Ο Vito Corleone είναι ένας από τους πιο εμβληματικούς χαρακτήρες στην ιστορία του κινηματογράφου. Συμβολίζει την έννοια της εξουσίας που κερδίζεται όχι μόνο με δύναμη, αλλά και με σεβασμό, στρατηγική και οικογενειακή αφοσίωση. Στο “The Godfather”, ο Marlon Brando καθόρισε το ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος στο απόγειο της ισχύος του. Στο “The Godfather Part II”, όμως, ο Robert De Niro μας ταξιδεύει πίσω στις ρίζες του, αποκαλύπτοντας τον δρόμο που οδήγησε έναν νεαρό μετανάστη να γίνει ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης μιας ολόκληρης «οικογένειας».
Η άνοδος του Vito Corleone παρουσιάζεται ως σταδιακή πορεία, σχεδόν αναπόφευκτη.
Η είσοδος του Robert De Niro στο “The Godfather Part II” δεν ήταν απλώς ένα ακόμη βήμα στην καριέρα του. Ήταν ένα ρίσκο που θα μπορούσε να τον εκτοξεύσει ή να τον συντρίψει. Η κινηματογραφική μνήμη του κοινού ήταν φρέσκια και η σύγκριση αναπόφευκτη. Αν ο De Niro προσπαθούσε να μιμηθεί, θα βυθιζόταν στην σκιά του θρυλικού Brando. Αν απομακρυνόταν πολύ, θα ρίσκαρε να “παίξει” με τη συνέχεια της ιστορίας. Η λύση του: να κρατήσει τα βασικά στοιχεία του χαρακτήρα και να τα επανασυνθέσει σε μια ερμηνεία που ισορροπεί ανάμεσα στον σεβασμό του υλικού και την πρωτοτυπία.
Η αφήγηση του Part II μας ταξιδεύει στις απαρχές της ζωής του Vito, από την τραγική απώλεια της οικογένειάς του στη Σικελία μέχρι τη μετανάστευσή του στη Νέα Υόρκη. Ο De Niro δίνει υπόσταση σε έναν χαρακτήρα που διαμορφώνεται από τη φτώχεια και την ανάγκη προστασίας των δικών του. Η άνοδος του παρουσιάζεται ως σταδιακή πορεία, σχεδόν αναπόφευκτη. Κάθε απόφαση, κάθε μικρή πράξη αποκαλύπτει μια αυξανόμενη αίσθηση ευθύνης, αλλά και την ικανότητα να αναγνωρίζει ευκαιρίες εκεί που άλλοι βλέπουν μόνο εμπόδια.
Η μεταμόρφωση του De Niro ξεκινά από τη φωνή και τη γλώσσα. Δούλεψε εντατικά για να μιλήσει ιταλικά με σικελική προφορά, ώστε να αποδώσει την αυθεντικότητα του νεαρού Vito. Η απόφαση να περιορίσει τον διάλογο ήταν καθοριστική. Στις περισσότερες σκηνές, η αφήγηση περνά μέσα από το βλέμμα, τη στάση σώματος και τις μικρές κινήσεις. Αυτός ο Vito δεν είναι ακόμα ο απόλυτος άρχοντας του εγκλήματος. Είναι ένας άνθρωπος που μαθαίνει να επιβιώνει, να σχεδιάζει και να κερδίζει σεβασμό χωρίς να προκαλεί θόρυβο.
Ενώ ο Michael βυθίζεται στη μοναξιά και την παράνοια, ο Vito του De Niro χτίζει γέφυρες και ενώνει ανθρώπους γύρω του.
Η δύναμη της ερμηνείας του βρίσκεται στη σιωπή. Ο De Niro δεν χρειάζεται υπερβολές για να δημιουργήσει ένταση. Στη σκηνή όπου σκοτώνει τον Don Fanucci, η κίνηση είναι ακριβής, χωρίς περιττή θεατρικότητα. Είναι η στιγμή που ο νεαρός Vito περνά το αόρατο όριο και γίνεται αυτό που θα γνωρίσουμε στο μέλλον: ένας άνθρωπος που δεν ζητά εξουσία, αλλά την ασκεί όταν κρίνει πως είναι απαραίτητο.
Η σύγκριση με τον Michael Corleone, τον οποίο υποδύεται ο Al Pacino στο ίδιο φιλμ, αναδεικνύει ακόμη περισσότερο τη δεξιοτεχνία του De Niro. Ενώ ο Michael βυθίζεται στη μοναξιά και την παράνοια, ο Vito του De Niro χτίζει γέφυρες και ενώνει ανθρώπους γύρω του. Η αφηγηματική συμμετρία ανάμεσα στους δύο χαρακτήρες δημιουργεί ένα καθρέφτισμα εξουσίας: ο ένας την κληρονομεί και τη φθείρει, ο άλλος τη δημιουργεί από την αρχή και την καθιερώνει.
Η ερμηνεία αυτή είναι επίσης ένα μάθημα για το πώς ένας ηθοποιός μπορεί να αναλάβει έναν ήδη θρυλικό ρόλο και να τον αναγεννήσει. Ο De Niro δεν προσπάθησε να «παίξει τον Brando». Αντίθετα, έπλασε μια εκδοχή του Vito που έχει την ίδια ηθική βαρύτητα αλλά διαφορετική ενέργεια. Το νεανικό πρόσωπο, η ήρεμη φωνή, η σχεδόν ευγενική στάση κρύβουν έναν στρατηγό που βλέπει πέντε κινήσεις μπροστά. Αυτή η πολυεπίπεδη ερμηνεία είναι που του χάρισε το Όσκαρ Β’ Ανδρικού Ρόλου.
Στην ιστορία του κινηματογράφου, λίγες στιγμές έχουν καταφέρει να ενώσουν το παρελθόν και το παρόν με τόση δεξιοτεχνία.
Η συνεργασία με τον Francis Ford Coppola έπαιξε επίσης καθοριστικό ρόλο. Ο σκηνοθέτης έδωσε στον De Niro χώρο να διαμορφώσει τον χαρακτήρα του χωρίς να τον περιορίσει σε πιστή αντιγραφή. Η ερμηνευτική προσέγγιση του De Niro στο “The Godfather Part II” είναι μια εξερεύνηση του πώς οι συνθήκες ζωής, οι πολιτισμικές ρίζες και οι προσωπικές αξίες μπορούν να μετατρέψουν έναν άνθρωπο σε θρύλο.
51 χρόνια μετά την κυκλοφορία της ταινίας, η ερμηνεία του De Niro παραμένει υπόδειγμα για το πώς μπορεί ένας ηθοποιός να εισχωρήσει σε έναν ρόλο με βαθιά κινηματογραφική κληρονομιά και να τον ανανεώσει χωρίς να τον αλλοιώσει. Στην ιστορία του κινηματογράφου, λίγες στιγμές έχουν καταφέρει να ενώσουν το παρελθόν και το παρόν με τόση δεξιοτεχνία. Και ο νεαρός Vito του Robert De Niro είναι μία από αυτές.