρογωνιαίους λίθους του heavy metal, ενός είδους που βρισκόταν ακόμη στα σπάργανα εκείνη την εποχή. Ενώ το ντεμπούτο τους, “Black Sabbath”, είχε ήδη προκαλέσει αίσθηση νωρίτερα μέσα στη χρονιά, το “Paranoid” εδραίωσε τη θέση του συγκροτήματος ως πρωτοπόρων ενός νέου, βαρύτερου ήχου.
Το “Paranoid”, παρά τον φαινομενικά «ελαφρύ» τίτλο του, είναι μια αντανάκλαση της εποχής του. Γεμάτο με μεταπολεμικό πεσιμισμό και μια βαθιά αίσθηση προσωπικού αγώνα. Στα οκτώ κομμάτια του, καταπιάνεται με θέματα πολέμου, ψυχικής υγείας, εθισμού και αποξένωσης, με έναν ήχο που άφησε μόνιμο αντίκτυπο στο heavy metal και όχι μόνο.
Αυτό που είναι εντυπωσιακό στο “Paranoid” είναι το πόσο γρήγορα δημιουργήθηκε. Η μπάντα – αποτελούμενη από τον τραγουδιστή Ozzy Osbourne, τον κιθαρίστα Tony Iommi, τον μπασίστα Geezer Butler και τον ντράμερ Bill Ward – έγραψε και ηχογράφησε το άλμπουμ σε μόλις έξι μέρες. Μεγάλο μέρος του υλικού δημιουργήθηκε ενώ ήταν ακόμα σε περιοδεία για την προώθηση του ντεμπούτου τους. Όταν επέστρεψαν στο στούντιο, τα τραγούδια έβγαιναν από μέσα τους με εκπληκτική ευκολία. Ωστόσο, η ταχύτητα δεν επηρέασε την ποιότητα – το “Paranoid” θεωρείται ένα από τα πιο εμβληματικά και επιδραστικά heavy metal άλμπουμ που έχουν γίνει ποτέ.
Το “Paranoid” είναι γεμάτο με τραγούδια που έχουν σημαδέψει βαθιά το heavy metal
Η τετράδα, μεγαλωμένη στο Μπέρμιγχαμ. Μια βιομηχανική πόλη σημαδεμένη από τους ναζιστικούς βομβαρδισμούς, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του ήχου και των στίχων τους. Μεγαλώνοντας σε αυτό το ζοφερό περιβάλλον, κάθε μέλος του συγκροτήματος είχε τις δικές του δυσκολίες. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον τραυματισμό του Iommi έως τις μαθησιακές δυσκολίες του Osbourne. Όπως ανέφερε ο Butler, η ζωή στο Μπέρμιγχαμ ήταν δύσκολη, και αυτές οι προκλήσεις αντικατοπτρίζονται βαθιά στους στίχους τους. Τραγούδια όπως τα “War Pigs” και “Hand of Doom” ασχολούνται με τις σκοτεινές πλευρές της κοινωνίας, ασκώντας κριτική στον πόλεμο, τον εθισμό και τη διαφθορά.
Από το εκρηκτικό εναρκτήριο κομμάτι του άλμπουμ, το “War Pigs”, μέχρι το εμβληματικό “Iron Man”, το “Paranoid” είναι γεμάτο με τραγούδια που έχουν σημαδέψει βαθιά για το heavy metal. Το “War Pigs”, που αρχικά προοριζόταν να είναι ο τίτλος του άλμπουμ, είναι μια καυστική επίθεση κατά των πολεμοκάπηλων και της ελίτ που στέλνει τον καθημερινό άνθρωπο να πεθαίνει σε ανούσιους πολέμους. Οι ρυθμικές εναλλαγές και τα δυναμικά riffs του κομματιού συνοδεύονται από τα χαρακτηριστικά φωνητικά του Ozzy, o οπιός τραβάει τις τελευταίες συλλαβές, κάνοντάς το κομμάτι ακόμα πιο ανατριχιαστικό.
Το “Iron Man”, σήμερα, είναι ένα κομμάτι που αποτελεί συνώνυμο του heavy metal. Η σχεδόν ρομποτική φωνή του Ozzy αφηγείται την ιστορία ενός ανθρώπου που μετατρέπεται σε ασταμάτητο μεταλλικό τέρας. Η ιδέα του τραγουδιού, ένα μείγμα επιστημονικής φαντασίας και τραγωδίας, δείχνει πώς οι καλές προθέσεις μπορούν να μετατραπούν σε κάτι τρομερό. Και παρά την πεποίθηση πολλών, δεν έχει εμπνευστεί από τον Tony Stark.
Οι στίχοι του Geezer Butler αποτύπωσαν την απογοήτευση και τους φόβους μιας γενιάς
Το ομώνυμο κομμάτι, “Paranoid”, ξεχωρίζει για τη σχεδόν punk διάρκειά του. Εντυπωσιακότερο, όμως, της διάρκειάς του είναι ο χρόνος που χρειάστηκε για τη σύνθεσή του. Γραμμένο μέσα σε λίγα λεπτά, όταν το συγκρότημα χρειαζόταν άλλο ένα κομμάτι για να φτάσει τα 40 λεπτά διάρκειας. Παρά το γεγονός ότι γράφτηκε ως “filler”, έγινε αμέσως το πιο επιτυχημένο εμπορικά single τους, φτάνοντας στο Νο. 4 των βρετανικών charts.
Ένας από τους βασικούς παράγοντες που ξεχώρισε το “Paranoid” από τα άλμπουμ της εποχής είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε σύγχρονα ζητήματα. Οι στίχοι του Geezer Butler αποτύπωσαν την απογοήτευση και τους φόβους μιας γενιάς που αντιμετώπιζε τον πόλεμο του Βιετνάμ, την πυρηνική απειλή και έναν κόσμο που άλλαζε ραγδαία. Το “Hand of Doom” ασχολείται με τη φρίκη του εθισμού, με έμφαση στους Αμερικανούς στρατιώτες που επέστρεφαν από το Βιετνάμ και κατέφευγαν στην ηρωίνη για να αντιμετωπίσουν το τραύμα του πολέμου.
Ενώ συγκροτήματα όπως οι Led Zeppelin και οι Rolling Stones τραγουδούσαν για την αγάπη και το rock & roll, οι Black Sabbath διάλεξαν ένα πιο σκοτεινό μονοπάτι. Οι στίχοι του Butler ήταν άμεσοι, ζοφεροί και είχαν απήχηση σε ανθρώπους που έβλεπαν τον εαυτό τους μέσα σε αυτά τα τραγούδια. Στο “Paranoid”, οι στίχοι εκφράζουν την απελπισία της κατάθλιψης. «Happiness I cannot feel, And love to me is so unreal», τραγουδά ο Ozzy, περιγράφοντας την αίσθηση απομόνωσης που βιώνει.
Παρά τη βαριά θεματολογία του, το “Paranoid” ήταν μια τεράστια εμπορική επιτυχία. Το άλμπουμ έφτασε στην κορυφή των βρετανικών charts και μπήκε στη δεκάδα των ΗΠΑ, καθιερώνοντας τους Black Sabbath ως ένα από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα στην ιστορία του ροκ. Τα μέσα της εποχής, όμως, δεν το υποδέχτηκαν το ίδιο θερμά. Για παράδειγμα, το Rolling Stone το χαρακτήρισε ως «κακόγουστη φάρσα», ο ορισμός του «δεν πήγε και πολύ καλά αυτό».
Το “Paranoid” των Black Sabbath δεν είναι μόνο η φωνή μιας μπάντας που βρίσκει την ταυτότητά της
Το εξώφυλλο του άλμπουμ, με μια φιγούρα σε στολή νέον να κρατάει σπαθί, είναι πλέον εμβληματική. Αρχικά, το άλμπουμ επρόκειτο να ονομαστεί “War Pigs”, και το εξώφυλλο θα αντικατόπτριζε το αντιπολεμικό του θέμα. Όμως, όταν η εταιρεία αποφάσισε να αλλάξει τον τίτλο σε “Paranoid”, το εξώφυλλο έμεινε ίδιο, κάτι που δε χαροποίησε ιδιαίτερα τους Black Sabbath. Παρά τη σύγχυση, η εικόνα πλέον είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του heavy metal, μια παράξενη αλλά ταιριαστή σύνοψη του σουρεαλιστικού κόσμου των Black Sabbath.
Οι Black Sabbath δεν δημιούργησαν απλώς ένα άλμπουμ – έθεσαν τα θεμέλια για ένα ολόκληρο μουσικό είδος. Ή αν προτιμάτε, τα ολοκλήρωσαν. Η επιρροή του “Paranoid” είναι εμφανής σε μπάντες όπως οι Metallica, Slayer και Iron Maiden, καθώς και στη grunge σκηνή της δεκαετίας του 1990. Ακόμα και τόσα χρόνια μετά την κυκλοφορία του, το “Paranoid” παραμένει ένα αξεπέραστο μουσικό επίτευγμα. Είναι ένα άλμπουμ που αποτυπώνει την εποχή του και ταυτόχρονα διευρύνει τα μουσικά όρια. Το “Paranoid” είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό άλμπουμ – είναι μια δήλωση.
Artist: Sober On Tuxedos
Album: Good Intentions
Label: Heaven Music
Release Date: 11/12/2020
Genre: Nu Metal, Metalcore
Artist: Black Sabbath