Όταν ανακοινώθηκε το νέο instalment στο franchise του ”Εξορκιστή”, ήμουν αρκετά ενθουσιασμένος. Βλέπετε, η είδηση, ότι τα ηνία του “The Exorcist: Believer” τα αναλαμβάνει ο David Gordon Green, ήταν ο λόγος που με έκανε να αισιοδοξώ.
Ο σκηνοθέτης ξεκίνησε την καριέρα του από το ανεξάρτητο αμερικανικό σινεμά. Πρόσφατα, στράφηκε στον τρόμο επανασυστήνοντάς μας τη μυθολογία του Michael Myers, μέσα από τη requel τριλογία “Halloween”. Ο γράφων δηλώνει θαυμαστής εκείνης της τριλογίας και ειδικά του δεύτερου κεφαλαίου της, “Halloween Kills”.
Σύντομα κυκλοφόρησε το αρχικό προωθητικό υλικό και τα πρώτα μηνύματα κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά ήταν. Δυστυχώς, εδώ, ο Green δεν τα κατάφερε εξίσου καλά με το “Halloween” και το αποτέλεσμα είναι μια απόλυτη καταστροφή. Ένα αισχρό φιλμ, μια από τις χειρότερες ταινίες όλων των εποχών, που φυσιολογικά αποτελεί και το ναδίρ του franchise.
Δώδεκα χρόνια πριν, ο Victor Fielding έχασε τη γυναίκα του, με αποτέλεσμα να αναλάβει ολομόναχος την ανατροφή της κόρης του, Angela. Στην εφηβεία πλέον, η Angela, μια ωραία πρωία, θα εξαφανιστεί στο δάσος. Είχε πάει για βόλτα με τη φίλη της, Katherine, και δεν επέστρεψε παρά μόνο τρεις ημέρες αργότερα. Ούτε εκείνη ούτε η Katherine έχουν κάποια ανάμνηση γύρω από το τι τους συνέβη κατά το διάστημα της απουσίας τους.
Σύντομα θα εμφανίσουν παράξενες συμπεριφορές, που θα κάνουν τους γονείς τους να πιστέψουν ότι είναι δαιμονισμένες. Ο Victor, ψάχνοντας ανάλογα περιστατικά, θα πληροφορηθεί την ιστορία της Chris MacNeil. Της γυναίκας, δηλαδή, που αντιμετώπισε τον δαίμονα Pazuzu, όταν εκείνος κατέλαβε την κόρη της, Regan. Θα απευθυνθεί, έτσι, στη γυναίκα αυτή για βοήθεια.
Το 1973, ο σκηνοθέτης William Friedkin έγραψε κινηματογραφική ιστορία με την ταινία του, “The Exorcist”. Αφενός, δημιούργησε μια από τις σημαντικότερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών. Ένα φιλμ, που έκτοτε έχει αντιγραφεί μυριάδες φορές κι έχει εμπνεύσει δημιουργούς, που μεγάλωσαν μαζί της. Αφετέρου, η τεράστια εμπορική της επιτυχία και η πρωτοφανής καλλιτεχνική της απήχηση, που επισημοποιήθηκε και με τις δέκα οσκαρικές υποψηφιότητες – νούμερο πρωτόγνωρο για ταινία αυτού του είδους – άνοιξε το δρόμο, ώστε το είδος του τρόμου να βγει, εν μέρει τουλάχιστον, από το περιθώριο και να αποκτήσει μια κάποια αίγλη, που παραδοσιακά οι κριτικοί του αρνούνταν.
Όλα αυτά, βεβαίως, δεν ήταν αποτέλεσμα σύμπτωσης ή τυχαιότητας. Ο Friedkin αφιέρωσε σεβαστό μέρος του φιλμικού του χρόνου στο να χτίσει ένα απολύτως πειστικό αστικό σκηνικό τοπίο. Εντός του οποίου, η έλευση του Κακού φαντάζει ακόμα περισσότερο τρομακτική, αφού ξεβολεύει το θεατή. Ωστόσο, η τόσο μεγάλη επιτυχία μιας ταινίας του Hollywood συνήθως μεταφράζεται σε δημιουργία franchise. Μοίρα, από την οποία δε γλίτωσε ούτε το συγκεκριμένο φιλμ. Παραδόξως, οι συνέχειες του “Εξορκιστή”, με την εξαίρεση του “Exorcist II: The Heretic” (1977), προέκυψαν από τίμιες έως πολύ ενδιαφέρουσες. Βέβαια, ποτέ καμία δεν κατάφερε να φτάσει το επίπεδο της πρώτης ταινίας.
Και κάπως έτσι, προσγειωνόμαστε στο 2023. Στην εποχή των ατελείωτων reboot, remake, sequel, requel κλπ., όπου ο Pazuzu επιστρέφει στις οθόνες μας, με ένα φιλμ, το οποίο αποτελεί συνέχεια της πρώτης ταινίας και υποτίθεται ότι θα αποτελέσει την αρχή μιας νέας τριλογίας.
Το “κακό” ξεκινάει από πολύ νωρίς και σχετίζεται τόσο με το σεναριακό χτίσιμο πλοκής και χαρακτήρων, όσο και με την σκηνοθεσία. Εκεί, που η ταινία του Friedkin ξεκινούσε χαμηλότονα και κλιμακωνόταν με απίστευτη ένταση, ο Green ανεβάζει τους τόνους από την αρχή. Το κάνει μέσα από μια φασαριόζικη εναρκτήρια σεκάνς, τίγκα στο CGI, και έναν ενοχλητικό ηχητικό σχεδιασμό. Όταν αυτή η «μικρού μήκους ταινία της Marvel» τελειώνει, ξεκινά και ο “Εξορκιστής”.
Ούτε τότε, ομως, διορθώνονται τα πράγματα. Ο σκηνοθέτης με τον σεναριογράφο μάς συστήνουν μια χούφτα αδιάφορους χαρακτήρες. Χαρακτήρες, για τους οποίους δε θα δώσεις δεκάρα καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας. Σε μια φτηνή απόπειρα fan service, η ταινία επαναφέρει την Chris MacNeil της 90χρονης Ellen Burstyn. Η οποία, εν τέλει, δε διαδραματίζει κανένα ρόλο στην πλοκή, ενώ η είσοδος ενός ακόμα χαρακτήρα από την πρώτη ταινία στο φινάλε του φιλμ είναι απολύτως προβλέψιμη, αχρείαστη και εξίσου φτηνή.
Θεματολογικά, το “Believer”, όπως μαρτυρά κι ο τίτλος του, αποπειράται να διατυπώσει ένα σχόλιο γύρω από τη σημασία της πίστης. Σε μια ταινία, που περιστρέφεται γύρω από ένα δαιμονισμό και, της οποίας οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι ιερείς, που αντιμετωπίζουν ένα σατανικό πνεύμα, είναι λογικό ο πυρήνας του προβληματισμού να αφορά στη σύγκρουση του Καλού με το Κακό και στα όρια της πίστης.
Εκεί, όμως, που η ταινία του Friedkin χειριζόταν αυτό το θέμα με διαλεκτικότητα και δίχως να προσφέρει απαντήσεις, ο Green μοιάζει να θέλει να κάνει την πιο αντιδραστική, φονταμενταλιστική ταινία του franchise, της οποίας το τελικό επιμύθιο είναι ότι, αν πιστεύεις στο Χριστούλη, όλα θα πάνε καλά. Όπερ σημαίνει ότι θα σωθεί το δικό μου παιδί και θα πεθάνει αυτό του γείτονα.
Στην τελική, όμως, ας μη γελιόμαστε: όποιος πάει να δει το “The Exorcist: Believer”, θέλει να δει μια ταινία τρόμου. Και, όταν η συγκεκριμένη ταινία αποτελεί σίκουελ μιας από τις πιο τρομακτικές ταινίες που έχουν γυριστεί ποτέ, η οποία μάλιστα παραμένει ανατριχιαστική και υποβλητική όσο την ημέρα που πρωτο-προβλήθηκε, πρέπει το νέο φιλμ να προσφέρει έστω αυτό: τρόμο. Η ταινία του Green αποτυγχάνει και σε αυτό.
Χωρίς καμία διάθεση υπερβολής, το “Believer” δεν έχει ούτε μισή τρομακτική σκηνή. Έχει αηδιαστικές σκηνές, έχει γελοίες σκηνές εξορκισμού, ποτέ, όμως, δε θα σε κάνει να ανακαθίσεις στο κάθισμά σου, να κρατήσεις την ανάσα σου, να ευχηθείς να ανάψουν τα φώτα, να καρδιοχτυπήσεις. Ναι, ο νέος “Εξορκιστής” καταφέρνει να μην είναι τρομακτικός ούτε για ένα δευτερόλεπτο.
Final verdict: Ο David Gordon Green ασελγεί επί δύο περίπου ώρες πάνω σε μια από τις καλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών. Ο Pazuzu μοιάζει να έχει καταλάβει το σώμα και την ψυχή του σκηνοθέτη των πρόσφατων “Halloween”, με αποτέλεσμα μια ταινία που κάνει το “Exorcist II: The Heretic” να μοιάζει με κάποιο από τα αριστουργήματα του Ingmar Bergman.
Artist: Morrissey
Album: I Am Not a Dog on a Chain
Label: BMG
Release Date: 20/03/2020
Genre: Indie Rock
Movie: The Exorcist: Believer
Duration: 111′
Year: 2023
Genre: Horror
Director: David Gordon Green
Starring: Lafortune Joseph, Leslie Odom Jr., Gastner Legerme
The Exorcist: Believer
Ο David Gordon Green ασελγεί επί δύο περίπου ώρες πάνω σε μια από τις καλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών. Ο Pazuzu μοιάζει να έχει καταλάβει το σώμα και την ψυχή του σκηνοθέτη των πρόσφατων “Halloween”, με αποτέλεσμα μια ταινία που κάνει το “Exorcist II: The Heretic” να μοιάζει με κάποιο από τα αριστουργήματα του Ingmar Bergman.