Ήδη από τον προηγούμενο μήνα, με την κυκλοφορία του trailer της σειράς ντοκιμαντέρ «Βασίλισσα Κλεοπάτρα», η πλατφόρμα του Netflix φαίνεται να είναι έτοιμη για όλα, αφού ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από πολλές κοινότητες ανά τον κόσμο. Αποκορύφωμα αποτέλεσε η απάντηση του Υπουργείου Τουρισμού και Μνημείων της Αιγύπτου, που θεωρεί ότι το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει παραποιημένα στοιχεία σχετικά με την ιστορία της. Ο δικηγόρος, Mahmoud Αl-Semary, έκανε μήνυση στην πλατφόρμα απαιτώντας μάλιστα την ολοκληρωτική παύση της λειτουργίας της στην χώρα. Ο λόγος δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι η πρωταγωνίστρια που υποδύεται την Κλεοπάτρα (Adele James) είναι μαύρη, γεγονός που υποστηρίζεται ως εξαιρετικά πιθανό από τους συμμετέχοντες ιστορικούς. (Shelley P. Haley, Debora Heard, Islam Issa, Colleen Darnell, Sally-Ann Ashton, Jacquelyn Williamson)
Η δημιουργός, Jada Pinkett Smith, παρουσιάζει την ιστορία της ξακουστής Κλεοπάτρας Ζ’, της τελευταίας Κλεοπάτρας που κυβέρνησε την Αίγυπτο, προτού προσαρτηθεί στη Ρωμαϊκή Aυτοκρατορία. Ήταν γόνος της γενιάς των Πτολεμαίων, που προέρχονταν από τη Μακεδονία και κατέφθασαν στην Αίγυπτο κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλέξανδρου ενάντια στους Πέρσες. Κυβέρνησαν από το 323 π.Χ. ως το 30 π.Χ., όταν και αυτοκτόνησε η Κλεοπάτρα, ούσα απρόθυμη να εξευτελιστεί και να εκτελεστεί από τον Οκταβιανό (James Marlowe).
Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, η Κλεοπάτρα Ζ’ ήταν η δεύτερη και πιο αγαπημένη κόρη του Πτολεμαίου ΙΒ΄, πολύ μορφωμένη, επιστήμονας και γλωσσολόγος. Η καταγωγή της μητέρας της, καθώς και της γιαγιάς της από την πλευρά του πατέρα της, δεν είναι γνωστές. Υπάρχουν κάποιες έρευνες και θεωρίες που τις θέλουν να είναι Αιγύπτιες.
Η Κλεοπάτρα ψάχνει τρόπους είτε να δολοφονήσει τα αδέρφια της, που προσπαθούν να σφετεριστούν το θρόνο
Η Κλεοπάτρα έμαθε την Αιγυπτιακή γλώσσα και ενθάρρυνε την πρακτική της Αιγυπτιακής θρησκείας, θέλοντας να παρουσιάσει τον εαυτό της ως Αιγύπτια. Επίσης, φαίνεται να υπήρχαν διαφορετικά φύλα εκείνη την εποχή και μια ποικιλία στα χρώματα του δέρματος των ανθρώπων, από μαύρο έως ανοιχτό καφέ, όπως και στους σημερινούς Αφρικανικούς λαούς. Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η Κλεοπάτρα ήταν μαύρη, εξού και η επιλογή μιας μαύρης Αφροαμερικανής ηθοποιού για τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Η σειρά εστιάζει κυρίως στον αγώνα της να εξασφαλίσει τον θρόνο αποκλειστικά για αυτήν από τη στιγμή του θανάτου του πατέρα της, καθώς και στις προσπάθειές της να κερδίσει την ανεξαρτησία της Αιγύπτου από τη Ρώμη. Από το ένα επεισόδιο στο άλλο, η Κλεοπάτρα ψάχνει τρόπους είτε να δολοφονήσει τα αδέρφια της, που προσπαθούν να σφετεριστούν το θρόνο, είτε να διαπραγματευτεί με τους άρχοντες της Ρώμης, τον Ιούλιο Καίσαρα (John Partridge) ή τον Μάρκο Αντώνιο (Craig Russell). Παρουσιάζεται ως μια γυναίκα θελκτική, που συνάπτει ερωτικές σχέσεις μαζί τους, φέρνει στη ζωή τους απογόνους τους και προσπαθεί να διασφαλίσει ότι θα αναγνωριστούν ως δικαιωματικοί διάδοχοι, όχι μόνο του Αιγυπτιακού αλλά και του Ρωμαϊκού θρόνου.
Παρακολουθώντας τη σειρά, δίνεται η εντύπωση ότι η δημιουργός προσπαθεί να να ενδυναμώσει τη γυναικεία υπόσταση. Γίνεται μία αναφορά σχετικά με την πιο απελευθερωμένη θέση της γυναίκας στην Αίγυπτο. Ειδικά σε σχέση με την πιο συντηρητική στάση της Ρώμης. Η ίδια η Κλεοπάτρα, λένε, είχε δύο πολύ σημαντικές γυναίκες συμβούλους (Andira Crichlow & Laya Lewis) που, ενώ εμφανίζονται διαρκώς στη σειρά, τελικά δε φαίνεται να κάνουν οτιδήποτε άλλο πέρα από το να την υπηρετούν.
Το ντοκιμαντέρ αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες, που το ίδιο θέτει.
Παράλληλα, οι ιστορικοί, που συνεντευξιάζονται στο ντοκιμαντέρ, επιμένουν και στις υπόλοιπες θαυμαστές ποιότητες της Κλεοπάτρας. Μιλάνε συνεχώς για την ρωμαϊκή προπαγάνδα εναντίον της, που την ήθελε να είναι απλώς μια «μάγισσα». Ωστόσο, το ντοκιμαντέρ αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες, που το ίδιο θέτει. Η Κλεοπάτρα δε φαίνεται να είναι κάτι παραπάνω από μια θνητή γυναίκα, που αναζητά δύναμη μέσα από τους εραστές της. Ενώ γίνεται λόγος για τις διπλωματικές και στρατηγικές της ικανότητες, το μόνο που βλέπουμε σε αυτήν είναι να γοητεύει δύο άντρες που βρίσκονται σε θέση εξουσίας και τελικώς να χάνει μια καθοριστική – για τη μοίρα του βασιλείου της – μάχη στο Άκτιο.
Εμμένει να υποστηρίζει έναν σύντροφο, που φαίνεται να την οδηγεί σε πολιτική καταστροφή. Σε χρονικές στιγμές που θα μπορούσε να είναι όντως πραγματίστρια, αφού έτσι την ονοματίζουν. Τελικά, δεν παίρνουμε ούτε ικανοποιητικές πληροφορίες για την πολιτική της δράση μέσα στο βασίλειό της ούτε απαντήσεις για το πώς οδηγήθηκε στην ήττα της.
Την προσπάθεια να παρουσιαστεί η Κλεοπάτρα ως μια μεγαλειώδης γυναικεία προσωπικότητα συμπληρώνει η σκηνοθεσία. Παρά τις καλές προθέσεις που φαίνεται να υπάρχουν, τα πλάνα είναι πότε αργά και πότε γρήγορα, ασύνδετα μεταξύ τους. Η πρωταγωνίστρια και το υπόλοιπο καστ δεν φαίνεται να ανταπεξέρχονται στο συναίσθημα, που επιδιώκουν να μας υποβάλλουν. Ενώ υπάρχουν στιγμές που η υποκριτική ορισμένων ηθοποιών φαίνεται εντελώς ερασιτεχνική. Ακόμα, η μουσική είναι αταίριαστη και αφηρημένη σε πολλές περιπτώσεις, χωρίς να αντιλαμβάνεται ο θεατής ποια ακριβώς είναι η στόχευση. Τέλος, οι κομπάρσοι επαναλαμβάνονται για διαφορετικούς ρόλους και τα σκηνικά παραμένουν απλά, συνθέτοντας έτσι ένα άχαρο αποτέλεσμα.
Περίμενα από το Netflix να εστιάσει στη συνέπεια του σεναρίου και σε καλύτερη σκηνοθετική και υποκριτική ποιότητα
Δεν θα περίμενα, φυσικά, από ένα ντοκιμαντέρ να κάνει μια υπερπαραγωγή με ύφος Game of Thrones. Γιατί δε θεωρώ ότι ο στόχος του θα έπρεπε να είναι η πρόκληση των ενστίκτων. Ωστόσο, θα ήθελα και θα περίμενα από την πλατφόρμα του Netflix να έχει εστιάσει στη συνέπεια του σεναρίου και σε καλύτερη σκηνοθετική και υποκριτική ποιότητα, αφού επιλέγεται το στήσιμο της ιστορίας με ηθοποιούς και όχι απλώς μία αναπαραγωγή πληροφοριών. Θα είχα, μάλιστα, ακόμα περισσότερες προσδοκίες για ένα καλό αποτέλεσμα λόγω της πολιτικής σημασίας αυτού του εγχειρήματος. Της παρουσίασης, δηλαδή, μιας de facto μαύρης Κλεοπάτρας. Εν τω μεταξύ, το Netflix έχει ήδη απενεργοποιήσει τα σχόλια στο YouTube από τον Απρίλιο για ευνόητους λόγους. Δυστυχώς, όμως, οι τυχόν πολιτικές διαφωνίες των θεατών δεν αποτελούν το μόνο λόγο για να μη δουν τη σειρά.
Artist: Morrissey
Album: I Am Not a Dog on a Chain
Label: BMG
Release Date: 20/03/2020
Genre: Indie Rock
Series: Queen Cleopatra
Platform: Netflix
Episode Duration: 50′
Season: 1
Number of Episodes: 4
Year: 2023
Genre: Documentary
Director: Tina Gharavi,
Writers: NneNne Iwuji,
Starring: Jada Pinkett Smith, Adele James, Craig Russell, John Partridge, Kaysha Woollery, Andira Crichlow, Greg Lockett, Philip Walker
Queen Cleopatra: IMDB | Rotten Tomatoes