Το “Cube 2: Hypercube”, σε σκηνοθεσία Andrzej Sekuła και με την Kari Matchett στον ρόλο της Kate Filmore, είναι ένα σίκουελ τρόμου που παίρνει ρίσκα. Η ταινία κυκλοφόρησε το 2002 και δεν ακολουθεί πιστά την πεπατημένη του πρώτου φιλμ. Αντί για μηχανικές παγίδες και σκοτεινούς διαδρόμους, φέρνει μια νέα μορφή απειλής: τον τρόμο της αβεβαιότητας, του χρόνου που καταρρέει και μιας πραγματικότητας που δεν υπακούει σε κανόνες. Η αποδοχή της υπήρξε ανάμεικτη, και όχι άδικα. Όμως πίσω από τις ατέλειες, υπάρχει μια σπάνια απόπειρα: μια low-budget ταινία τρόμου που χρησιμοποιεί θεωρητικές ιδέες όχι για να εντυπωσιάσει, αλλά για να δημιουργήσει φόβο απέναντι στο ίδιο το άγνωστο.
Η πλοκή ξεκινά με γνώριμο τρόπο: μια ομάδα αγνώστων ξυπνά παγιδευμένη σε ένα σύστημα δωματίων, χωρίς καμία εξήγηση για το πώς βρέθηκε εκεί. Το περιβάλλον θυμίζει το πρώτο “Cube”, όμως εδώ κάτι έχει αλλάξει. Οι χώροι είναι φωτεινοί, λευκοί και απόλυτα συμμετρικοί. Οι βασικοί νόμοι της φυσικής ανατρέπονται. Ο χρόνος και η βαρύτητα μεταβάλλονται, ενώ οι χαρακτήρες συνειδητοποιούν σταδιακά ότι δεν κινούνται σε έναν απλό λαβύρινθο. Βρίσκονται μέσα σε μια υπερδομή που βασίζεται σε τέσσερις ή περισσότερες διαστάσεις.
Αφηρημένος τρόμος και κατάρρευση της λογικής
Αυτό που ξεχωρίζει ουσιαστικά το “Cube 2: Hypercube” είναι η επιλογή του να αφήσει πίσω τις μηχανικές παγίδες και να πειραματιστεί με αφηρημένους τύπους απειλής: χρονικά loops, αντιφατικές εκδοχές της πραγματικότητας, χωροχρονικές παραμορφώσεις και συγκρούσεις με εναλλακτικές εκδοχές των ίδιων προσώπων. Οι χαρακτήρες βρίσκονται σε καταστάσεις όπου η έννοια της αιτιότητας καταρρέει. Κάποιοι πεθαίνουν πριν καν εμφανιστούν. Άλλοι βλέπουν τον εαυτό τους να υπάρχει ταυτόχρονα σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Η ίδια η ύπαρξη μέσα στο cube μοιάζει περισσότερο με μαθηματική προβολή παρά με κάτι που έχει υλική υπόσταση.
Η ταινία καταπιάνεται με ορισμένες fringe επιστημονικές θεωρίες, χωρίς να βυθίζεται σε τεχνικούς όρους ή δυσνόητες εξηγήσεις. Ο υπερκύβος (tesseract) δεν εμφανίζεται ως διακοσμητικό στοιχείο. Αντιθέτως, καθορίζει τον χώρο, τη λογική και το πλαίσιο της δράσης. Η τέταρτη διάσταση δεν προσεγγίζεται ως εφέ ή φανταστικό τρικ, αλλά ως εμπειρία που κανένας χαρακτήρας δεν μπορεί να ερμηνεύσει με σαφήνεια. Το ίδιο ισχύει και για τους θεατές. Εκεί κρύβεται και η πιο τίμια πλευρά του Hypercube: δεν εξηγεί το ακατανόητο, αλλά δείχνει πώς μοιάζει όταν το ανθρώπινο μυαλό το συναντά.
Πέρα από τον υπερκύβο, η ταινία φέρνει στο προσκήνιο έννοιες όπως η χρονική διαστολή, οι πολλαπλές πραγματικότητες και η κβαντική παρατήρηση. Δεν επιχειρεί να εξηγήσει τίποτα σε βάθος, κάτι που φαίνεται σκόπιμο. Ωστόσο, σε κάθε σκηνή υποβόσκει η ιδέα ότι εξελίσσεται κάτι πιο σύνθετο. Ο χώρος θυμίζει λιγότερο λαβύρινθο και περισσότερο πειραματικό περιβάλλον. Σαν να παρακολουθούμε ένα εργαστήριο, όπου δοκιμάζονται οι κανόνες της φυσικής. Οι διάλογοι μένουν απλοί και κατανοητοί. Παράλληλα, οι εμπειρίες των χαρακτήρων δείχνουν πόσο εύκολα η ανθρώπινη σκέψη καταρρέει όταν χάνει τις σταθερές της.
Το “Cube 2: Hypercube” έχει αρκετές αδυναμίες. Οι χαρακτήρες παραμένουν επίπεδοι, τα εφέ δείχνουν πια ξεπερασμένα και ο ρυθμός δυσκολεύεται να κρατηθεί σταθερός. Παρ’ όλα αυτά, η ταινία κρατά μια ξεκάθαρη αξία. Μέσα στη σύντομη διάρκειά της, δοκιμάζει να φανταστεί πώς μοιάζει η παγίδευση σε ένα σύστημα λογικής που υπερβαίνει το ανθρώπινο μέτρο. Αντί να επενδύσει στο συναίσθημα ή στην ταύτιση, στρέφει την προσοχή στον παρατηρητή. Του ζητά να σταθεί ψύχραιμος απέναντι στη διάλυση της σκέψης και της κανονικότητας.
Αξίζει να τη δει κανείς επειδή πρόκειται για μια σπάνια περίπτωση. Ελάχιστες b-movie παραγωγές επιχειρούν να προσεγγίσουν θεωρίες όπως η πολυδιάστατη τοπολογία, η υπερσυμμετρία ή η χρονική αναδίπλωση. Το Hypercube χειρίζεται τέτοιες έννοιες με τρόπο που αποφεύγει τις εξηγήσεις και διατηρεί το μυστήριο. Η ταινία προτείνει έναν αφηρημένο χώρο, όπου η αβεβαιότητα κυριαρχεί. Ο θεατής καλείται να παραμείνει μέσα σε αυτή την ασάφεια και να την αντέξει χωρίς στηρίγματα. Κανείς δεν θα το χαρακτήριζε αριστούργημα. Ωστόσο, πρόκειται για μία από τις πιο τολμηρές sci-fi ταινίες της κατηγορίας της. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο αξίζει μια δεύτερη και πιο προσεκτική ματιά.