To “Se7en”, σε σκηνοθεσία του David Fincher, είναι ένα ορόσημο του σύγχρονου κινηματογράφου. Ειδικά για όσους είχαν την ευκαιρία να το παρακολουθήσουν στις αίθουσες χωρίς να γνωρίζουν τη σοκαριστική ανατροπή που τους περίμενε. Κατά την κυκλοφορία του, ο Roger Ebert περιέγραψε το “Se7en” ως «μία από τις πιο σκοτεινές και ανελέητες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ στο mainstream του Χόλιγουντ». Αυτή η εκτίμηση αποτυπώνει εύστοχα την ατμόσφαιρα του φιλμ. Με τη συνεχή βροχή και τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό των νεκρών, η ταινία παρουσιάζει έναν κόσμο όπου το κακό μοιάζει σχεδόν αναπόφευκτο. Σαν τα εγκλήματα να είναι υφασμένα στον ιστό του ίδιου του περιβάλλοντος.
Η πολυπλοκότητα της ιστορίας είναι βαθιά. H έξυπνη γραφή και οι συναισθηματικά φορτισμένες στιγμές που προκαλούν τον θεατή να αμφισβητήσει την ηθική των χαρακτήρων της. Κάθε απόφαση στην ταινία φαίνεται να είναι φορτωμένη με αβεβαιότητα. Σε κάνει να αναρωτιέσαι αν κάποιος κατανοεί πραγματικά τη σοβαρότητα των πράξεών του. Μια βασική έννοια που εισάγεται είναι η αντίληψη ότι ο «κόσμος είναι ένα ωραίο μέρος και αξίζει να αγωνιστείς γι’ αυτό». Αυτό το ελπιδοφόρο μήνυμα τίθεται αργότερα υπό αμφισβήτηση από το τέλος της ταινίας.
Το τέλος του “Se7en” παραμένει αντικείμενο σημαντικών συζητήσεων. Η περιβόητη κατάληξη της ταινίας είναι ζοφερή και αμείλικτη. Στις κορυφαίες σκηνές, ο κατά συρροή δολοφόνος John Doe αποκαλύπτει ότι δολοφόνησε την Tracy, τη σύζυγο του ντετέκτιβ Mills, τον οποίο υποδύεται ο Brad Pitt, ο οποίος δεν γνώριζε ότι ήταν έγκυος. Αυτή η αποκάλυψη καταστρέφει τον Mills, γκρεμίζοντας τις ελπίδες και τα όνειρά του σε μια στιγμή. Η παράδοση του κομμένου κεφαλιού της Tracy σε ένα κουτί, μάρτυρας της οποίας είναι ο ντετέκτιβ Somerset, σηματοδοτεί το σημείο όπου ξεκινάει η κουβέντα.
Η ένταση της σκηνής αυξάνεται καθώς ο Mills φωνάζει: «Τι είναι στο κουτί;»
Ο Doe αυτοπροσδιορίζεται ως Envy, προκαλώντας σκόπιμα τον Mills να γίνει Wrath. Με αυτόν τον τρόπο ολοκληρώνει μια σειρά των δολοφονιών που βασίζονται στα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Αδυνατώντας να ελέγξει τη θλίψη και τον θυμό του, ο Mills πυροβολεί τον Doe, εκπληρώνοντας κατά λάθος το σχολαστικά σχεδιασμένο σχέδιο του δολοφόνου. Αντί για θρίαμβο της δικαιοσύνης, η λύση της ταινίας υποδηλώνει τη νίκη του κακού, εκπληρώνοντας τη ζοφερή προφητεία που έθεσε σε κίνηση ο Doe.
Η ζοφερότητα της ταινίας οδήγησε μάλιστα το στούντιο να εξετάσει το ενδεχόμενο να αλλάξει το τέλος. Όμως, ο σκηνοθέτης David Fincher αρνήθηκε κατηγορηματικά. Το μόνο που δέχθηκε ήταν η προσθήκη ένος voiceover από τον Morgan Freeman. Σε αυτό το voiceover, ο Freeman παραθέτει Hemingway, λέγοντας: «Ο κόσμος είναι ένα ωραίο μέρος και αξίζει να αγωνιστείς γι’ αυτόν», ενώ παραδέχεται επίσης ότι πιστεύει μόνο στο τελευταίο μέρος της φράσης. Αυτό συμπυκνώνει την ηθική ασάφεια που βρίσκεται στην καρδιά της ταινίας. Η ελπίδα μετριάζεται από τη σκληρή πραγματικότητα ενός φαινομενικά ανεπανόρθωτου κόσμου.
Μια από τις πιο τεταμένες στιγμές στην ιστορία του κινηματογράφου συμβαίνει όταν οι Somerset και Mills, συνοδευόμενοι από τον John Doe, βρίσκονται σε μια απομακρυσμένη τοποθεσία και λαμβάνουν ένα μυστηριώδες πακέτο. Η ένταση της σκηνής αυξάνεται καθώς ο Mills φωνάζει: «Τι είναι στο κουτί;» – μια ατάκα που έκτοτε έχει γίνει εμβληματική.
Η σκηνή αποτελεί την επιτομή της συντριπτικής συνειδητοποίησης της ήττας για τους πρωταγωνιστές. Δεν είναι απλώς μια αποκάλυψη της πλοκής, αλλά και μια ηθική δοκιμασία, ειδικά για τον Mills. Ο Mills αναζητά καθοδήγηση από τον Somerset, γνωρίζοντας ότι η αλήθεια θα μπορούσε να τον καταστρέψει. Η σκηνή, και κατ’ επέκταση η ταινία, θέτει το ερώτημα αν ο κόσμος είναι εγγενώς καλός ή αν το κακό κρύβεται μέσα σε όλους, περιμένοντας να απελευθερωθεί.
Το “Se7en” δεν είναι απλώς ένα αστυνομικό θρίλερ για τη σύλληψη ενός δολοφόνου
Η δυναμική μεταξύ του Somerset και του Mills αντιπροσωπεύει αντίθετες κοσμοθεωρίες. Ο Somerset, ο έμπειρος και κυνικός ντετέκτιβ, βλέπει τον κόσμο ως ένα μέρος χάους και τρέλας. Πιστεύει ότι όσο σκληρά κι αν παλέψει κανείς, το σκοτάδι παραμένει. Ο Mills, από την άλλη πλευρά, είναι αισιόδοξος. Πιστεύει ότι η δικαιοσύνη μπορεί να επικρατήσει μέσα από την προσπάθεια. Μέχρι το τέλος, ωστόσο, το σύστημα πεποιθήσεων του Mills καταρρέει και ο Somerset καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να ανακάμψει κανείς από ένα τέτοιο τραύμα.
Η κατάληξη της ταινίας αψηφά τις συμβάσεις του είδους. Μας αφήνει με τη δυσάρεστη διαπίστωση ότι δεν έχουν τελειώνουν όλες οι ιστορίες happy end. Δεν θριαμβεύει πάντα το καλό επί του κακού. Το “Se7en” παρουσιάζει έναν κόσμο όπου το κακό υπάρχει και όπου ακόμη και εκείνοι με τις καλύτερες προθέσεις μπορούν να εξουδετερωθούν από αυτό.
Σε μια αναδρομική ματιά στο “Se7en”, ο Roger Ebert έκανε συγκρίσεις μεταξύ του John Doe και του Hannibal Lecter. Σημείωσε ότι και οι δύο χαρακτήρες ενσαρκώνουν μια μορφή κακού που δεν είναι απλώς κακοήθης αλλά βαθιά σύνθετη. Η ήρεμη συμπεριφορά και η διεστραμμένη λογική του Doe τον καθιστούν μια τρομακτική φιγούρα, καθώς εκλογικεύει τις φρικιαστικές πράξεις του ως μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, οι θεατές εκτίθενται στη λογική του Doe, η οποία, αν και γκροτέσκα, παρουσιάζεται με τρόπο που αναγκάζει να ασχοληθεί με τη φιλοσοφία του.
Τελικά, το “Se7en” δεν είναι απλώς ένα αστυνομικό θρίλερ για τη σύλληψη ενός δολοφόνου. Eίναι ένας στοχασμός πάνω στην αισιοδοξία έναντι της απαισιοδοξίας, και η πάλη μεταξύ αυτών των δύο δυνάμεων διαδραματίζεται στις ζωές των χαρακτήρων του.
Το “Se7en” μας αφήνει με το ερώτημα: Είναι ο κόσμος άξιος για λύτρωση;
Τα τελευταία λόγια του Somerset, προσφέρουν έναν ζοφερό αλλά και ελπιδοφόρο προβληματισμό για την κατάσταση του κόσμου. Παρά τα όσα έχει δει, ο Somerset αποφασίζει να παραμείνει στην επιβολή του νόμου. Ενστερνίζεται ότι, ενώ ο κόσμος μπορεί να μην είναι εντελώς καλός, αξίζει να αγωνιστεί κανείς γι’ αυτόν. Η επιλογή του να συνεχίσει τον αγώνα συμβολίζει την πεποίθηση πως, ακόμη και μπροστά στο βαθύ σκοτάδι, υπάρχει αξία στο να αγωνίζεται κανείς για δικαιοσύνη και να κρατάει την ανθρωπιά του.
Στο τέλος, το “Se7en” μας αφήνει με το ερώτημα: Είναι ο κόσμος άξιος για λύτρωση; Αν και η ταινία δεν προσφέρει μια οριστική απάντηση, υπονοεί ότι η παράδοση στο κακό οδηγεί μόνο στην απόγνωση. Η απόφαση του Somerset να συνεχίσει, παρά τα πάντα, υποδηλώνει ότι αξίζει να συνεχίσουμε να προσπαθούμε για έναν καλύτερο κόσμο, ακόμη και όταν αντιμετωπίζουμε τις πιο σκοτεινές πτυχές της ανθρωπότητας.