Υπάρχουν κάποιες ταινίες που δεν έγιναν ποτέ για να αγαπηθούν από τους κριτικούς. Υπάρχουν άλλες που φτιάχτηκαν με τις καλύτερες προθέσεις, αλλά το αποτέλεσμα απέχει δραματικά από το όραμα των δημιουργών. Και υπάρχει και το Kazaam. Η οικογενειακή κωμωδία όπου ο Shaquille O’Neal, στο απόγειο της φήμης του, υποδύεται ένα τζίνι που ζει σε… ηχείο. Είναι μια ταινία που έχει καταγραφεί στη συλλογική μνήμη όχι για την ποιότητά της, αλλά γιατί αντιπροσωπεύει κάτι μεγαλύτερο: την προσπάθεια του Hollywood να κεφαλαιοποιήσει το σταρ power ενός αθλητή και να τον μετατρέψει σε pop icon.
Κανείς δεν μπήκε στο σινεμά για να δει το Kazaam περιμένοντας αριστούργημα.
Το Kazaam δεν ήταν η πρώτη φορά που ένας αθλητής πέρασε στη μεγάλη οθόνη. Από τον Jim Brown και τον Kareem Abdul-Jabbar μέχρι τον Hulk Hogan και τον Dennis Rodman, το Hollywood πάντα προσπαθούσε να μεταφράσει τη σωματικότητα και το attitude του αθλητισμού σε κινηματογραφικούς ρόλους. Ο Shaquille O’Neal, ωστόσο, ήταν κάτι ξεχωριστό. Ήταν ήδη σούπερ σταρ στο NBA, είχε κυκλοφορήσει hip-hop άλμπουμ, και διέθετε αυτή την ιδιόμορφη “larger-than-life” προσωπικότητα, που τον έκανε συμπαθή ακόμα και στους μη μπασκετικούς.
Στο Kazaam, ο Shaq παίζει ένα πνεύμα που εμφανίζεται μπροστά σε έναν έφηβο και του προσφέρει τρεις ευχές. Το τζίνι φορά χρυσές αλυσίδες, μιλάει σε ρίμες, κάνει beatbox και οδηγεί BMX. Η ταινία προσπαθεί να συνδυάσει hip-hop κουλτούρα, fantasy αφήγηση και οικογενειακά ηθικά διδάγματα, με το τελικό αποτέλεσμα να δείχνει αμήχανο, καθώς προσπαθούσε να συνδυάσει διαφορετικά ύφη χωρίς συνοχή ή σαφή προσανατολισμό.
Κανείς δεν μπήκε στο σινεμά για να δει το Kazaam περιμένοντας αριστούργημα. Όμως το κοινό δεν ήταν έτοιμο για το πόσο παράξενη και δυσλειτουργική θα ήταν τελικά αυτή η ταινία. Το σενάριο είναι γεμάτο “τρύπες”, οι ατάκες του Shaq φαίνονται αυτοσχεδιασμένες και το CGI είναι απομεινάρι κακής τηλεοπτικής παραγωγής. Η κριτική ήταν ανελέητη. Η ταινία έλαβε μόλις 5% στο Rotten Tomatoes και το box office έμεινε παγωμένο όπως και το βλέμμα πολλών θεατών κατά την προβολή της.
Ο Shaquille O’Neal δεν ήταν ο βασικός λόγος που το Kazaam δεν πέτυχε.
Όμως η pop κουλτούρα έχει παράξενους τρόπους να αγκαλιάζει τέτοιου τύπου αποτυχίες. Το Kazaam έγινε cult με την πάροδο του χρόνου. Οι νέες γενιές το ανακάλυψαν μέσω VHS, μεταμεσονύκτιων προβολών ή μέσα από memes. Σε μια εποχή που οι παραγωγές της Disney κυριαρχούσαν με polished ιστορίες και σαφή δομή, το Kazaam ήταν η περίεργη ανάμνηση που αρχικά όλοι προσπέρασαν, αλλά με τον καιρό απέκτησε τη δική της ξεχωριστή θέση.
Ο Shaquille O’Neal δεν ήταν ο βασικός λόγος που το Kazaam δεν πέτυχε. Αν μη τι άλλο, είναι ο μόνος που μοιάζει να διασκεδάζει πραγματικά. Η αβίαστη παρουσία του, η χαλαρότητα και το χιούμορ του ενέπνευσαν την ίδια την παραγωγή. Ήταν μια εποχή που ο Shaq ήταν παντού: στο NBA, στο MTV, στη μουσική σκηνή. Το Hollywood θεώρησε ότι αν τον βάλει να “ράπαρει” ντυμένος σαν τζίνι, το οικογενειακό κοινό θα ανταποκριθεί. Δεν ανταποκρίθηκε. Ίσως γιατί το φιλμ έπεσε σε μια μεταβατική περίοδο, όπου το κοινό απαιτούσε πιο ουσιαστικές και σοβαρές παιδικές αφηγήσεις. Το Kazaam φάνηκε παλιομοδίτικο ακόμα και για τα ’90s.
Ένα από τα πιο περίεργα φαινόμενα που συνδέονται με το Kazaam είναι το λεγόμενο “Mandela Effect” γύρω από μια ανύπαρκτη ταινία με τίτλο Shazaam, με πρωταγωνιστή τον κωμικό Sinbad ως τζίνι. Χιλιάδες άνθρωποι ορκίζονται πως είδαν αυτή την ταινία στα ’90s, όμως αυτή δεν υπάρχει. Το Kazaam θεωρείται η αιτία αυτής της μαζικής ψευδαίσθησης. Αυτή η παράπλευρη μυθολογία ενίσχυσε ακόμα περισσότερο το cult status του φιλμ, καθώς το περιέβαλε με έναν μανδύα διαδικτυακού μυστηρίου.
To Kazaam υπάρχει ως απομεινάρι μιας εποχής όπου το Hollywood προσπαθούσε να βρει νέους ήρωες.
Κανείς δεν ζητά reboot του Kazaam. Κανείς δεν το περιλαμβάνει σε λίστες με τις καλύτερες οικογενειακές ταινίες. Όμως είναι μια cult στιγμή που συνδέει μια συγκεκριμένη γενιά με την παιδική της αθωότητα. Είναι το είδος της ταινίας που βλέπεις πια με φίλους, με ποπ κορν και ειρωνικά σχόλια, ανακαλύπτοντας πόσο απολαυστικό μπορεί να είναι ένα κινηματογραφικό ατύχημα όταν δεν παίρνει τον εαυτό του στα σοβαρά.
Ο Shaquille O’Neal συνέχισε να παίζει (με μικρές κινηματογραφικές διακοπές, όπως το εξίσου αποτυχημένο Steel), και σήμερα θεωρείται ένας από τους πιο συμπαθείς ανθρώπους στην παγκόσμια showbiz. Το Kazaam, από την άλλη, υπάρχει σαν ετερόκλητο απομεινάρι μιας εποχής όπου το Hollywood προσπαθούσε να βρει νέους ήρωες στα πιο απρόβλεπτα πρόσωπα. Και απέτυχε θεαματικά. Ή μήπως όχι;