Όταν το 1979 έκανε πρεμιέρα το “ALIEN” του Ridley Scott, κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος για την εμπειρία που θα ζούσε. Το ALIEN αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ταινίες τρόμου και επιστημονικής φαντασίας στην ιστορία του κινηματογράφου.
ALIEN (1979)
Η ιδέα για το ALIEN γεννήθηκε στο μυαλό του σεναριογράφου της, Dan O’Bannon, μετά από την κωμωδία επιστημονικής φαντασίας και τρόμου “DARK STAR” που πραγματοποίησε παρέα με τον John Carpenter. Η έμπνευση ήρθε όσο ακόμα σπούδαζαν στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια. Στο DARK STAR, το οποίο αποτελεί την πρώτη ταινία του μεγάλου σκηνοθέτη του φανταστικού, μπορούμε να δούμε τα βασικά στοιχεία που οδήγησαν στη δημιουργία του ALIEN. Οι πρωταγωνιστές/διαστημάνθρωποί μας δεν επιστήμονες, αλλά υπάλληλοι σε ένα εργατικό διαστημόπλοιο. Και το διαστημόπλοιο αυτό δέχεται επίθεση από μια άγνωστη, εξωγήινη μορφή ζωής.
Το DARK STAR ήταν μια πολύ χαμηλή παραγωγή. Ο δημιουργικός τρόπος, όμως, που χειρίστηκαν τα ειδικά εφέ και την ατμόσφαιρα εντυπωσίασε έναν από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες του ανεξάρτητου πειραματικού κινηματογράφου της εποχής, του Alejandro Jodorowsky. Εκείνη την περίοδο, ο Jodorowsky συγκέντρωνε παραγωγή και crew για μια κινηματογραφική μεταφορά του “DUNE” του Frank Herbert, μία προσπάθεια που, τελικά, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας, ο O’Bannon γνώρισε τον σπουδαίο καλλιτέχνη βιομηχανικού τρόμου, H.R. Giger. Ο Giger, μαζί με τον Γάλλο κομίστα Mœbius (Jean Giraud) είχαν αναλάβει το art design για το DUNE.
Όταν ο O’Bannon παρουσίασε την ιδέα του στην 20th Century-Fox, η εταιρία παραγωγής δεν είχε αυτοπεποίθηση για την επιτυχία μιας ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Ωστόσο, άλλαξαν γνώμη μετά την απρόσμενη επιτυχία του “STAR WARS”. Έπειτα από αρκετή αναζήτηση, τον ρόλο του σκηνοθέτη αναλαμβάνει ο Ridley Scott, του οποίου η δουλειά στο “The Duellists” (1977) είχε εντυπωσιάσει τους παραγωγούς.
Την παράσταση κλέβει το ίδιο το Alien: μια πολύ απόκοσμη και ρεαλιστική οντότητα, με μοναδικές βιολογικές λειτουργίες.
Ο Scott σκηνοθετεί την ταινία με μαεστρία. Από τα πρώτα πλάνα στο διάστημα η ταινία κάνει τον θεατή κομμάτι της. Ταυτιζόμαστε με τους πρωταγωνιστές της, οι οποίοι δεν είναι στερεοτυπικοί χαρακτήρες επιστημονικής φαντασίας αλλά, πραγματικοί άνθρωποι. Βρίσκονται απέναντι σε μια κατάσταση την οποία δεν ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν. Η πρωταγωνίστριά μας, Ripley (Sigourney Weaver) δίνει μια πραγματικά εμβληματική ερμηνεία. Αντιμετωπίζει τον εφιάλτη που βιώνει με δυναμισμό και αποφασιστικότητα. Δεν φοβάται να μας δείξει και την ευαλωτότητα που θα ένιωθε ο καθένας μπροστά σε κάτι τόσο φρικτό.
Ωστόσο, την παράσταση κλέβει το ίδιο το Alien. Πρόκειται για μια πολύ απόκοσμη, αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστική οντότητα, με μοναδικές βιολογικές λειτουργίες. Και αυτό νομίζω είναι κάτι που η ταινία αυτή τελειοποίησε. Μπορεί η καθιέρωσή του στο pop culture να το έχει κάνει κάπως λιγότερο τρομαχτικό. Όμως, όταν η ταινία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, κανένας δεν είχε ιδέα για το πώς λειτουργεί η βιολογία αυτού του πλάσματος. Για αυτό ακριβώς το λόγο έχει μείνει στην ιστορία και η σκηνή της τραπεζαρίας. Τότε, κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει αυτό που θα ακολουθούσε.
ALIENS (1986)
Πώς θα μπορούσε όμως κάποιος να επαναλάβει την επιτυχία της ταινίας σε ένα sequel; Πώς, αφού πλέον ξέρουμε πώς λειτουργεί αυτό το πλάσμα μπορούμε να το κάνουμε ξανά τρομαχτικό; Η απάντηση έρχεται 7 χρόνια μετά, από τον James Cameron στην πολυαγαπημένη συνέχεια “ALIENS”. Όπως φαίνεται και από τον τίτλο της ταινίας, ο τρόπος με τον οποίο ο Cameron κατάφερε να κάνει ξανά το τέρας τρομαχτικό ήταν η μέθοδος του πολλαπλασιασμού. Ο εξωγήινος μας δεν είναι πια μόνος του.
Οι space marines του ALIENS πρέπει να επισκεφθούν έναν πλανήτη γεμάτο με εκατοντάδες από αυτά τα πλάσματα, χωρίς όμως να έχουν ιδέα για το τι θα αντιμετωπίσουν. Η Ripley είναι η μόνη που έχει αντιμετωπίσει το επώνυμο τέρας. Με τρόμο βλέπει την υποτίμηση της κατάστασης από τους συνταξιδιώτες της.
Η απάντηση του Heinlein είναι να βάλει τους πρωταγωνιστές να αντιμετωπίσουν μια ακόμα μεγαλύτερη απειλή
Το slow burn που χρησιμοποιεί η πρώτη ταινία για να μας τρομάξει, αντικαθίσταται αυτή την φορά με ένταση και δράση. Ο Cameron ξέρει πολύ καλά ότι δεν μπορεί να επαναλάβει το τρόπο με τον οποίο μας τρόμαξε ο Scott. Καθώς πλέον γνωρίζουμε πώς μοιάζει και πώς λειτουργεί το τέρας μας. Επηρεασμένος από το βιβλίο “Starship Troopers” του Robert A. Heinlein, η απάντησή του είναι να βάλει τους πρωταγωνιστές να αντιμετωπίσουν μια ακόμα μεγαλύτερη απειλή. Παράλληλα, αξιοποιεί τη γνώση μας από την προηγούμενη ταινία για να ενισχύσει την ταύτισή μας με την Ripley.
Εμείς, όπως και εκείνη, γνωρίζουμε πόσο επικίνδυνη είναι η κατάσταση, κάτι που υποτιμάται συνεχώς από τους συμπρωταγωνιστές της στο πρώτο μισό της ταινίας. Η Weaver παραδίδει ακόμα μια εκπληκτική ερμηνεία, εξελίσσοντας τον χαρακτήρα πού άρχισε να χτίζει στο πρώτο ALIEN. Οι υπόλοιποι συμπρωταγωνιστές της είναι επίσης εξαιρετικοί, με highlight, κατά τη γνώμη μου, τον Lance Henriksen στο ρόλο του ρομπότ “Bishop” και του Bill Paxton στο ρόλο του πεζοναύτη Hudson.
ALIEN 3 (1992)
Η δεύτερη συνέχεια του ALIEN είναι το “ALIEN 3”. Σκηνοθετημένο από τον David Fincher, το “ALIEN 3” είναι μια προσπάθεια να επαναφέρει το ύφος της πρώτης ταινίας. Γίνονται αλλαγές στο design του πλάσματος, ώστε να φανεί και πάλι καινούριο. Η πλοκή εκτυλίσσεται σε ένα διαστημόπλοιο-φυλακή, όπου δεν υπάρχουν όπλα για την αντιμετώπιση της απειλής. Πρόκειται για μια σφιχτοδεμένη και καλοσκηνοθετημένη ταινία με πολύ δυνατές ερμηνείες, με προσεγμένη φωτογραφία και θεαματικά εφέ. Παρόλα αυτά, πιστεύω ότι πέφτει στην παγίδα που απέφυγε ο Cameron: να μας παρουσιάσει ως κάτι νέο και τρομαχτικό ένα τέρας που πλέον γνωρίζομουμε καλά.
ALIEN: Resurrection (1997)
Πρόκειται, με διαφορά, για την πιο αδύναμη της κλασσικής τετραλογίας
Πέντε χρόνια μετά, ο Jean-Pierre Jeunet μας προσφέρει την τρίτη συνέχεια της ταινίας. Το “ALIEN Resurrection”, προσπαθώντας να αποφύγει το λάθος του ALIEN 3, παρουσιάζει μια κομιξ-ίστικη απόδοση της ιδέας, με μπόλικη βία και δράση. Βρισκόμαστε 200 χρόνια στο μέλλον και ακολουθούμε ένα κλώνο της Ripley, που δημιουργήθηκε σε μια προσπάθεια να κλωνοποιήσουν τον εξωγήινο για να τον χρησιμοποιήσουν ως βιολογικό όπλο.
Πρόκειται, με διαφορά, για την πιο αδύναμη της κλασσικής τετραλογίας. Ωστόσο, παραμένει διασκεδαστική και δύσκολα θα κουράσει κάποιον.
Και οι τέσσερις αυτές ταινίες θα προβληθούν στο πλαίσιο του Midnight Express αυτό το Σαββατοκύριακο στο CINOBO Πατησίων. Είναι μια σπάνια ευκαιρία να δει κανείς στη μεγάλη οθόνη μια από τις σημαντικότερες σειρές επιστημονικής φαντασίας στην ιστορία του κινηματογράφου.