Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι θεωρώ τον ήχο των Savatage απείρως ανώτερο από εκείνον των Sabaton. Από τη μία, έχουμε μια μπάντα με πραγματικά σοβαρή συνθετική ικανότητα, και από την άλλη, ένα σχήμα που ουσιαστικά έχει βρει μια φόρμα και κάθε κομμάτι του μοιάζει σαν να βγαίνει από κάποια φάμπρικα. Η πρώτη προσέγγιση, αυτή των Savatage δηλαδή, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλειώδη φιάσκα, αλλά και σε αριστουργηματικούς δίσκους. Η δεύτερη, των Sabaton, είναι απολύτως ασφαλής, δεν πρόκειται ποτέ να δώσει “πατάτα”, ωστόσο, λόγω της μανιέρας, ούτε και πραγματικά αξιομνημόνευτες στιγμές, αφού λίγο-πολύ όλα μοιάζουν μεταξύ τους.
Θέλετε να το πάω κι ένα βήμα παραπέρα; Επειδή το “Ghost in the Ruins” είναι ένα από τα πρώτα albums που αγόρασα στη ζωή μου, θεωρώ ότι το ταλέντο του μακαρίτη Criss είναι ανώτερο από εκείνο όλων των Sabaton μαζί. Μέσες άκρες, αν στη θέση των Savatage βάλουμε τους Blind Guardian, λίγα πράγματα αλλάζουν σε όσα πιστεύω. Η μόνη ουσιαστική διαφορά είναι πως οι μεν Guardian έχουν τραγουδισταρά, ενώ οι δε Sabaton έναν τύπο που ούτε γρυλίζει, ούτε τραγουδά, ούτε απαγγέλλει, κάνει λίγο απ’ όλα, και στο τέλος δεν ακούγεται.
Το μέγα ερώτημα, όμως, είναι το εξής: όλα τα παραπάνω αποτελούν κάποια αντικειμενική αλήθεια ή απλώς άπτονται του προσωπικού μου γούστου; Η απάντηση, φυσικά, είναι ότι πρόκειται καθαρά για δική μου προτίμηση, και είναι απολύτως λογικό κάποιος να διαφωνεί μαζί μου. Το ότι διαφωνεί, όμως, δε σημαίνει πως έχω άδικο, τουλάχιστον όχι με την παραδοσιακή έννοια της λέξης. Δηλαδή, ακόμα κι αν μου παραθέσει κάποιος τα πιο πειστικά επιχειρήματα, εγώ θα εξακολουθώ να τους βαριέμαι.
Το ερώτημα, όμως, βρίσκεται αλλού: πώς γίνεται οι Sabaton να παίζουν πάνω από τους Savatage, τους Blind Guardian, τους Accept κ.λπ.; Όπως ανέφερα πιο πάνω, μια μπάντα μπορείς να την κρίνεις με υποκειμενικά κριτήρια, όπως το προσωπικό σου γούστο, αλλά και με αντικειμενικά, όπως οι πωλήσεις και η απήχησή της. Και ναι, η εμπορικότητα από μόνη της δε λέει την απόλυτη αλήθεια, ωστόσο, όταν συγκρίνεις σχήματα του ίδιου είδους, μπορεί να λειτουργήσει ως ένας χρήσιμος μπούσουλας.
Όταν, λοιπόν, διοργανώνεις ένα φεστιβάλ, μια συναυλία ή οποιοδήποτε παρεμφερές event, η σειρά εμφάνισης των συγκροτημάτων θα καθοριστεί βάσει της εμπορικής τους απήχησης τη δεδομένη χρονική στιγμή. Αυτό συμβαίνει γιατί πρέπει να υπολογίσεις τόσο τα κόστη όσο και την επιτυχία του event, δηλαδή πώς θα φανεί στο κοινό, ώστε να δώσει το απαραίτητο boost και στα επόμενα.
Επίσης, να πω και κάτι ακόμα: ίσως η σειρά εμφάνισης να πρέπει να απασχολεί περισσότερο αυτούς που παίζουν από κάτω – και το αποδέχονται – παρά εμάς, τους οπαδούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι Blind Guardian. Θεωρεί κανείς ότι, αν είχαν κυκλοφορήσει το “Imaginations from the Other Side” την περίοδο που έπαιζαν με τους Sabaton στο Release Athens, θα έπαιζαν από κάτω; Τι να κάνουμε όμως, που τα τελευταία δεκατόσα χρόνια δεν έχουν βγάλει πραγματικά μεγάλο άλμπουμ. Και θα μου πεις, «οι Sabaton δηλαδή έχουν κυκλοφορήσει;» Εγώ θα σου πω όχι, αλλά τα εκατομμύρια των streams και των πωλήσεών τους δείχνουν ότι έχω άδικο.
Και με εσένα που σκέφτεσαι τώρα ότι το πραγματικό μέτρο μιας μπάντας δεν είναι μόνο αν πουλάει ή αν γεμίζει φεστιβάλ, αλλά αν αφήνει κάτι πίσω της, είμαι 100% μαζί σου. Οι Savatage, όπως και οι Blind Guardian, άφησαν ένα αποτύπωμα που εξακολουθεί να εμπνέει και να γεννά ιδέες δεκαετίες μετά. Παράλληλα, είχαν το θάρρος να εξελίσσονται: από το “Hall of the Mountain King” στο “Gutter Ballet” και μετά στο “Streets”, κάθε δίσκος άνοιγε έναν νέο κόσμο. Οι Sabaton, όσο στιβαρή κι αν είναι η φόρμα τους, έχουν χτίσει μια καριέρα χωρίς ουσιαστική διαφοροποίηση. Κι αυτό, όσο κι αν πουλάει, δύσκολα θα τους αφήσει στην ιστορία.
Κι αν τελικά αξίζει κάτι από όλη αυτή τη συζήτηση, είναι το ότι η μουσική δεν είναι διαγωνισμός, αλλά καθρέφτης του πώς νιώθει ο καθένας. Οι Sabaton θα συνεχίσουν να γεμίζουν στάδια και οι Savatage να γεμίζουν ψυχές, και ξέρετε κάτι, αυτό είναι απολύτως εντάξει. Το θέμα είναι τι μένει μέσα σου όταν σβήνουν τα φώτα. Άρα, απαντώντας στο ερώτημα του τίτλου, «αξίζουν οι Sabaton να παίζουν πάνω από τους Savatage;», η απάντηση είναι «ναι, αξίζουν, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι είναι αυτομάτως σημαντικότερη ή μεγαλύτερη μπάντα».