Το Midnight Express προβάλει το White Dog το Σάββατο 02 Μαρτίου 2024, στην Αίθουσα 2 του Cinobo Όπερα.
Το «White Dog» είναι μια από τις τελευταίες δημιουργίες στην καριέρα του σπουδαίου, υποτιμημένου Αμερικανού σκηνοθέτη Samuel Fuller. Ταυτόχρονα είναι και μια από τις καλύτερές του. Είχε ξεκινήσει την καριέρα του πίσω από την κάμερα στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Πάντα έβαζε την υπογραφή του σε μια σειρά αντισυμβατικών δημιουργιών γυρισμένων στα πλαίσια της χολιγουντιανής βιομηχανίας. Ο Fuller υπήρξε ένας από εκείνους τους κινηματογραφιστές οι οποίοι μπορούσαν να μεταπηδούν με χαρακτηριστική άνεση από είδος σε είδος. Γουέστερν, πολεμικές ταινίες, κοινωνικά δράματα, φιλμ – νουάρ, εξωτικές περιπέτειες και ψυχολογικά θρίλερ. Αυτά είναι τα είδη που κοσμούν την εκλεκτή φιλμογραφία ενός δημιουργού που αξίζει να ανακαλύψετε.
Έχοντας μόλις ολοκληρώσει, μετά από χρόνια προσπαθειών, το passion project του, «The Big Red One» (1980) με τον Lee Marvin, ο Fuller έβαλε μπρος μια από τις πιο αναπάντεχες δουλειές του. Το «White Dog», αφηγείται την ιστορία ενός φαινομενικά πανέμορφου και αγαπησιάρικου Γερμανικού Ποιμενικού. Στην πραγματικότητα, όμως, έχει εκπαιδευτεί από ρατσιστές προκειμένου να επιτίθεται και να σκοτώνει Αφρο – Αμερικανούς. Στην πορεία το σκυλί διασταυρωθεί με την Julie (Kristy McNichol), μια νεαρή ηθοποιό του Χόλιγουντ. Η Julie θα βρει τραυματισμένο το σκυλί και θα αναλάβει να το περιθάλψει, ξεκινώντας τη διαδικασία «αναπρογραμματισμού» του.
Μέσα από την παραπάνω ιστορία, ο Sam Fuller διατυπώνει ένα ξεκάθαρο πολιτικό σχόλιο πάνω στο ρατσισμό, τον ολοκληρωτισμό και τη βία. Πολύ εύκολα ο σκύλος που ανάγεται σε πρωταγωνιστή του φιλμ θα μπορούσε να αντικατασταθεί από άνθρωπο. Ο Fuller εξερευνά πώς είναι δυνατό ένα πλάσμα, το οποίο δείχνει τόσο φιλήσυχο και ήρεμο, να μετατραπεί σε στυγνό δολοφόνο εξαιτίας της «εκπαίδευσης» που λαμβάνει από ορισμένους επιτήδειους. Θέλουν να το χρησιμοποιήσουν για να εξυπηρετήσουν τους σκοτεινούς σκοπούς τους.
Άλλωστε, πώς αλλιώς βρίσκουν λαϊκό έρεισμα τερατώδεις ιδεολογίες όπως ο φασισμός, αν όχι μέσα από την εκμετάλλευση και την ικανοποίηση βασικών αναγκών των λιγότερο προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων. Μέσω του λαϊκισμού και της δημαγωγίας, τα υπάκουα, πιστά «σκυλιά» μετατρέπονται σε θηρία πρόθυμα να σκοτώσουν και να σκοτωθούν.
Από την άλλη, ο Αμερικανός δημιουργός θέτει ένα ερώτημα που κάνει την ταινία του να συγγενεύει θεματολογικά με το εμβληματικό «A Clockwork Orange» (1971) του Stanley Kubrick. Κατά πόσον ένας άνθρωπος στον οποίο η βία και η κακομεταχείριση του άλλου έχει γίνει συνήθεια, μπορεί να «αναπρογραμματιστεί»; Να μάθει να αντιμετωπίζει τους συνανθρώπους του εκ νέου σαν ίσος προς ίσον, δίχως να υποστεί λοβοτομή και να απωλέσει την προσωπικότητά του; Και, εν τέλει, τι θέλουμε σαν κοινωνία; Την απόλυτη ομοιογένεια, που ενδεχομένως θα μας εξασφαλίσει κοινωνική γαλήνη και ηρεμία, ή ένα πληθωρικό κοινωνικό σύνολο, στο οποίο εντούτοις δύναται να αναπτυχθεί το αυγό του φασιστικού φιδιού;
Όλα αυτά, ο Fuller τα φέρνει στην οθόνη μας με τη χαρακτηριστική του αφηγηματική οικονομία. Η ταινία διαρκεί μόλις 90 λεπτά, όσα ακριβώς χρειάζεται δηλαδή ο σκηνοθέτης προκειμένου να αναπτύξει το θέμα και τους χαρακτήρες του. Να οδηγήσει το κοινό εκεί που ο ίδιος επιθυμεί και να αφηγηθεί με μεστό, στακάτο τρόπο την ιστορία του.
Ο Fuller ήταν ανέκαθεν μάστορας της αφήγησης και στις ταινίες του δε βρίσκεις στιγμές «λίπους» όσο κι αν ψάξεις. Ακόμα κι αν δεν είσαι λάτρης ταινιών όπως το «I Shot Jesse James» (1949), το «Pickup on South Street» (1953), το «House of Bamboo» (1955), το «Run of the Arrow» (1957) και άλλες (που θα ‘πρεπε να είσαι), το γεγονός ότι σε αυτές δεν υπάρχει ούτε μια περιττή στιγμή αποτελεί στοιχείο άξιο θαυμασμού.
Το Midnight Express μας δίνει τη σπάνια ευκαιρία να απολαύσουμε στη μεγάλη οθόνη μια υποτιμημένη, αλλά πολύ σημαντική ταινία. Εδώ που τα λέμε, o Fuller θα έπρεπε να μνημονεύεται πιο συχνά ανάμεσα στους μεγάλους της Έβδομης Τέχνης. Κάποτε, ο Fuller είχε πει (και παραφράζουμε): «Αν ένα σενάριο δε σε πορώνει από την πρώτη σελίδα, μην το γυρίσεις το αναθεματισμένο». Το «White Dog» είναι μια ταινία που θα σας καθηλώσει από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό. Ειδικά εάν το παρακολουθήσετε στη μεγάλη οθόνη.