Τους πρώτους μήνες του 1991, οι Nirvana αναζητούσαν νέα δισκογραφική. Το τρίο από το Σιάτλ – ο Kurt Cobain, ο Krist Novoselic και ο νέος ντράμερ Dave Grohl – είχε ήδη ηχογραφήσει demo στα Smart Studios με τον παραγωγό Butch Vig, παρουσιάζοντας πρώιμες εκδοχές τραγουδιών όπως τα “Polly”, “Breed” και “Lithium”. Καθώς το ενδιαφέρον των δισκογραφικών μεγάλωνε, οι Nirvana υπέγραψαν τελικά με την Geffen Records. Έτσι, ξεκίνησαν τη δημιουργία του “Nevermind”, ενός άλμπουμ που θα άλλαζε ριζικά την εναλλακτική μουσική. Ανάμεσα στα τραγούδια που ηχογραφήθηκαν για το άλμπουμ ήταν και το “Come as You Are”, που σύντομα θα γινόταν ένα από τα πιο εμβληματικά τους.
Λίγο πριν οι Nirvana μπουν στα Sound City Studios στο Van Nuys της Καλιφόρνια, τον Μάιο του 1991, ο Butch Vig είχε ήδη δουλέψει με το υλικό τους. Όμως, μια τελευταία προσθήκη έφτασε σε πρόχειρο demo κασέτας: το “Come as You Are”. Με ένα περίεργο κιθαριστικό riff που οδηγούσε σε ένα γεμάτο ρεφρέν, το κομμάτι ξεχώριζε ως ένα από τα πιο μελωδικά του “Nevermind”. Σε αντίθεση με το θορυβώδες “Smells Like Teen Spirit”, ανέδειξε την ικανότητα των Nirvana να δημιουργούν έναν πιο εσωστρεφή ήχο.
Το riff, παιγμένο με το χαρακτηριστικό πετάλι chorus Small Clone της Electro-Harmonix, ήταν μεν απλό, αλλά αξέχαστο δε. Η φωνή του Cobain κινούνταν ανάμεσα σε μελαγχολικές μελωδίες και ένα δυναμικό ρεφρέν, ενισχύοντας τη γοητεία του τραγουδιού. Την ίδια στιγμή, το μπάσο του Krist Novoselic ακολουθούσε την κιθάρα, προσθέτοντας μια ρευστή αίσθηση που ερχόταν σε αντίθεση με την εκρηκτική ενέργεια του μεγαλύτερου μέρους του άλμπουμ.
Μια θεωρία θέλει το “Come as You Are” να αναφέρεται στη μάχη του Kurt Cobain με τον εθισμό στην ηρωίνη
Ο Cobain δεν συμπαθούσε ποτέ την υπερανάλυση των στίχων του, όμως το “Come as You Are” παραμένει ένα από τα πιο πολυσυζητημένα τραγούδια των Nirvana. Οι στίχοι του είναι γεμάτοι αντιφάσεις – «Come as you are, as you were, as I want you to be» – και αποτυπώνουν τα επαναλαμβανόμενα θέματα του Kurt Cobain γύρω από την ταυτότητα και τις κοινωνικές προσδοκίες.
Αυτές οι αντιθέσεις αποτυπώνουν και τις δικές του εσωτερικές συγκρούσεις. Από τη μία, επιθυμούσε την επιτυχία. Από την άλλη, το punk mindset του τον έκανε να απορρίπτει την εμπορευματοποίηση. Συχνά ένιωθε παρείσακτος, παλεύοντας τόσο με τους προσωπικούς του δαίμονες όσο και με την πίεση της δημοσιότητας. Οι αντικρουόμενες φράσεις του τραγουδιού συμπυκνώνουν αυτή την ένταση ανάμεσα στα θέλω του και τις απαιτήσεις των γύρω του. Μια σύγκρουση που χαρακτήρισε τη μουσική των Nirvana και τη δική του καλλιτεχνική ταυτότητα. Ατάκες όπως «Take your time, hurry up, the choice is yours, don’t be late» ενισχύουν αυτή την αντίφαση, αφήνοντας ανοιχτό το πεδίο για πολλαπλές ερμηνείες.
Μια ευρέως διαδεδομένη θεωρία λέει ότι το τραγούδι αναφέρεται στη μάχη του Cobain με τον εθισμό στην ηρωίνη, που είχε ήδη ξεκινήσει πριν το “Nevermind”. Ο στίχος «Come doused in mud, soaked in bleach» συχνά συνδέεται με μια καμπάνια του Σιάτλ, η οποία προέτρεπε τους χρήστες να καθαρίζουν τις βελόνες τους με χλωρίνη για να αποτρέψουν τη μετάδοση του HIV. Άλλοι βλέπουν το κομμάτι ως έναν ύμνο στη συμμετοχικότητα. Ο Kurt Cobain φαίνεται να προτρέπει τους ακροατές να αποδεχτούν τον πραγματικό τους εαυτό, χωρίς φόβο για την κριτική των άλλων.
Ακόμα πριν κυκλοφορήσει, το “Come as You Are” είχε δημιουργήσει ανησυχίες στους Nirvana
Ο παραγωγός του τραγουδιού, Butch Vig, έδωσε μια πιο απλή ερμηνεία: «Νομίζω ότι το κομμάτι μιλάει για την αποδοχή και τους απροσάρμοστους. Είσαι κουλ, όσο μπερδεμένος κι αν νιώθεις». Αυτό το συναίσθημα ταίριαζε απόλυτα με την προσωπικότητα του Cobain. Ήταν ένας outsider που κατάφερε να αγγίξει αμέτρητους ανθρώπους που αισθάνονταν αποξενωμένοι από την mainstream κουλτούρα.
Ακόμα πριν κυκλοφορήσει, το “Come as You Are” είχε δημιουργήσει ανησυχίες στους Nirvana. Ο Cobain ήταν επιφυλακτικός λόγω της ομοιότητάς του με το “Eighties”, ένα τραγούδι του 1985 από τους Killing Joke. Οι δύο συνθέσεις είχαν ξεκάθαρες ομοιότητες, καθώς και τα δύο βασίζονταν σε ένα παρόμοιο riff. Παρόλα αυτά, το μάνατζμεντ των Nirvana απέρριψε τις ανησυχίες του Cobain. Θεωρούσαν ότι το “Come as You Are” είχε μεγαλύτερες εμπορικές δυνατότητες από άλλα υποψήφια κομμάτια, όπως το “In Bloom”.
Οι Killing Joke τελικά αντιλήφθηκαν την ομοιότητα και σκέφτηκαν να κινηθούν νομικά. Συμβουλεύτηκαν μουσικολόγους και έστειλαν νομικά έγγραφα στην ομάδα των Nirvana. Αν και η υπόθεση δεν έφτασε ποτέ στα δικαστήρια, προκάλεσε ανησυχίες στο συγκρότημα για την πρωτοτυπία των συνθέσεών του. Ο Cobain, που συχνά αμφισβητούσε τον εαυτό του, φαίνεται πως έγινε πιο προσεκτικός με τις μουσικές του δομές στο μέλλον.
Παρά την αρχική ένταση, Nirvana και Killing Joke συμφιλιώθηκαν. Μετά τον θάνατο του Kurt Cobain το 1994, οι Killing Joke αποφάσισαν να αφήσουν την υπόθεση πίσω τους. Χρόνια αργότερα, ο Dave Grohl συνεργάστηκε μαζί τους, παίζοντας ντραμς στο άλμπουμ “Killing Joke” του 2003, επισφραγίζοντας τη συμφιλίωση με έναν πιο δημιουργικό τρόπο.
Αν και δεν προκάλεσε είχε τον σεισμό του του “Smells Like Teen Spirit”, το “Come as You Are” εδραίωσε τη θέση των Nirvana στο mainstream rock
Ενδιαφέρον έχει και η προέλευση του “Eighties”, η οποία αμφισβητήθηκε αρκετές φορές. Το τραγούδι είχε ομοιότητες με το “Life Goes On” των The Damned, που κυκλοφόρησε το 1982. Το ζήτημα έγινε ακόμα πιο περίπλοκο όταν ήρθε στο φως ένα λιγότερο γνωστό κομμάτι. Tο “22 Faces” των Garden of Delight, που χρησιμοποιούσε το ίδιο riff. Αν πάμε ακόμα πιο πίσω, το “Baby Come Back” των The Equals από το 1966 παρουσίαζε παρόμοια μελωδική δομή.
Το “Come as You Are” προοριζόταν αρχικά για lead single του “Nevermind”, όμως το “Smells Like Teen Spirit” το επισκίασε, εξελίσσοντάς το σε πολιτιστικό φαινόμενο. Τελικά, το “Come as You Are” κυκλοφόρησε ως single τον Μάρτιο του 1992 και σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Μπήκε στο Billboard Hot 100 και έφτασε στο Top 10 του Ηνωμένου Βασιλείου. Αν και δεν προκάλεσε είχε τον σεισμό του του “Teen Spirit”, εδραίωσε τη θέση των Nirvana στο mainstream rock.
Το μουσικό βίντεο, σε σκηνοθεσία του Kevin Kerslake, ανέδειξε τη σουρεαλιστική και φευγαλέα αίσθηση του τραγουδιού. Με υδάτινα, παραμορφωμένα εφέ, έδειχνε τον Cobain να αιωρείται από έναν πολυέλαιο, ενώ παράλληλα εμφανίζονταν εικόνες από διαιρούμενα κύτταρα και ένα μωρό που κολυμπούσε – μια ξεκάθαρη αναφορά στο εξώφυλλο του “Nevermind”.
Ο στίχος «I swear that I don‘t have a gun» απέκτησε μια ανατριχιαστική σημασία μετά την αυτοκτονία του Cobain το 1994. Με τα χρόνια, πολλοί συζήτησαν τη σημασία του, συχνά βλέποντάς τον ως ειρωνική ή ακόμα και τραγική πρόβλεψη της μοίρας του. Κάποιοι πιστεύουν ότι η φράση αντανακλούσε τη εσωτερική συνεχή πάλη του Kurt Cobain. Άλλοι θεωρούν πως ήταν απλώς ακόμα μια χρήση αντιφατικών εικόνων, κάτι που χαρακτήριζε τη στιχουργική του. Ο ίδιος δεν σχολίασε ποτέ άμεσα το νόημά της. Ωστόσο, η γενικότερη προσέγγισή του στη σύνθεση τραγουδιών δείχνει ότι έδινε μεγαλύτερη έμφαση στο συναίσθημα και τη μελωδία παρά σε συγκεκριμένα μηνύματα.
Παρά το ανοιχτό του νόημα, το “Come as You Are” παραμένει ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια των Nirvana
Αν και μάλλον δεν είχε γραφτεί ως προμήνυμα, η φράση έγινε ένα από τα πολλά στιχουργικά αποσπάσματα μέσα από τα οποία οι οπαδοί προσπάθησαν να κατανοήσουν το ταραγμένο μυαλό του Cobain. Μετά τον θάνατό του, τα τραγούδια των Nirvana -ιδιαίτερα το “Come as You Are”- άρχισαν να ερμηνεύονται μέσα από το πρίσμα της θλίψης.
Παρά το ανοιχτό του νόημα, το “Come as You Are” παραμένει ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια των Nirvana. Η επιρροή του διαπερνά γενιές, εμφανίζεται σε ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και ακόμα και σε πολιτικά κινήματα που προωθούν τον αντικομφορμισμό. Το 2005, η γενέτειρα του Cobain, το Aberdeen της Ουάσιγκτον, το τίμησε με μια πινακίδα που γράφει: «Welcome to Aberdeen. Come as you are». Ένα ξεκάθαρο φόρο τιμής στον Kurt Cobain, αλλά και μια διαρκής υπενθύμιση του μηνύματος του τραγουδιού: αποδοχή και αυτοδιάθεση.